Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирининг

 
 
* «Эндоурологик аралашувлар» атамаси ТОНЛТ ва УРСнинг барча вариантларини ўз ичига олади
2-расм. Буйрак тошларини даволаш алгоритми (фаол равишда даволашга кўрсатма 
мавжуд бўлса)
Буйрак тошлари 
(10-20 мм ўлчамдаги пастки косачалар тошларидан ташқари) 
> 20 мм 

ТОНЛТ 

РИРЖ ёки ДЛТ 
10–20 мм 
ДЛТ ёки эндоурологик аралашувлар 

ДЛТ ёки РИРЖ 

ТОНЛТ 
< 10 мм 
Пастки косача тоши 
Тошлар 20 мм дан катта ва 10 мм дан кичик ўлчамда бўлганда бошқа 
локализацияли тошлардагидек 
ДЛТ ёки 
эндоурологик 
аралашувлар 
Эндоурологик 
аралашувлар* 
10–20 мм 
ДЛТ учун 
номақбул 
прогностик 
омиллар (3.5-
бўлимга қаранг) 
Ҳа
Йўқ

---

55 
3.11. 
Очиқ ва лапароскопик жарроҳлик амалиётлари 
ДЛТ ва эндоурологик (УРС ва ТОНЛТ) жарроҳликнинг мукамаллашиши очиқ ёки 
лапароскопик жарроҳлик амалиёти учун кўрсатмаларнинг сезиларли даражада 
пасайишига олиб келди [159-164]. Энг мураккаб тошлар, шу жумладан КЖСни тўлиқ ёки 
қисман тўлдирадиган маржонсимон тошлар мавжудлигида ТОНЛТ биринчи қатор 
даволаш усули сифатида амалга оширилиши кераклиги оммавий тарзда қабул қилинган. 
Бундан ташқари, ТОНЛТ ва РИРЖни комбинациялаш муқобил усул бўлиши мумкин. 
Лекин шундай бўлса ҳам, агар маълум миқдордаги тери орқали операциялар ижобий 
натижа бермаса ёки такрорий урологик операциялар самарасиз бўлса, очиқ ёки 
лапароскопик операцияни амалга ошириш мақсадга мувофиқдир. Лапароскопик усул 
билан тошларни олиб ташлашга кам миқдорда тадқиқотлар бағишланган. Одатда, ушбу 
операциялар алоҳида ҳолатларда амалга оширилади. Тегишли тажрибага эга бўлган ҳолда 
УРС ёки ДЛТга муқобил вариант сифатида сийдик найининг проксимал бўлимида тошлар 
мавжудлигида лапароскопик уретеролитотомияни ўтказиш мумкин [165, 166]. Ушбу 
инвазив жарроҳлик амалиётлари самаралироқ бўлиб, кам ҳолларда такрорий 
аралашувларни талаб қилади. Яқинда ўтказилган тизимли шархлашда лапароскопик 
уретеролитотомиядан кейинги сийдик найини стентлашга боғлиқ асоратлар частотасида 
фарқлар аниқланмаган [167]. Бошқа барча даволаш усуллари кўриб чиқилган тақдирда, 
очиқ тарзда ўтказилган жарроҳлик охирги танлов усули бўлиши керак.