Ўзбекистон республикаси соғликни сақлаш вазирлиги тиббий таълимни ривожлантириш маркази

1. Ўмров остига тааллуқли симптом — асосий тармок,лари чиқ-қандан кейин ўмров ости артериясининг энг дистал қисмидаги окклюзия. Такаясу синдромида ўмров ости артерияси бўйлаб қон оқими кўпинча — деярли 6 % ҳолларда зарар кўради (Б. В. Петровский муаллифдошлари билан).
Бу синдромнинг моҳияти қўл ишемиясидир. Ишемия даражаси коллатерал қон айланиши имкониятлари билан белгиланади. Ўмров ости артериясининг лоакал учинчи порциясида биттагина «тоза» блок бўлган тақдирда ҳам айланма қон айланишининг ўзи кифоя қилади (компенсацияланган, субкомпенсацияланган босқичи). Декомпенсацияланган босқич кўл панжаси ва билакда иккинчи — дистал блок бўлганда учарайди, холос.


2. Умуртқа синдроми — умуртқа артериясининг экстракранеал бўлимида қон оқимининг бузилиши ва шу сабабли мия томирла-рида етишмовчилик пайдо бўлишидир. Умуртқа синдроми алоҳида кўринишда қарийб 17% ҳолларда учрайди. Умуртқа артерияси-нинг экстракраниал бўлимида қонок.ими бузилиши учта сатҳда — оғзи соҳасида, суяк каналида, калла суягига киришдаги горизонтал қисмда рўй бериши мумкин.
Қон оқими бузилишига атеросклероз (70%), экстравазал омиллар ва ривожланиш нуқсонлари сабаб бўлиши мумкин.
Синдромнинг клиник белгилари бош мия ярим шарларининг стволи, энса бўлаклари ва ички мия ишемиясига боғлиқ бўлади.


3. Ўмров ости-умуртқа синдроми. Ўмров ости артерияси блоки шундай жойлашадики, қон оқимидан ўмров ости
артерияси ҳам, умуртқа артерияси ҳам ажралиб қолади. Aнa шунга ўмров ости-умуртқа синдроми дсйилади.
Умуртқа артериясида қон оқимининг айниши содир бўлади — қон оқими миядан қўлга токари йўналишда окади, чунки ўмров ости артерияси системасидаги босим Виллизий доирасидагига Караганда паст бўлади. Бу феномен алабиётда «subclavian steal syndrоme»— ўмров остидан ўғирланиш синдроми деган ном олган бўлиб, уни 1960 йилда Contorni биринчи марта тасвирлаган. Елка камари ва қўл ишемиясининг клиник кўриниши бу соҳаларда коллатерал қон айланиши ривожланганлигидан ва стилл-синдром хисобига одатда огир бўлмайди. Беморлар иш вақтида қўлларининг тез толиқиб қолишидан, уларнинг увишиши ва совқотишидан, бармоқлар ва панжанинг муздай бўлишидан нолийдилар, кўл мускуллари атрофияга учрайди, қўлда оғриқ бўлади. Стилл-синдром ривожланиши вертебробазилляр системада қон айланиши етишмовчилигига олиб келади, бу ўмров ости-умуртқа синдромида устунлик қиладиган белги ҳисобланади. Бош мия ишемиясининг мия симптомлари жисмоний зўриқиш, бош миядан қўлга қон оқиб келишининг ошиб бориши билан боғлиқ.


Аортограмма. Чап уйқу артерия
бифуркацияси стенози.
Аортограмма. Такаясу синдроми.
Брахеоцефал артерияларнинг стенози.

4.