Ўзбекистон республикаси санитария қоидалари, меъёрлари ва гигиена нормативлари

Умумий қоидалар

1. 
   Даволаш-профилактика муассаларида ишлатилаётган (ишлатилиши режалаштирилаётган), Ўзбекистон Республикасида рўйҳатдан ўтган, мувофиқлик сертификати ва қўллаш бўйича йўриқномага эга ҳар бир дезинфекцияловчи воситага бўлган эҳтиёж ҳисоб-китоби олиб борилади.
   
2. 
   Дезинфекцияловчи воситани танлаётганда қуйидаги хусусиятларга эга бўлганларига ён босиш керак:
   

• 
  микробга қарши таъсири спектри кенглиги (бактерицид, вирулицид, фунгицид хоссалар ва бошқалар);
  
• 
  заҳарловчи таъсири пастлиги (хавфи тўртинчи ёки учинчисинф);
  
• 
  қўшалоқ таъсир кўрсатувчанлиги (ювувчи + дезинфекцияловчи ва шу каби);
  
• 
  ҳар бир дезинфецияловчи восита турининг қўллаш бўйича йўриқномасига ва зарарлантириш объектлари ифлосланиш даражасига мувофиқ ишчи эритмани ишлатиш муддати узоқлиги (кўп маротабалиги);
  
• 
  препарат таъсири самарадолиги (шу жумладан, госпитал штаммига);
  
• 
  микроорганизмлар резистент турлари шаклланиши сустлиги (йўқлиги, иложи бўлса);
  
• 
  тиббий мақсадга мўлжалланган буюмлар ишлаб чиқарилган материалларга нисбатан агрессивлиги пастлиги;
  

116

• 
  сақлаш ва транспортировкада барқарорлиги.
  

3. 
   Дезинфекцияловчи воситаларга бўлган эҳтиёж ҳисоб-китоби даволаш-профилактика муассасасининг ҳар бир ташкилий бўлинмасида олиб борилади.
   
4. 
   Даволаш-профилактика муассасасинингдезинфекцияловчи воситаларга бўлган эҳтиёжни ҳисоблаш учун муассаса бош врач буйруғи билан ишчи гуруҳ тузилиб, унинг такибига даволаш ишлари бўйича бош врач ўринбосари, бош ҳамшира, бўлимлар катта ҳамширалари, дорихона мудири, бухгалтерия ходимлари ва бошқалар киради. Зарур бўлганда Давлат санитария-эпидемиология ҳудудий марказларидан мутахассислар жалб қилиниши мумкин.
   
5. 
   Дезинфекцияловчи воситаларга бўлган эҳтиёжнинг якуний миқдорини инфекция назорати комиссияси томонидан ҳал қилиниб, бош врач томонидан тасдқиланади.
   
6. 
   Дезинфекцияловчи воситаларга бўлган эҳтиёжни ҳисоблашда зарарлантириш объектлари ва усулини – ишқалаш (суғориш) ёки ботириш (ивитиш) албатта инобатга олинади.
   

2. 
   ҲИСОБ-КИТОБЛАРНИ ОЛИБ БОРИШ
   
   1. 
      Хона, асбоб-ускуна ва бошқа объектларни профилактика (жорий) дезинфекция қилиш учун дезинфекция воситаларига бўлган эҳтиёж ҳисоб-китоби қуйидаги формула бўйича аниқланади:
      

N хК
•Xi= Q (S1 + S2+S3);
100
бунда:
Xi- дезинфекция воситаларига бўлган йиллик эҳтиёж (кг ёки литрда);
Q– дезинфекциялар сони (иш кунлари ва ишлов бериш ҳисобдан аниқланади);
N– 1 кв метрга (л) дезинфекцияловчи эритмасарф-ҳаражат нормаси;
К - дезинфекцияловчи эритма қуюқлиги (концентрацияси) (%);
S1- дезинфекция қилинадиган хоналар майдони (кв м);
S2- дезинфекция қилинадиган асбоб-ускуналар майдони;
S3- дезинфекция қилинадиган бошқа объектлар майдони.


117

2. 
   Зарарсизлантириш объекти сифатида юза майдонлари даволаш-профилактика муассасалари барча бино ва қурилишларининг қават режа ёки изоҳлари асосида белгиланади. Ўлчов бирлиги кв.м ҳисобланади.
   

Дезинфекция қилиниши керак бўлган хоналар ички юза майдони қуйидагича ҳисобланади: пол майдони + деворлар майдони = ишлов берилиши керак бўлган ҳар қандай хона ички юза майдони.

3. 
   Санитария-техник асбоб-ускуналар юза майдони зарарсизлантириш объекти сифатида қуйидагилардан келиб чиқиб ҳисобланади:
   

• 
  бир ванна майдони 3 кв.м деб қабул қилинади;
  
• 
  бир унитаз ёки “бидэ”майдони 0,5 кв.м деб қабул қилинади;
  
• 
  бир раковина майдони 0,5 кв.м деб қабул қилинади;
  
• 
  бир душ таглиги майдони 1,0 кв.м деб қабул қилинади.
  

Масалан: бўлимда 2 ванна, 5 унитаз ва 5 раковина мавжуд. Юза жами майдони кв.м да: 2 x 3 + 5 x 0,5 + 5 x 0,5 = 11 кв.м.

4. 
   Битта кушетка, каталка, ўзига хос қопламали тўшак, стул, кроват олди тумбочкаси, музлатгич ва бошқа мебель ёки асбоб-ускуна қуйидагича ҳисобланади: эни x бўйига, зарур ҳолатларда бу қанча томонга ишлов бериш кераклигига қараб 2 ёки 4 га кўпайтирилади.
   
5. 
   Амалдаги норматив ҳужжатларга мувофиқ хоналар, мебель, асбоб-ускуналарнинг кундалик ва мукаммал тозалашлар, ҳамда якуний дезинфекция қилиш пайтида ишлов бериладиган юзалар учун дезинфекция воситаларига бўлган эҳтиёжни ҳисобланда уларнинг ўтказилиши сони, зарарсизлантириш усули – амалдаги норматив ҳужжатларга мувофиқ гидропультдан сепиш ёки дезинфекцияловчи эритма ва бошқалар билан артиб чиқиш (суртиб чиқиш) ҳисобга олинади.
   
6. 
   Мукаммал тозалаш ишлариларини олиб бориш учун дезинфекция воситаларга бўлган эҳтиёж ҳисоб-китоби қуйидаги формулага кўра аниқланади:
   

Nх К