Ўзбекистон республикаси президенти ҳузуридаги қонунчилик ва ҳУҚУҚий сиёсат институти

биринчидан,
ота-оналар ўрнини босувчи шахслар
тушунчаси киритилиши билан вояга етмаганларга масъул 
бўлган шахслар доираси кенгайтирилмоқда. Вояга етгунга қадар 
етим ва ота-онасининг қарамоғидан маҳрум бўлган болаларнинг 
ҳуқуқларини ҳимоя қилиш ва унга ғамхўрлик кўрсатиш 
мақсадида 
ҳомий ёки васий 
этиб тайинланган шахслар 
ота-
оналар ўрнини босувчи шахслар
ҳисобланади. Уларнинг 
зиммасига болаларга ўз фарзандидек муносабатда бўлиб, 
уларни кўз-қорачиғидек асраш, ҳаётда ўз ўрнини топиши учун 
таълим-тарбия бериш мажбурияти конституциявий жиҳатдан 
мустаҳкамланмоқда;

---

125
иккинчидан,
ота-оналар 
ва 
уларнинг 
ўрнини 
босувчи шахсларнинг фарзандлари олдидаги вазифалари 
кенгайтирилмоқда. 
Амалдаги 
Конституцияда 
ота-оналар 
фарзандларини вояга етгунларига қадар фақат боқиш ва 
тарбиялашга мажбур эди. Эндиликда ота-оналар ва уларнинг 
ўрнини босувчи шахслар фарзандларини боқиш ва тарбиялаш 
билан бирга, уларнинг 
таълим олиши, соғлом, тўлақонли 
ва ҳар томонлама камол топиши хусусида ғамхўрлик 
қилиш
га мажбур эканликлари белгиланмоқда.
Бундан мақсад фарзандлар таълим ва тарбиясида ота-
оналар ва уларнинг ўрнини босувчи шахсларнинг масъулияти 
ва жавобгарлигини оширишдир. Афсуски, ҳаётда болаларга 
таълим-тарбия бериш, моддий таъминлаш, ҳимоя қилиш, 
уларнинг соғлиғи, жисмоний, руҳий, маънавий ва ахлоқий 
камолоти ҳақида ғамхўрлик қилмайдиганлар ҳам учрайди. 
Бундай шахслар ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум қилиниши ёки 
жавобгарликка тортилиши мумкин. 
Ушбу норманинг киритилиши натижасида фарзандликка 
олинган шахсларнинг ҳуқуқ ва манфаатларини муҳофаза 
қилишни кучайтиришга, вояга етмаганларнинг таълим олиши, 
соғлом ва баркамол ривожланиши бўйича қўшимча кафолатлар 
яратилишига ва энг муҳими, фарзандларни баркамол этиб вояга 
етказишда ота-оналар ва уларнинг ўрнини босувчи шахсларнинг 
жавобгарлигини оширишга хизмат қилади.