‘zbekiston respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi saodat sultonsaidova, ‘lmas sharipova



Download 3,4 Mb.
Pdf ko'rish
bet95/152
Sana31.12.2021
Hajmi3,4 Mb.
#261431
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   152
Bog'liq
O'zbek tili stilistikasi (S.Sultonsaidova, O'.Sharipova)

MuboIag‘a  va  litota. 
Mubolag‘ayunoncha  giperbola  so  zidan 
olingan  b o ‘lib,  b o ‘rttirish,  orttirib  k o ‘rsatish  degan  m a'noni 
bildiradi.  Litola esa,  uning aksi bo‘lib, haddan tashqari  kichraytirish 
m a’nosini bildiradi.  Litota termini m umtoz adabiyolda tafril  san'ati 
deb yuritiladi.  «Alpomish» dostonida shunday mubolag‘a bor.
Shomurti (moyiovi) yoqalab haryonga ketgan,  ichida sichqonlar 
bolalab  ketgan,  izidan  tushgan pishak  ularga  olti  oyda yetgan.
Litotaga misol:
Ul sanamkim  suv yaqosinda paridek  o 'lturur,
G ‘oyati nozuklugidin  suv  bila yutsa  bo'iur. 
(Atoiy)
Allegoriya 
—  yunoncha  so‘z  bo ‘lib,  qochiriq,  kesatiq  degan 
ma’noni  bildiradi.  Bu  trop  ham   so‘zlaming  ko‘chma  m a’nosiga 
asoslanadi.  Ijodkor mavhum  tushunchalar to ‘g‘risida  aniq tasavvur 
hosil  qilish  niyatida  uni  biror  xususiyali  bilan  yaqinlashadigan 
n a rs a la r  o rq a li  ta sv irla y d i.  M u m to z   sh o ir  G u lx a n iy n in g  
«Zarbulmasal»  asari  allegoriyaga  asoslangan.  Undagi  « Tuya  bilan 
b o ‘taloq»,  «Toshbaqa  bilan  chayon»,  «Maymun  bilan  najjor»  kabi 
masallaridagi obrazlar allcgorik xususiyatga cga.  « Tuya biian bo‘taloq» 
masalida  crki  o‘zida bo‘lmagan kishining fojiasiga,  «Toshbaqa bilan 
chayon»da  do ‘st  tanlashda  adaslimaslik  kerakligiga  ishora  qilinsa, 
«Maymun bilan najjor» masalida esa qo‘lidan kclmagan ishga uringan 
kishi,  albatta,  sharmanda  bo‘ladi,  degan  fikrlar  ifodalanadi.
Maqollarda allegoriya ko‘plab uchraydi. Masalan, ko ‘ipangga qarab 
oyoq  uzat,  bo‘yingga  qarab  to‘n  bich,  men  ne  deyman,  qo‘bizim  ne 
deydi  kabilar.
Simvol  —  qadimgi  greklarda  maxfiy  bir  tashkilot  a ’zolarining 
bir-birlarini bilishlari  uchun  qo‘llangan  shartli  belgi.
Hayotiy voqea, tushuncha va narsalaming ifodasi uchun so‘zlami 
ma’lum ravishda ko‘chma ma’noda ishlatishga simvol deyiladi. Ko‘chma 
m a’noda  ishlatilgan  nom   qandaydir  bir  xususiyati  bilan  m a'lum  
hayotiy voqea va tushunchalami eslatib turislii kerak.  Masalan, tong 
-  quvnoqlik, yoshlik, baxt ramzi. Akademik shoir G ‘afur G ‘ulomda 
tong — g‘alaba ramzi.  U «Sen yetim emassan» she’rida «Tongyaqin,

Download 3,4 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   152




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish