|
Tayanch so„zlar
Milliy g„oyaning etnosiyosat va etnomadaniyat rivojiga ta‟siri. O„zbekistonda milliy
siyosatning amalga oshirilishi va unda etnik birliklar manfaatlari himoya qilinishining huquqiy
va ijtimoiy asoslari. O„zbekistonda milliy madaniy markazlarning tashkil qilinishi millatlararo
barqarorlikni ta‟minlash vositasi. Madaniy muloqot ko„p millatli aholi orasidagi barqarorlik
omili. Til madaniy muloqot va barqarorlikning muhim vositasi.O„zbekistonda rasmiy tan olingan
diniy konfessiyalar faoliyatining millatlararo totuvlikni ta‟minlashdagi roli.
1. O„zbekistonning o„ziga xos milliy siyosat modeli va yagona Vatan g„oyasi.
Tarixiy
tajriba ko‗p millatli davlatning barqarorligi millat-lararo munosabatlarga daxldor huquq va
erkinliklarni to‗g‗ri belgilab qo‗yish bilan bir qatorda amaliyotda unga qanchalik rioya qilishga
ham bog‗liqligini ko‗rsatadi.
Inson ongi hayotining 6 ming yili davomida 14513 ta turli darajadagi urushlar sodir bo‗lib,
bunda 3 milliard 640 mln. kishi qurbon bo‗lgan. Ikkinchi jahon urushi davrida Osvensem
lagerida 4 mln. begunoh odam tiriklayin yoqib yuborilgan, kuli ekinzorga sepilgan. 5 ming yil
ichida insoniyat bor-yo‗g‗i 292 yil urushsiz tinchlikda yashagan.
Bemalol aytish mumkinki, jahonning turli nuqtalarida alangalanib turgan bunday nizolar
aksariyat hollarda millatlararo munosabatlarda millatlararo totuvlik, bag‗rikenglikning yo‗qligi
ham sabab bo‗lmoqda. Shu nuqtai nazardan, Respublikamiz milliy siyosatining asosiy
tamoyillari hayotda ham o‗z ifodasini topmoqda.
Istiqlol yurtimizdagi turli millat va elat vakillariga o‗zining tarixiy vatanlari bilan aloqalar
o‗rnatishga imkon berilmoqda. O‗rnatilgan aloqalar ona tilini o‗qitish va o‗rganishni yo‗lga
qo‗yish, turli qo‗llanmalar va adabiyotlarni o‗z vaqtida olish, yoshlarga ta‘lim olish uchun
rivojlangan mamlakatlar, ba‘zan esa ularning tarixiy vataniga yuborish imkoniyatlarini yaratdi.
Shuningdek, keng qamrovli madaniy-ma‘rifiy dasturlarni amalga oshirish uchun sharoit yuzaga
keldi.
Respublikada istiqomat qilib turgan 136 millat va elatning har biri o‗ziga xos madaniyatga
va ko‗p asrlik an‘analarga ega. O‗zbekiston Respublikasi o‗tkazayotgan milliy siyosatning eng
muhim ustuvor yo‗nalishi barcha millatlarning ravnaqi uchun tinch sharoit va imkoniyat
yaratish, millatlararo munosabatlarni uyg‗unlashtirishdan iborat. Bu sohada keyingi yillardagi
eng katta yutug‗imiz umumiy uyimizdagi tinchlik va barqarorlik, millatlararo va fuqarolararo
totuvlikdir. Odamlarimiz ongida ana shu qadriyat va uning o‗zgarmas ahamiyati tushunchasi kun
sayin oshib bormoqda».
Dunyoning qariyib barcha mamlakatlari ko‗p millatli. Respublikamiz ham ana shunday
boy, turfa madaniyatlar gullab-yashnayotgan mamlakatlardan biri ekani har bir o‗zbekistonlikka
iftixor baxsh etadi. O‗zbekistonni o‗z Vatani deb bilib, uning taraqqiyoti yo‗lida fidokorona
mehnat qilayotgan turli millatga mansub yurtdoshlarimizdan har biri buni dildan teran his
qilmoqdalar. Olib borilayotgan oqilona milliy siyosat tufayli respub-likamizda qaror topgan
tinchlik, ijtimoiy totuvlik, o‗zaro hamkorlik tobora mustahkamlanib bormoqda.
O‗zbekiston kabi polietnik mamlakatda turli millatlar manfaat-larini uyg‗unlashtirish, ular
orasida totuvlikni ta‘minlash taraqqiyotning hal qiluvchi omillaridan biri hisoblanadi. Zero,
millatning istiqboli boshqa xalqlar va mamlakatlarning taraqqiyoti butun jahondagi vaziyat va
imkoniyatlar bilan ham bog‗liqdir.
Xalqimizning «Qo‗shning tinch - sen tinch», «Yon qo‗shni - jon qo‗shni»
49
degan
maqolida ana shu haqiqat nazarda tutilgan. Butun dunyoda, birinchi navbatda, qo‗shni
mamlakatlarda yonma-yon yashayotgan etnoslar orasida tinchlik, osoyishtalik, barqarorlik,
hamkorlik hamjihatlik, tenghuquqli munosabat bo‗lmasa, ulardan hech biri o‗zining porloq
istiqbolini ta‘minlay olmaydi.
Birinchi Prezidentimiz Islom Karimov O‗zbekistonning bu boradagi o‗ziga xos siyosatini
bayon etib, quyidagicha ta‘kidlagan: «Respublika aholisi o‗rtasida ko‗pchilikni tashkil qiladigan
o‗zbek millatining muqaddas burchi ona tilini, o‗z milliy madaniyati va tarixini tiklashdangina
iborat emas, balki birgalikda hayot kechiruvchi kam sonli halqlarning taqdiri uchun, ularning
o‗ziga xos madaniy-ma‘naviy xususiyatlarini saqlab qolish uchun, kamol topishi va o‗zligini
namoyon etishi uchun ularga teng sharoit va imkoniyatlar yaratib berish borasida mas‘ul
bo‗lishdan ham iboratdir». Bunday muhit millatlararo munosabatlarda turli muammolar
tug‗ilishiga aslo yo‗l qo‗y-maydi va Vatan ravnaqi, yurt tinchligi, halq farovonligi kabi
umummilliy g‗oyalarni hamkor va hamjihat bo‗lib amalga oshirishda muhim ahamiyat kasb
etadi.
49
Karimov I.A. O‗zbek xalqi hech qachon, hech kimga qaram bo‗lmaydi. -T.: O‗zbekiston, 2005. 136-bet.
Necha ming yillik tariximiz shundan guvohlik bermoqdaki, olija-noblik va insonparvarlik,
millatlararo totuvlikka intilish xalqimizning eng yuksak fazilatlaridan hisoblanadi. Bu boradagi
an‘analar avloddan-avlodga avaylab o‗tkazib kelinmoqda.
Mustaqillik yillarida millatlararo totuvlik g‗oyasi ilgari suril-gani va amalda unga
erishilgan O‗zbekiston rivojida qo‗lga kiritilgan eng katta yutuqlardan biridir.
Mamlakatimiz rahbariyati milliy masalani oqilona, xalqaro tamo-yillarga mos yo‗l bilan
yechish, millatlararo munosabatlarni uyg‗unlash-tirish chora-tadbirlari ko‗rib kelinmoqda. Bu
borada konstitutsiyaviy talablar asosida ish tutilmoqda. Yurtimizning ko‗pmillatli xalqi ongida
Do'stlaringiz bilan baham: |
