’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta ’lim vazirligi namangan davlat universiteti

Kirish 

Mavzuning  dolzarbligi.  Iqtisodiyotni  erkinlashtirish  sharoitida  bozor  islohotlarini 

amalga  oshirish,  mamlakatning  kafolatlangan  «oziq-ovqat  xavfsizligi»ni  ta

’minlash,  qishloq 

xo

’jalik mahsulotlari ishlab chiqarishdan iborat strategik vazifalarni hal qilish qishloq xo’jaligi 

kooperatsion aloqalarni rivojlantirishni taqozo etmoqda.  

SHu  jihatdan,  agrosanoat  integratsiyasini  isloh  etish  mamlakatni  iqtisodiy  o

’sish 

sur

’atlarini  ta’minlashda  muhim  omil  hisoblanadi.  Bu  borada  Respublikamiz  Prezidenti 

I.A.Karimov ta

’kidlaganidek, «...birinchi navbatda yengil, to’qimachilik va oziq-ovqat sanoatida 

paxta tolasi, boshqa qishloq xo

’jaligi mahsulotlari va xomashyo resurslarini chuqur qayta ishlash 

bo

’yicha  ishlab  chiqarishni,  qurilish  materiallari  sanoatini  yanada  rivojlantirish,  sifatli  va 

barqaror  talabga  ega  bo

’lgan  tayyor  mahsulotlar  tayyorlaydigan  korxonalar  tashkil  etishga 

alohida e

ьtibor qaratish darkor»

1

. 

Mamlakatda  amalga  oshirilayotgan  agrar  islohotlar  agrosanoat  integratsiyasining 

iqtisodiy  mustaqilligini  ta

’minlashga,  sohada  bozor  mexanizmining  shakllanishiga,  har  bir 

viloyatning tabiiy-iqtisodiy salohiyatidan unumli foydalanishga asoslanadi. Albatta, bunda uzoq 

muddatga mo

’ljallangan strategik dasturlar, yaqin va o’rta muddatga qaratilgan kontseptsiyalar, 

doimiy  amalga  oshirilayotgan  chora-tadbirlarda  agrar  sohani  bosqichma-bosqich,  tizimli  va 

tarkibiy jihatdan izchil yangilash maqsadi nazarda tutilmoqda.  

Qishloq  xo

’jaligida kooperatsion munosabatlarning shakllanishiga ta’sir etuvchi omillar 

har  bir  viloyatning  ijtimoiy-iqtisodiy  rivojlanish  darajasi  va  muammolarini  belgilab  beradi. 

Xususan,  agrosanoat  majmuasi  integratsiyasi  samaradorligini  oshirish  kabi  muammolar 

respublika viloyatlarida, shu jumladan, Namangan viloyatida ham o

’ziga xos xususiyatlarga ega. 

Ushbu  xususiyatlar  viloyatlarning  milliy  iqtisodiyot  tizimida xo

’jalik ixtisoslashuvi, agrosanoat 

integratsiyasi samaradorligi, aholining bandlik va daromad darajasini aniqlaydi  

Qishloqda bozor infratuzilmasi amalda  yangidan barpo etildi, qishloq xo

’jaligida mehnatni 

tashkil  etish  va  rag

’batlantirish,  sohani  boshqarish  tamoyillari  va  tizimi  sifat  jihatdan  mutlaqo 

yangicha asosda yo

’lga qo’yildi. Fermer xo’jaliklariga xizmat ko’rsatadigan bozor infratuzilmasi 

sub

’ektlarining keng tarmog’i yaratildi.  

Qishloq  aholisi  bandligining  shakllanishi  faqat  mehnat  bozorining  samarali  rivojlanishi  va 

iqtisodiyotning barcha sektorlarida tarkibiy islohotlar o

’tkazilishi asosidagina amalga oshirilishi 

mumkin.  Bular  qishloq  xo

’jaligidagi  ortiqcha  ishchi  kuchining  sanoat  va  xizmat  ko’rsatish 

tarmoqlariga,  shaxsiy  mehnat  faoliyati  sohalariga  hamda  shahar  xalq  xo

’jaligiga  oqib  o’tishi, 

xodimlar zahiralarining shakllanishi va ularning bozor mexanizmlari asosida safarbar qilinishi va 

qayta taqsimlanishi jarayonini belgilab beradi.  

Bilamizki, qishloq xo

’jaligi sohasi juda keng tarmoqli. SHu bois agrar siyosatni yurgizishda 

sohaning har bir bo

’g’iniga alohida e’tibor qaratish lozim. 

Jahon  moliyaviy-iqtisodiy  inqirozi  kuzatilayotgan  bir  paytda  mamlakatimizdagi  fermer 

xo

’jaliklari,  kichik  biznes  va  xususiy  tadbirkorlik  faoliyati  jadal  sur’atlar  bilan  rivojlanib 

bormoqdaki,  bu  o

’z navbatida agrosanoat tizimiga katta ahamiyat berilishi maqsadga muvofiq, 

chunki qishloq xo

’jaligi mahsulotlarini yetishtirish va qayta ishlash yurtimiz taraqqiyotida katta 

o

’rin egallab turadi.      

Mana shu holatning o

’ziyoq qishloq xo’jaligida kooperatsion munosabatlarni iqtisodiy tahlil 

qilishni  taqozo qiladi.