‘zbekiston respublikasi oliv va o rta maxsus ta’lim vazirligi

11  yillik  majburiy  o ‘rta  ta ’limning  birinchi  bosqichi

  bosh­

langich  ta iim   hisoblanib,  u  I-IV  sinflami  qamrab  oladi.  Bu 

bosqichga, asosan 7 yoshdan, jadal rivojlangan bolalar esa 6 yosh­

dan jalb  qilinadi.  Mazkur  davrda  o'quvchilarda jadal  rivojlanish 

jarayoni  kechadi.  Ularda  о‘quv  faoliyati  usullari,  bilimlarni  mus­

taqil  egallash  layoqatlari  va  bilish vazifalarini  bajarishda  mazkur 

bilimlarni  qoilash  ko‘nikmalari  shakllantiriladi.  Natijada,  ularda 

muloqot ko‘nikmalari  rivojlanadi.  Boshlangich ta iim  jarayonida 

o‘quvehilarda  o'quvchi  shaxsining  shakllanishi,  layoqatlarining 

yaxlit tarzda rivojlanishi, o‘qishga boigan ishtiyoq, moyillik amalga 

oshadi.  0 ‘quvchilar  o‘qish,  yozish,  hisoblash,  o‘zlarini  ijodiy 

jihatdan  namoyon  qilish,  nutq  madaniyati,  xulq-atvor  meyorlari, 

gigiyenik talablarga rioya qilish ko‘nikmalarini egallaydilar.

Boshlangich  taiim   (I-IV  sinflar)  jarayonida  o‘quvchilami 

rivojlantiruvchi,  shaxsga  yo‘naltirilgan,  kompetentsiyaviy  yonda- 

shuvga  asoslangan taiim-tarbiya tizimi  amal  qiladi.  Maktabga  ilk 

qadam  qo‘ygan  bolalar  o‘z  yosh  xususiyatlari  hamda  tafakkur  va 

ruhiy taraqqiyot darajalariga muvofiq keladigan ta’limiy faoliyatga 

kirishadilar.  Bu  davrda  o‘qish,  o‘rganishga  asoslangan  faoliyat 

yetakchi  mavqega  ega  boiadi.  Boshlangich  sinf  o‘quvchilarida 

o'qish hamda o‘rganishga qaratilgan  faoliyatoing shakllanishi,  har 

bir о'quv fani bo‘yicha bilimlarni egallash jarayonida ulaming ongi, 

tafakkuri jadal tarzda rivojlanadi. Bu ong va tafakkur o‘z xarakteriga

43

---

ко1 ra  nazariy  hamda  ilmiy  tushunchalami  o‘zlashtirish  natijasida 

vujudga  kelgan  ong  va  tafakkur  bo‘lib,  bolaning  jadal  tarzda 

taraqqiy etishi, dunyoqarashining rivojlanishini ta’minlaydi.