Ўзбекистон республикаси олий ва

jami	Маъруза
Амалий
	5-sеmеstr
1.	Kirish. Xalq xunarmandchilik san’atining tarixi va uning rivojlarish bosqichlari		2
2	0‘zbekistonda xalq amaliy san’ati va milliy hunarmandchilikning rivojlanishi		2
3	0‘zbek milliy xalq xunarmandchiligi turlari		2
4	Boshqa mamlakatlar xunarmandchiliklari turlari.		2
5	Zardo‘zlik san’ati tarixi, uning rivojlanish bosqichlari, hozirgi ahvoli va imkoniyatlari		2
6	Zardo’zlikda zar tikish usullari		2
7	Yog‘och o‘ymakorligi san’ati		2
8	Yog’och o’ymakorligining o’ziga xos turli uslub va usullari		2
9	O’zbek milliy xalq hunarmandchiligi turlaridan kashtachilik san’ati		2
ON
10	Naqqoshlik san’atining o‘ziga xos xususiyatlari		2
11	Naqqoshlik san’ati. Naqqoshlik san’atining o‘ziga xos xususiyatlari		2
12	Zargarlik, kandakorlik san’ati		2
13	O’zbek milliy xalq hunarmandchilik turlaridan quroqchilik san’ati		2
14	O’zbek milliy xalq hunarmandchilik turlaridan Ganchkorlik san’ati tarixi		2
15	Ganch o’ymakorlik maktabi		2
16	Do‘ppi tikishda ishlatiladigan materiallar va bezak elementlar		2
17	Do‘ppi tikish texnologiyasi		2
18	O’zbek milliy xalq hunarmandchilik turlaridan Kulolchiiik san’ati		2
jAMI			36

IV.Amaliy mashg‘ulotlarini tashkil etish boyicha ko‘rsatma va tavsiyalar

Amaliy mashg‘ulotlariga tavsiya etiladigan mavzular

1. 
   Do‘ppi tikish texnologiyasi. Do‘ppi tikishda ishlatiladigan materiallar va bezak elementlar. Do‘ppi uchun asos, material shakli tanlash va oMchov olish. Do^lppini bichib tyyorlash, tikish va bezatish.
   
2. 
   Quroqchilik texnikasi. Quroq tikish usullari. Gazlama qoldiqlarini quroq tikishga tayyorlash. quroq kompozitsiyasini tuzish.
   
3. 
   Taxlama va yassi quroq tikish.
   
4. 
   Naqqoshlik san’ati. Naqqoshlik san’atining o‘ziga xos xususiyatlari.
   
5. 
   Oddiy naqsh elementlari: oygul, barg, lolalarni chizish.
   
6. 
   Oddiy naqsh namunalari: zanjira, bofta, guli raftori, bargli raftori, aylana islimi, boftali islimi, mehrobli islimilarni chizish.
   
7. 
   Naqsh kompozitsiyalari: yo‘l ichiga naqsh chizish, uchburchak ichiga naqsh chizish, aylana ichiga naqsh chizish.
   
8. 
   Naqsh kompozitsiyalarining nomlanishi va ularni o‘yish: uchburchak ichida naqsh kompozitsiyasini tuzish va chizish, to‘rtburchak va aylana ichida naqsh kompozitsiyasini tuzish va chizish, yog‘och buyumlarga chizilgan naqshlarni ko‘chirish. Axta (ulchi) tayyorlash.
   
9. 
   Nusxa ko‘chirish: kurschalar, panjaralar, qutichalarga naqshlardan nusxa ko‘chirish, oddiy va murakkab naqshlarning o‘yilishi, quticha, ramka, xontaxta oyog‘i, uchburchak, to‘rtburchak va aylana ichida naqshlarni o‘yish, o^lyilgan naqshlarni pardozlash.
   
10. 
    Yog‘och o‘ymakorligi san’ati, yog‘och o‘ymakorligida ishlatiladigan asboblarni ishga sozlash va saqlash qoidalari. Yog‘och o‘ymakor!igida ishlatiladigan materiallar. Yog^lochga naqshlar o‘yishda ishlatiladigan materiallar va asboblar.
    
11. 
    Ganchkorlik san’ati. Ganch o‘ymakorligida ishlatiladigan materiallar, asbob-uskunalar. Buyumga naqsh namunalarini chizish va yasash.
    
12. 
    Kulolchiiik san’ati.
    
13. 
    Kulolchiiik maxsulotlari, ishlatiladigan asbob-uskunalari turlari. Buyumlarni yasash texnologiyasi.
    
14. 
    Boshqa mamlakatlar xalq xunarmandchiliklari san'ati. Ishlatiladigan mahsulotlar turlari, asbob-uskunalar turlari va tayyorlash texnologiyalari.
    
15. 
    Badiiy loyihalashda kompozitsion uyg‘unlik.
    
16. 
    18. Kompozitsion qator, rang va ritmdan foydalanib bezakli kompozitsiyalar tuzish.
    

Amaliy mashg‘ulotlarni tashkil etish bo‘yicha kafedra professor o’qituvchilar tomonidan ko‘rsatma va tavsiyalar ishlab chiqildi. Unda fanning asosiy ma’ruza mavzulari bo‘yicha olgan bilim ko‘nikmalarni va masalalarni yechish orqali yanada boyitadi. Shuningdek darslik va o‘quv qo‘llanmalar asosida talabalar bilimlarini mustahkamlashga erishish, o‘quv materiallaridan foydalanish, ilmiy maqola va tezislarni chop ettirish, talabalar bilimlarini oshirish masalalarini yechish, mavzular bo‘yicha ko‘rgazmali qurollar tayyorlash va boshqalar tavsiya etiladi.

№	FannigBo’limi va, Amaliy mashg‘ulotlar mazmuni	Soatlar
		jami	Маъруза	Амалий
	5-sеmеstr
12	Oddiy naqsh elementlari: oygul, barg, lolalarni chizish.			4
13	Oddiy naqsh elementlari: zanjira, bofta, guli raftori, bargli aftori, aylana islimi, boftali islimi, mehrobli islimilarni chizish			4
14	Naqsh kompozitsiyalari: yo‘l ichiga naqsh chizish, uchburchak ichiga naqsh chizish, aylana ichiga naqsh chizish			4
15	Nusxa ko‘chirish:			4
16	Axta (ulchi) tayyorlash			4
17	Kulolchiiik maxsulotlari, ishlatiladigan asbob-uskunalari turlari			4
18	Buyumlarni yasash texnologiyasi			4
19	Kompozitsion qator, rang va ritmdan foydalanib bezakli kompozitsiyalar tuzish.			4
20	Yog^lochga naqshlar o‘yishda ishlatiladigan materiallar va asboblar.			4
21	Ganch o‘ymakorligida ishlatiladigan materiallar, asbob-uskunalar.			4
jami				40

Mustaqil ta’Iimni tashkil etishning shakli va mazmuni
Talaba mustaqil ta’Iimni tayyorlashda muyannan fanning xususiyatlarini xisobga olgan xolda quyidagi shakllardan foydalanish tavsiya etiladi:

• 
  darslik va o‘quv qoMlanmalar bo‘yicha fan boblari va mavzularini o‘rganish.
  
• 
  tarqatma materiallar bo‘yicha ma’ruzalar qismlarini o‘zlashtirish.
  
• 
  avtomatlashtirilgan o‘rgatuvchi va nazorat qiluvchi tizimlar bilan ishlash.
  
• 
  maxsus adabiyotlar bo‘yicha fanlar boMimlari yoki mavzulari ustida ishlash.
  
• 
  yangi texnikalami, apparaturalami, jarayonlar va texnologiyalarni o‘rganish.
  
• 
  talabaning o‘quv-ilmiy-tadqiqot ishlarini bajarish bilan bogMiq boMgan fanlar boMimlari va mavzularini chuqur 0‘rganish.
  
• 
  faol va muammoli o‘qitish uslubidan foydalaniladigan o‘quv mashg‘ulotlari.
  

Tavsiya etilayotgan mustaqil ishlarning mavzulari:

1. 
   0‘zbek milliy kandakorligi, uning tarixi va maktablari.
   
2. 
   0‘zbekistonda xalq amaliy san’ati va milliy hunarmandchilikning rivojlanishi.
   
3. 
   Amaliy san’at maktablari va ulardagi o‘ziga xosliklar.
   
4. 
   Amaliy san’atda naqqoshlikning ishlatilish sohalari va turli xil amaliy san’at asarlariga naqsh bajarish uslublaridagi farqlar.
   
5. 
   Kulolchilik mahsulotlarini tayyorlash jarayoni va ularda mahalliy o‘ziga xosliklaming aks etishi (talaba tanlovi asosida).
   
6. 
   Kashtachilik turlari. So‘zana. Do‘ppido‘zlik.
   
7. 
   Zardo‘zlik. Zardo‘zlikda qoMlaniladigan naqsh turlari.
   
8. 
   Gilam to‘qish san’ati. 0‘zbekistonda zamonaviy gilamchilik markazlari.
   
9. 
   Kandakorlik san’ati. Kandakorlar tomonidan tayyorlangan milliy idishlar.
   
10. 
    Yog‘och o‘ymakorligida tayyorlangan ustunlarda qoMlanilgan naqshlar turlari va ularning tahlili.
    
11. 
    Ganch o‘ymakorligida bezash ishlarini bajarishda ranglardan foydalanish va naqshlar tahlili.
    
12. 
    Zargarlik mahsulotlaridagi bezaklarning turlari va ulardagi ramziy ma’nolar.
    
13. 
    Zargarlik san’ati tarixi, uning rivojlanish bosqichlari.
    
14. 
    Gilam to‘qish san’ati tarixi va uslublari.
    
15. 
    Savatchilik xunari tarixi.
    
16. 
    Savatchilikda foydalaniladigan jihoz va moslamalari.
    
17. 
    Savat to‘qish uslublari.
    
18. 
    Zardo‘zlik san’ati tarixi, rivojlanishi.
    

Zardo‘z ustalari va zardo'zlik maktablari.

VI. Asosiy va qo’shimcha o’quv adabiyotlar hamda axborot manbaalari
Asosiy adabiyotlar

1. Q.M.Abdullayeva, M.A.Maksumova, M.Raximjanova. Gazlamaga badiy

ishlov berish.- T.: “Cho‘lpon”, 2011.

2. K.G’ulomоv. Аmaliy san’at.:Тоshkent. «IQTISOD-MOLIYA» 2007.

3. X.Ismatullayeva, A.Abdullayeva, M.Ismatullayeva “Maxsus materialshunoslik” T.: “Iqtisodmoliya” , 2007

4.Q.M.Abdullayeva Tikuvchilik buyumlarini loyihalash va modellashtirish

asoslari. O’quv qo’llanma . T.: “Adabiyot “ 2006

Qo‘shimcha adabiyotlar

1. Sh.M.Mirziyoyev. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga

quramiz.: Toshkent «O`zbekiston» NMIU, 2017.

2. Sh.M.Mirziyoyev. Erkin va farovon, demokratik O`zbekiston davlatini

birgalikda barpo etamiz.: Toshkent «O`zbekiston» NMIU, 2016.

3. Sh.M.Mirziyoyev. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta`minlash-yurt

taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi.: Toshkent «O`zbekiston» NMIU,

2017.

4. Sh.M.Mirziyoyev. Taraqqiyot yo`limizni qat`iyat bilan davom ettirib, yangi

bosqichga ko`taramiz.: Toshkent «O`zbekiston» NMIU, 2017.

5. M.A.Maksumova, Q.M.Abdullayeva. Xalq hunarmandchiligi.- T.: TDPU,

2008.

6. Алексей Клиентов. Народные промыслы.: Москва.Белый город. 2002.

7. Е.Глинская. Азбука вишиваний.- Т.: “Меҳнат”, 1994.

Internet saytlari

10. https://uznayvse.ru>interesting –facts

11. www.manzaratourism.com>uzbkistan

12. https://okulture24.ru>narodnye-promysly

13. www.kefa.ru

14. www. tdpu. uz

Baholash tartibi va me’zonlari

1. Talabalarning fanni о‘zlashtirishi 5 ballik tizimda baholanadi.

2. Talabaning fan bо‘yicha о‘zlashtirishini baholash quydagi me’zonlar asosida bо‘ladi:

-xulosa va qaror qabul oladi;

- ijodiy fikrlay oladi;

- mustaqil mushohada yurita oladi;

5 ball «a’lo» - olgan bilimlarni amalda qо‘llay oladi;

- mohiyatini tushunadi;

- bilish, aytib bera oladi;

-tasavvurga ega.

- mustaqil mushohada yurita oladi;

- olgan bilimlarni amalda qо‘llay oladi;

4 ball «yaxshi» - mohiyatini tushunish;

- biladi, aytib bera oladi;

-tasavvurga ega.

-mohiyatini tushunadi;

3ball «qoniqarli - biladi, aytib bera oladi;

-tasavvurga ega.

- xulosa qaror qabul qila olmaydi;

- ijodiy fikrlay olmaydi;

2 ball «qoniqarsiz» - mustaqil mushohada yurita olmaydi;

- olgan bilimlarni amalda qо‘llay olmaydi;

- mohiyatini tushyna olmaydi;

- bilish, aytib bera olmaslik;

-tasavvurga ega emaslik.
Izoh: namunaviy me’zonlar asosida kafedra tomonidan xar bir fandan baholash me’zonlari ishlab chiqiladi va birinch darsda talabalarga e’lon qilinadi.