Ўзбекистон республикаси Олий ва урта таълим вазирлиги



Download 1,31 Mb.
Pdf ko'rish
bet51/75
Sana30.12.2021
Hajmi1,31 Mb.
#98469
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   75
Bog'liq
Dinshunoslik fanidan ma`ruzalar matni 1- mavzu “Dinshunoslik” f

Bibliya. Bibliya, Yahudiylik  va xristianlik dinlari ta’limotiga ko‘ra,  u Xudo tomonidan nozil 

qilingan,  asosiy  diniy  aqida  va  axloq  qonunlarini  o‘zida  jamlagan  muqaddas  kitoblar 

majmuasidir. 

Uning tarkibiga kirgan yahudiy diniga talluqli kitoblar «Qadimiy ahd» deb, xristian talimotiga 

tegishli  kitoblar  «YAngi  ahd»  deb  nomlanadi.  YAhudiy  va  Xristian  bibliyalari  bir-biriga  mos 

kelmaydi.  YAhudiylarning  muqaddas  kitobi  Qadimiy  Isroil  va  Qadimiy  YAhudiylarning  diniy 

talimot va urf-odatlari asosida eramizdan avalgi XIII asrda yozilgan bo‘lsa, Xristianlarning kitobi 

esa  eramizning  boshlarida  vujudga  keldi.  YAhudiylar  xristianlarning  kitobini  muqaddas  kitob 

sifatida  tan  olmaydilar  xristianlar  esa  yahudiylarning  kitobini  muqaddas  kitob  sifatida  tan 

oladilar. 

Bibliya  so‘zining  grekchadan  tarjimasi  biblia  -  kitob,  o‘ram  ma’nolarini  anglatadi.  Hozirgi 

Bibliya  katolik  nashrlarida  72  ta  kitobdan,  protestant  nashrlarida  esa  66  kitobdan  iborat. 

YAhudiylarning  yana  bir diniy  manbasi Talmudning  xabar  berishicha  Qadimiy  ahdda 24 ta  kitob 

bo‘lishi  kerak.  Qadimiy  yahudiy tarixchisi  Iosif  Flaviyning aytishicha  22 ta kitob bo‘lishi kerak. 

Protestantlar  va  yahudiylar,  Trident  Soboridan  keyin  (1545-1563)  katoliklar  ham  qadimiy  ahd 

tarkibiga  45  ta  kitob  kirgizadilar.  Bu  son  bilan  yuqorida  keltirilgan  son  o‘rtasidagi  tafovutni 

keyinchalik ba’zi kitoblar bir necha mustaqil kitoblarga bo‘linib ketganligi bilan izohlash mumkin. 

Masalan,  «Musoning  besh  kitobi»  avval  bir  butun  bo‘lib,  keyinchalik  beshta  mustaqil  kitobga 

ajratib yuborilgan, «kichik payg‘ambarlar kitobi» 12 kitobga ajratib yuborilgan. 

YAhudiylar Qadimiy Ahdni 3 qismga bo‘ladilar: 

-  birinchisiga «Musoning besh kitobi» - «Tora» («Tavrot»); 

-  ikkinchisiga «Payg‘ambarlarning avvalgi va keyingi kitoblari (Netiim); 

-  uchinchisiga qolgan kitoblar (Ketubim). 

Xristianlar  Qadimiy Ahdni  «Rivoyatlar  kitoblari»,  «Ta’limotlarga  kitoblari»ga,  «Payg‘ambar 

kitoblari»ga  bo‘lishadi.  Ular  YAngi  Ahdning  27  kitobini  ham  shunday  tasnif  qiladilar. 

«Rivoyatlar  kitoblari»ga  «Injil»  va  «Havoriylar  faoliyati»  kitoblari  kiradi.  «Ta’limotlar»ga 

«Havoriylar maktublari» kiradi, «Payg‘ambarlar kitoblari»ga «Vahy» kitobi kiradi. 

Bibliyaning  kitoblari  boblarga,  boblar  esa  suralarga  bo‘linadi.  Uning  hozirgi  qabul  qilingan 

bo‘linishi  Nenterberiya  episkopi  Stefan  Langton  (vafoti  1228  y.)  tomonidan  kiritilgan.  U  1214 

yili  lotin  tilidagi  matnni  boblarga  bo‘lib  chiqdi  va  bu  narsa  keyinchalik  yahudiy  va  yunon 

tillaridagi matnlarga ham joriy qilindi. Suralar avval Santes Panino (v. 1541 y.) keyinchalik 1555 

yilarda Robert Etenlar tomonidan raqamlandi. 



Tavrot. Musoga tegishli bo‘lgan, besh kitob «Tavrot» deb ataladi va u quyidagi kitoblarga bo‘linadi: 

1) «Borliq» yoki «Ibtido»; 2) «CHiqish»; 3) «Levit»; 4) «Sonlar»; 5) «Ikkinchi qonun». 




 

 

 



36 

Injil. Injil - xushxabar ma’nosini anglatadi. YAngi ahd tarkibiga kirgan Injil 4 ga bo‘linadi. 1) 

Matvey injili; 2) Marko injili; 3) Luka injili; 4) Ioann injili. 

 

 


Download 1,31 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   75




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish