бозор ислоҳотларинининг таркибий кисми бўлиб, аграр ислоҳотлар асосида амалга оширилади. Бу сиёсат қишлоқ хўжалик ишлаб чиқариши, агросаноат мажмуи (АСМ) бошқа тармоқларининг самарали ривожланиши ва қишлоқ жойларидаги муносабатларнинг бошқаруви борасида илмий карашларнинг, Ғоя ва мақсадларнинг сиёсий ва амалий воситаларининг йигпндисидир
Agrarian reғorms
Аграр ислоҳотлар
Аграрные реформы
эрлардан фойдаланиш тизимида давлат тадбирлари. Мамлакатлар ва уларнинг туманларини иқтисодий гэеографик шароити ва тарихий хусусиятлари ислоҳотларга катта таъсир кўрсатади
Agribusiness
Агробизнес
Агробизнес
фойдани кўпайтириш мақсадида қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқариши тизимида бошқаришни замонавий усулларидан фойдаланишга асосланган қоидаларни қўллаш. Йирик қишлоқ хўжалик корхоналари ҳам агробизнесда катнашишлари мумкин, бунда икки томон уртасида катъий келишув хосил булади.
Agroindustrial complex
Агросаноат мажмуаси
Агро про мышленный комплекс
қишлоқ хўжалик махсулотларини этиштириш, уни саклаш, кайта ишлаш ва истеъмолчиларга этказиб бериш билан боғлиқ хўжалик тармоқларининг бирлиги
Agroғirma
Агрофирма
Агрофирма
муайян турдаги қишлоқ хўжалиги махсулотларини этиштириш ва уни саноат усулида кайта ишлашни кушиб олиб борадиган корхона
Agro-industrial integration
Агросаноат ИНТЕГРАЦИЯси
Агропромышленная ИНТЕГРАЦИЯ
qishloq xo’jaligi bilan unga xizmat qiluvchi va maxsulotni iste’molchiga etkazib beruvchi tutash tarmoqlar o’rtasida ishlab chiqarish aloqalarining rivojlanishi hamda ularning uzviy birikish jarayonidir.
Current assets
Айланма активлар
Оборотные активы
корхоналар ва ташкилотларнинг бухгалтерлик баланси актив кисмида акс эттириладиган меъёрга солинувчан ва меъёрга солинмайдиган айланма маблаглар.
Depreciation
Амортизақия
Амортизақия
асосий фондлар кийматини улар воситасида ишлаб чиқариладиган махсулотлар ва хизматлар таннархига аста-секин ўтказиш ҳамда эскирган асосий фондларнинг ўрнини кейинчалик коплаш мақсадида пул маблагларини туплаб бориш.
Main production assets
Асосий ишлаб чиқариш воситалари
Основные про изводственные фонды
ишлаб чиқариш жараёнида иштирок этиб, ўзининг кийматини махсулот кийматига кисман утказадиган, ташки куринишини ўзгартирмайдиган ишлаб чиқариш воси- таларига айтилади.
Inғormation
Ахборот
Информақия
янгилик элементи, қабул килувчи учун қарорлар қабул қилиш учун фойдаланиладиган маълумотлар, билимлар, хабарлар.
мувозанат, муттасил ўзгариб турувчи ходиса ёки тушунчанинг нисбатини ифодаловчи курсаткичлар тизими. даромадлари ва ҳара- жатлари ва бошқа баланслар мавжуд.
Business
Бизнес
Бизнес
сохибкорлик тижорат ишлари билан
шуҒулланиш, пул топиш мақсадида бирор иш билан банд бўлиш.
бизнес - товар ишлаб чиқариш ва уни сотиш, хизмат курсатиш, транспорт ва бошқа
соҳалардаги фаолиятдир.
Business plan
Бизнес режа
Бизнес план
катъий хисоб-китобларга асосланган хужжат бўлиб, мавжуд бозорлар ҳолатини яхши таҳлил қилиб ўз мақсадини аник, равшан кўз олдига келтира биладиган фермер хўжаликлари рахбарлари томонидан мустакил равишда ёки мутахасислар ва маслахатчиларни жалб этган ҳолда ишлаб чикилади.
Exchange
Биржа
Биржа
(лотинча ҳамён дегани) бозор муносабатларининг муҳим таркиби бўлиб, унинг асосий вазифаси моддий-техника таъминотининг кайта таксимлаш органлари (моддий базасини саклаб колган ҳолда) хизматини ўз зиммасига олиб, бозор муносабатларининг меъёрли ишлаб туришини таъминлашдан иборат.
Market
Бозор
Рынок
товарларга талаблар, таклифлар ва нархлар шаклланадиган савдо муомаласи сохаси.
Market inғrastructure
Бозор инфратўзилмаси
Рыночная инфраструктура
бозор иқтисодиётиёти учун хизмат курсатувчи ҳар хил соҳалар
Budget
Бюджет
Бюджет
давлат, вилоят, шаҳар, туман, муассаса, ташкилот ва бошқаларнинг маълум муддатдаги (йил, квартал, ой) даромад ва ҳаражатларининг пул хисоби. Бюджетнинг ҳаражат кисми даромад кисмидан ортик булса, бюджетнинг так-чиллигини билдиради. Бюджет даромадининг ҳаражатдан устунлиги ижобий кол-дикни хосил килади.
Government order
Давлат буюртмаси
Государственный
заказ
Давлат томонидан муайян махсулот турини тайёрлаш ва уни истеъмолчига етказиб бериш, ишлаб чиқариш, ноишлаб чиқариш ва илмий тадқиқот ҳарактеридаги маълум ишни бажариш бўйича корхона ва хўжаликларга бериладиган топширик.
State Land Cadastre
Давлат ер кадастри
Государственный земельный кадастр
ерларнинг табиий, хўжалик ва ҳуқуқий режими, уларнинг тоифалари, сифат курсаткичлари ва баҳоси, ер участкаларининг жойлашган манзили ва улчамлари, уларни ер эгаларига, ердан фойдаланувчиларга, ижарачиларга ҳамда мулкдорларга таксимлаш тутрисидаги зарур, ишончли маълумотлар ва хужжатлар тизимидан иборат.
State property
Давлат мулки
Государственная собственность
асосий мулкчилик шаклларидан бири. Бозор иқтисодиётиётига утиш муносабати билан Иқтисодиётни демократиялаштириш, давлат мулки монополиясини тугатишни тоқозо килади. Давлат мулкининг хукмронлик доираси кескин кискаради. Давлат мулки асосан жамоа мулкига ва хусусий мулкка айлантирилади.
Income
Даромад
Доход
корхонанинг соф фойдаси шакли, яъни махсулот ёки хизматларни сотишдан тушган умумий даромаднинг ундан барча ҳаражатлар
чикариб ташлангандан кейинги кисми.
Diversiғication
Диверсификақия лаш
Диверсификақия
бир-бири билан боғлиқ бўлмаган ишлаб чиқаришларни бир пайтда кар томонлама ривожлантириш, махсулот турларини кенгайтириш.
Land rent
Ер рентаси
Земельная рента
ер эгасига вакти-вакти билан ижарачи томонидан эрдан фойдаланганлиги учун туланиб туриладиган сум микдори.
Intensive economic growth
Интенсив иқтисодий усиш
Интенсивный экономический рост
ишлаб чиқариш қўлами, яратилган махсулотлар ва хизматлар хажмининг ресурсларни тежамли ишлатиш хқсобидан ошиб бориши, улар сифатини яхшиланиши. Сифат усиш.
Production Inғrastructure
Ишлаб чиқариш инфратўзилмаси
Производственная инфраструктура
бевосита қишлоқ хўжалик ишлаб чиқаришга хизмат курсатувчи соҳалар.
Specialization oғ production
Ишлаб чиқаришнинг ихтисо слашуви
Спеқиализақия производства
айрим корхоналарда бир турдаги мухсулотни ишлаб чиқаришга каратилган жараёнларнинг тўплами.
Diversiғication oғ the economy
Иқтисодиётни диверсификақия лаштириш
Диверсификақия экономики
ишлаб чиқаришнинг тармоқлар таркибини мураккаблаштирш жараёни. Бунда махсулот турларининг хилма-хиллиги ва ихтисослашган корхоналар сони ошади.
Economic region
Иқтисодий район
Экономический район
мамлакат иқтисодиётиётининг худудий бир булаги. Дар қандай иқтисодий раён унинг географик ўрни, табиий, иқтисодий ва ижтимоий шароитларига мос бўлган бошқа худудлар билан оқилона меҳнат таксимотига таянган Иқтисодиётнинг асосий вазифаларини ўзида мужассамлаштирган ихтисослашувга; раённинг иқтисодий ва худудий таркиблари энг мухқм элементлари уртасидаги ўзаро боғлиқлик ва алокадорлик унга юклатилган асосий иқтисодий вазифаларни бажаришга ҳам, маҳаллий эхтиёжларни кондиришга ҳам имкон берувчи мажмуа белгига; худудий ва тармоқлар микёсида бошқариш тизимига эгалиги билан ажралиб туради. Дар қандай иқтисодий раённинг асосида худудий ишлаб чиқариш мажмуи ётади.
Economic eғғect
Иқтисодий самара
Экономический эффект
иқтисодий фаолият натижалари ва ушбу натижаларни олиш ҳамда улардан фойдаланиш учун хқсоблаб чикилган сарф-ҳаражатлар уртасидаги хилма-хиллик.
Economic eғғiciency
Иқтисодий самарадорлик
Экономическая эффективность
тизимнинг фаолият юритишига кетадиган сарф- ҳаражатлар ва унинг натижалари нисбати.
Lease
Ижара
Аренда
мол-мулкни ёллаш бўйича шартнома.
Investments
Инвестиқия
Инвестиқии
ишлаб чиқариш ва хизматларни ривожлантириш учун маълум шартларда жалб этиладиган, ўзок муддатли капитал куйилма, сармоя.
Инновақия
Инновақия
Инновақия
янгиликни жорий этиш, 1) техника ва технология авлодларини алмаштиришни таъминлаш учун иқтисодиётиётга сарфланган маблаглар;
2) илмий-техника тараккиёти ютуклари натижалари бўлган янги техника, технология. Ихтирочиликнинг ривожланиши, бирор йўналишдаги йирик ихтиро ва кашфиётларнинг майдонга келиши инновақиянинг мухқм омиллари ҳисобланади.
умумий ишлаб чиқариш, сотиш, экспорт, импорт ва бошқа иқтисодий фаолият соҳаларида келишув асосида ҳар бир иштирокчи учун жорий килинадиган ҳисса. Битимларга биноан амалга оширилади.
Contract
Контракт
Контракт
мамлакатлар, фирма, корхона ва бошқалар уртасида ўзаро ҳукук ва мажбуриятларни урнатиш, ўзгартириш ёки тухтатиш тўғрисидаги икки томонлама ёзма келишув шартнома.
Concept
Конқепқия
Конқепқия
тушунчалар ва улар уртасидаги бирон-бир вокеликни ривожлантириш ва хусусиятларининг асосий йўналишларини белгиловчи алокалар мажмуи.
Conjuncture
Конъюнктура
Конъюнктура
Иқтисодиётнинг умумий ҳолати; уни фан техника тараккиёти, иқтисодий усиш, структура силжишлари, экспорт имкониятлари кабилар ҳарактерлаб беради. Иқтисодий конъюктура ўзгарувчан, салбий ва ижобий булади.
Credit
Кредит
Кредит
пул воситаларини, товар ва хизматларни маълум устама тулаб кайтариб бериш шарти билан маълум муддатга карзга бериш.
Crisis
Кризис
Кризис
иқтисодий танглик, таназзул.
Multistructure economy
Кўп укладли иқтисодиётиёт
Мно гоукладная экономика
турли мулк шакллари ва ҳар хил хўжалик турларининг яхлитлигидан ташкил топган иқтисодиётиёт. Бозор иқтисодиётиёти хилма-хил, бир- бири билан эркин ракобатлашадиган хўжалик укладларини тоқозо этади, ўз табиатига эга бўлган ишлаб чиқаришдан иборат булади.
Marketing
Маркетинг
Маркетинг
корхонанинг бозорни ўрганиш, маҳсулотни бозор талаби ҳамда товарларни истеъмолчига йуналтириш ҳисобга олинган ишлаб чиқариш бўйича ташкилий-техник ва тижорат вазифалари мажмуи.
Management
Менежмент
Менеджмент
бошқариш, мудирлик, замонавий ишлаб чиқаришни бошқариш (режалаш, тартибга солиш, назорат қилиш), шунингдек ишлаб чиқаришга раҳбарлик қилиш, уни ташкил этиш.
Methodology
Методология
Методология
фан тараккиёти учун муҳим аҳамият кабс этувчи назариянинг муҳим элементлари мажмуи; методология, назариядан фаркли уларок, янги билим манбаи хисобланмайди; конқепқиядан фаркли уларок амалиёт учун асос бўлиб хизмат килмайди; лекин метология шундай элементларни ривожлантирадики, улариз фаннинг тараккий этиши мумкин эмас. Шундай қилиб, методология назария тараккиётининг конқепқияи була, конқепқия - бу назариядан амалиётга утиш
методологияидир.
Methodology
Методика
Методика
илмий тадқиқотни амалга ошириш учун зарур бўлган техник ва ташкилий ёндашувлар мажмуи.