Њзбекистон республикаси олий ва њрта

Umumlashtirish  -  tadqiqot  olib  borilayotgan  bir  qancha  predmet  yoki  xodisalarga 
xos  bo‘lgan  tomonlari,  xususiyatlari  va  xossalarini  fikrda  e’tibordan  soqt  qilib,  tadqiqot 
uchun zarur bo‘lgan birorta belgi yoki xususiyatni mavhum holatga keltirishdir. 
Konkretlashtirish  -  oldingi  butun  belgi  va  xususiyatlarni  yana  predmet  yoki 
xodisalar bilan bog‘lab shu predmet yoki xodisa haqida aniq bir fikr hosil qilishdir. 
Induksiya  -  tadqiqotchi  o‘z  tafakkuridan  tekshirayotgan  predmet  yoki  hodisalar 
to‘g‘risidagi  bir  qancha  juz’iy  faktlardan,  ular  haqidagi  ayrim  bilimlardan  umumiyroq 
bilimni hosil qiladi. 
Deduksiya - fikrda umumiy bilimlarda juz’iy, qisman bilimlarga kelishdir. 

---

 
113 
Tarixiylik  - o‘rganilayotgan predmet yoki xodisaning paydo bo‘lish, rivojlanish va 
emirilish  jarayonlari  birligini  uning  tarixiy  taraqqiyot  jarayonida  boshqa  voqealar  bilan 
aloqadorligini nazariy bilishga oid usuldir. 
Mantiqiylik 
- 
tarixiylikning 
tadqiqotchi 
fikridagi 
umumlashtirilgan, 
abstraktlashtirilgan,  konkretlashtirilgan,  qisqargan,  tasodiflardan  tozalangan  obstrakt 
konkretlik shaklida ifodalanishidir.