Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта



Download 4,68 Mb.
Pdf ko'rish
bet46/511
Sana13.07.2021
Hajmi4,68 Mb.
#117751
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   511
Bog'liq
bank ishi

ikkinchi tomondan:  

pul massasining ko„payishini ma‟lum darajada cheklash: 

muomalaga  ortiqcha  to„lov  vositalari  massasining  tushishiga  yo„l 

qo„ymaslik kerak. 

Pul  muomalasining  holatiga  ko„pdan-ko„p  omillar  ta‟sir  ko„rsatadi. 

Pul  muomalasi  nazariyasida  pulning  muvozanatlilik  holatiga  ta‟sir 

ko„rsatadigan ikki guruh omillar ajratiladi (10-chizma). 

 



 

58 


 

 

 



 

 

 



10-chizma. Pulning muvozanatlilik holatiga ta‟sir qiluvchi omillar. 

 

Pulga bo„lgan talab bilan pul taklif qilishning bir-biriga moslashish 

jarayoni juda murakkabdir. Bunday moslashishning salbiy natijalari esa 

mamlakat  xalq  xo„jaligida  turli  buzilishlar  va  nomutanosibliklarga  olib 

keladi.  Pul  muomalasining  muvozanatda  bo„lmasligi  quyidagi  sabablar 

va oqibatlar tufayli yuzaga kelishi mumkin: 

–  tovar aylanmasining real sektoridagi o„zgarishlar; 

–  pul aylanishining tezligi; 

–  tashqi iqtisodiy omillar; 

–  moliya sohasining pulni haddan tashqari ko„p yoki kam taklif qilishi 

kabilar tufayli pulga bo„lgan talab o„zgaradi. 

Agar  aylanmasiga  to„lov  vositalari  tushishining  asosiy  manbayi 

bo„lgan  bank  tizimi,  korxonalar  va  aholi  uchun  pul  massasini  ken-

gaytirishning  talab  qilinadigan  sur‟atlarini  ta‟minlamasa,  xalq  xo„ja-

ligining pulga bo„lgan ehtiyojini qondirmasa, bu hol to„lovga qobiliyatli 

talabning  qisqarishiga  sabab  bo„ladi  va  ishlab  chiqarishning  kamayi-

shiga hamda ish bilan bandlikning qisqarishiga olib keladi. 

Aksincha,  bank  sohasi  muomalaga  haqiqatda  keragidan  ortiqcha 

pullarning  muntazam  kelib  turish  manbayi  bo„lsa,  bu  hol  inflatsiya 

tazyiqini  kuchaytiradi  va  milliy  valuta  xarid  qobiliyatining  tushib  keti-

shiga sabab bo„ladi.  



[44].  Har  qanday  mamlakat  iqtisodiyotida  qog„oz  va  kredit  pullar 

pul massasi asosini tashkil etadi. 

 

 

 



Boshqacha  qilib  aytganda,  pul  massasi  –  bu  har  qanday  mamlakat 

iqtisodiyotida  tovarlar  va  xizmatlar  aylanishini  ta‟minlaydigan,  xususiy 

shaxslar, muassasaviy mulkdorlar (korxonalar, birlashmalar, tashkilotlar, 

xususiy  firmalar)  va  davlat  egalik  qiladigan  naqd  va  naqdsiz  xarid 

hamda to„lov vositalari majmuyidir. Almashuv va to„lov operatsiyalarini 


Download 4,68 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   511




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish