Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта

[175].  Valuta  kursi  orasidagi  farq  tufayli  foyda  olish  maqsadida 

banklar  valuta  arbitrajini  o„tkazishadi.  Bu  valutani  sotish  yoki  sotib 

olish  bo„lib,  keyinchalik  teskari  bitim  qilib,  valuta  kurslari  farqi  yor-

damida foyda olish maqsadida  o„tkazishni ifodalaydi. Arbitraj ikki xil  - 

joylashuvga  ko„ra  va  vaqtli  bo„ladi.  Joylashuvga  ko„ra  arbitraj  bank-

larning  turli  valuta  bozorlaridagi  kurs  farqi  orqali  foyda  olishini  bil-

diradi.  U  valuta  riski  bilan  bog„liq  emas,  chunki  valuta  savdosi  bir 

vaqtning  o„zida  amalga  oshadi.  Masalan,  bank  vakili  Gonkongda 

valutani  sotib  oladi  (sotadi)  va  shu  vaqtning  o„zida  u  o„zining  Nyu-

Yorkdagi korrespondenti orqali shu valutani sotadi (sotib oladi). 

Vaqtli  arbitraj  vaqt  o„tishi  bilan  valuta  kursi  orasidagi  farq  orqali 

foyda olishdir. Valuta arbitraji spot va forvard sharoitida amalga oshiri-

lishi mumkin va bu turdagi operatsiyalarda valuta risklari mavjud bo„la-

di. 

[176].  Bank  valuta  operatsiyalarini  bajarganda  unga  o„z  valuta 

resurslarining  bir  qismini  sarflaydi.  Bunda  bankning  xorijiy  valutalar 

bo„yicha  majburiyat  va  talablari  orasidagi  nisbat  o„zgaradi.  Bankning 

xorijiy  valutalarni  sotish  va  sotib  olish  jarayonida  valutalar  bo„yicha 

talab  va  majburiyatlar  nisbati  holati  banklarning  valutaviy  holati 

---

 

283 

deyiladi.  Valuta  bo„yicha  majburiyatlar  va  talablar  teng  bo„lgan  holda 

yopiq, teng bo„lmagani ochiq valuta holati deyiladi.