Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта


-jadval.  Lizing va prokat o„rtasidagi farqlar



Download 4,68 Mb.
Pdf ko'rish
bet225/511
Sana13.07.2021
Hajmi4,68 Mb.
#117751
1   ...   221   222   223   224   225   226   227   228   ...   511
Bog'liq
bank ishi

36-jadval. 

Lizing va prokat o„rtasidagi farqlar 

 

№ 

Baholash 

ko„rsatkichlari 

Munosabat turlari 

Prokat (yollash) 

Lizing 





Ishlab chiqarish 

vositasiga bo„lgan 

munosabat nuqtayi 

nazaridan 

  Foydalanish 



  Foydalanish 

  Egalik qilish 



  Qisman tasarruf qilish 

Prokat obyekti 



nuqtayi nazardan 

  Xodim  



  Mulk  


Resurslarga javobgar 

nuqtayi nazaridan 

 



Ma‟naviy 

va 


qisman moddiy 

  To„la mulkiy javobgar  



Motiv va rag„bat 

nuqtayi nazaridan 

  Birinchi  navbatda 



fiziologik 

ehtiyojni 

qondirish  

  Shaxsiy 



salohiyatini 

ishga  solish,  ijtimoiy  va 

intellektual 

ehtiyojini 

qondirish  

 



Ishlab chiqarilgan 

mahsulot va 

daromadga bo„lgan 

huquq nuqtayi 

nazaridan 

Mahsulot 

va 

daromadga 



korxonaning 

o„zi 


xo„jayinlik qiladi  

 

 



 

Lizing  oluvchi,  ya‟ni 



foydalanuvchi 

ixtiyorida 

bo„ladi 

 

 



Tovar ishlab 

chiqaruvchining 

holati nuqtayi 

nazaridan 

  Yollangan xodim 



  Tadbirkor – mulk egasi 

Bajaradigan 



funksiyasi nuqtayi 

nazaridan 

  Ijrochilik  



  Ijrochilik  

  Boshqaruvchilik,  ya‟ni 



tashabbuskorlik 


 

250 


Boshqarish usuli 

nuqtayi nazaridan 

 



Asosan  ma‟muriy 

boshqarish usuli 

 

O„z-o„zini boshqarish 



  Boshqarishning 

iqtisodiy usuli 

Muvofiqlashtirish 



usuli nuqtayi 

nazaridan 

  Mehnat 



shartnomasiga  

  Mulkiy huquq 



  Qarziy huquq 

  Tijoriy huquq munosa-



batlari 

10  Ish haqi darajasi  

  Mehnat 



shartnomasiga binoan 

  Lizing 



oluvchining 

qoldiq daromadiga binoan  

11 

Menejerlar bilan 



munosabat nuqtayi 

nazaridan 

  Iyerarxik, 



yuqoridan 

pastga, 


pastdan yuqoriga 

  Shartnomaviy, 



hamkorlik 

12 


Tashkiliy nuqtayi 

nazardan 

  Yollangan mehnat 



  Mustaqil 

tadbirkorlik 

faoliyati 

 

Shunday qilib, prokat ijara munosabatlarining eng oddiy turi bo„lib, 



bu ijaraga asosan maishiy xizmat ko„rsatish bilan bog„liq tovarlar (nikoh 

liboslari,  muzlatkichlar,  televizorlar,  tikuv  va  yozuv  mashinalari, 

mavsumiy sport anjomlari va h.k.) beriladi. Bu ijara turining xususiyati 

shundaki, aksariyat hollarda muddati belgilanmaydi yoki ijara o„ta qisqa 

muddatli  bo„ladi  yoki  iste‟molchi  undan  xohlagancha  foydalanishi 

mumkin.  

Lizing  esa  ko„p  (30-40  yil)  muddatgacha  bo„lishi  mumkin.  Bu 

turdagi ijaraning xususiyati shundaki, aksariyat hollarda (80-90%) lizing 

muddati  tugagandan  so„ng  mulk  egalari  o„zgaradi,  juda  kam  hollarda 

mulk  egasi  o„zgarmay  qolishi  mumkin.  Lizing  operatsiyasini  amalga 

oshirish chog„ida uchta subyektning ishtirok etishi shartdir: 

 



ishlab chiqaruvchi – lizing beruvchi; 

 



iste‟molchi – lizing oluvchi; 

 



vositachi – lizing sotuvchi.  

Vositachining  asosiy  vazifasi  shundan  iboratki,  u  ishlab  chiqaruv-

chidan  asbob-uskunalarni  sotib  olib,  buyurtmaga  asosan  iste‟molchiga 

ma‟lum  bir  muddatga  ijaraga  beradi.  Shu  bilan  bir  qatorda  vositachi 

moliyalashtirish  ishlarining  barchasini  o„z  zimmasiga  oladi.  Lizing 

davrida vositachi (masalan, bank) iste‟molchidan kelishilgan miqdordagi 

yillik (oylik, kvartallik, yarim yillik) badallarini olib turadi.  

[155].  Lizing  bir  vaqtning  o„zida  ham  moliyalash,  ham  yangi 

texnologiyalarni  xarid  qilish  masalalarni  hal  etishda  o„xshashi  yo„q 

moliyaviy  vositadir.  Shuni  ta‟kidlash  joizki,  lizing  faoliyati  bir  qator 

rivojlangan davlatlarda iqtisodiy taraqqiyotning, kichik va o„rta biznesni 




 

251 


qo„llab-quvvatlashning  juda  muhim  va  samarali  shakli  hisoblanadi. 

Lizing  tufayli  ham  lizing  sotuvchi,  ham  lizing  beruvchi,  ham  lizing 

oluvchi,  ya‟ni  lizing  operatsiyasida  qatnashuvchi  har  bir  subyekt 

manfaat topadi. 

Masalan,  ishlab  chiqaruvchi  (sotuvchi)  lizing  operatsiyasi  tufayli 

eng  avvalo  uskuna  va  mashinalarning  oldi-sotdisini  amalga  oshirib, 

sotuv ko„lamini kengaytirishi mumkin (37-jadval). 

 


Download 4,68 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   221   222   223   224   225   226   227   228   ...   511




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish