Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта

[247].  Qarz  va  kredit  shartnomalari  o„rtasidagi  umumiylik  bilan 

birga jiddiy farqlar ham mavjud. 

Birinchidan,  kredit  shartnomasi  bo„yicha  kreditor  sifatida  faqat 

maxsus subyektlar – bank yoki boshqa kredit tashkiloti qatnashadi. 

Ikkinchidan,  kredit  shartnomasi  bo„yicha  qarz  oluvchi  kreditorga 

foiz to„lashi shart. 

Uchinchidan, kredit shartnomasi faqat yozma shaklda tuziladi. 

To„rtinchidan,  kredit  shartnomasi  real  emas,  balki  konsensual 

shartnomalar  guruhiga  mansub.  Shu  sababli  shartnoma  tuzilgandan 

keyin u taraflar o„rtasida huquq va majburiyatlarni vujudga keltiradi.  

Ular  o„rtasidagi  umumiylik  shundaki,  qarz  va  kredit  shartnomasi 

bo„yicha qarz bergan shaxs qarzning qaytarilishini talab qilish huquqiga 

ega bo„ladi, qarzdor esa o„z zimmasiga olgan qarzini qaytarishga burchli 

bo„ladi.  Qarz  va kredit  shartnomasi  bo„yicha  majburiyatlarni buzganlik 

uchun  qo„llaniladigan  sanksiya  –  ixtiyoriy  bajarilmagan  burchni 

majburiy ijro ettirishga qaratilgan. 

Olingan qarz ixtiyoriy ravishda to„lanmaganligi uchun uni majburan 

undirish  mumkin. Majburiyat  yuzasidan  qarzdor  shaxs  majburiyatlarini 

bajarmasligi bilan kreditorning obyektiv huquqini buzgan hisoblanadi. 

Qarz  va  kredit  shartnomasi  majburiyatning  bajarilishi  bilan  bekor 

bo„ladi.  Qarz  shartnomasi  qarz  beruvchi  shartnomadan  voz  kechishi 

bilan  ham  bekor  bo„lishi  mumkin.  Shuningdek,  taraflarning  kelishuvi 

bo„yicha ham bekor bo„lishi mumkin.