Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта

 

2.6. Markaziy bankning moliyaviy ahvoli 

 

[64].  «O„zbekiston  Respublikasi  Markaziy  banki  to„g„risida»gi 

qonunning II qismi «Bankning moliyaviy ahvoli» deb atalib, unda 10-14 

moddalar  o„z  aksini  topgan.  10-moddada  «Markaziy  bankning  ustav 

kapitali» to„g„risida quyidagilar yozilgan: 

Markaziy  bankning  ustav  kapitali  miqdori  2  milliard  so„mdan 

iborat.  Bu  miqdor  O„zbekiston  Respublikasi  Oliy  Majlisining  qaroriga 

muvofiq oshiriladi. Markaziy bankning ustav kapitali boshqa shaxslarga 

berilishi mumkin emas.  

Bu ustav kapitali Nizom jamg„armasi deb yuritilib, u faqatgina Mar-

kaziy  bankning  o„z  faoliyati  uchun ishlatilishi  mumkin.  Markaziy  bank 

Nizom jamg„armasini xorijiy davlat valutasida ham tuzishi mumkin.  

Nizom  jamg„armasidan  tashqari  Markaziy  bank  turli  maqsadlarga 

mo„ljallangan  jamg„armalar  tashkil  qiladi,  ularni  o„z  Nizomiga  asosan 

boshqaradi va ulardan foydalanadi. Bu jamg„armalarning manbayi bo„lib 

Markaziy bankning olayotgan foydasi hisoblanadi. 

Markaziy bankning kredit resurslari quyidagilardan tashkil topadi: 

Markaziy bank ustavi; 

zaxira va boshqa g„amlamalar; 

tijorat banklari tomonidan majburiy o„tkazilgan ajratmalar dan tashqari 

qo„shimcha ravishda o„tkazilgan omonatlari; 

boshqa mamlakat banklari va hukumatlarining omonatlari; 

Markaziy bank ustavida ko„zda tutilgan boshqa mablag„lar. 

[65]. Markaziy bankning foydasi har bir moliya yili uchun: 

ishonchsiz,  shubhali  qarzlar  va  boshqa  aktivlar  bo„yicha  ehtimoliy 

yo„qotishlarni qoplash zaxiralari shakllantirilgandan so„ng; 

umumiy qabul qilingan buxgalterlik amaliyotiga  muvofiq amalda bar-

cha daromadlar va chiqimlar hisoblanganidan, shuningdek, aktivlar va pas-

sivlar baholanganidan so„ng aniqlanadi. 

Markaziy  bankning  foydasi  Boshqaruv  belgilagan  tartibda,  yillik 

hisobotni  tasdiqlash  bilan  bir  paytda  taqsimlanadi.  Boshqaruvning  qaro-

riga muvofiq aniq maqsadli turli jamg„armalar  va fondlar shakllantirilishi 

---

 

85 

mumkin. 

Fondlar va majburiy g„amlamalar belgilangan tartibda to„ldirilgani-

dan keyin foydaning qolgan qismi respublika budjeti daromadiga yo„nal-

tiriladi.  

Yillik  hisobot  ko„rib chiqilmaguncha  foydaning  respublika budjeti-

ga o„tkazilishiga yo„l qo„yilmaydi. 

 

 

 

 

 

Markaziy  bankning  hisobot  davri  1-yanvar  –  31-dekabr  qilib 

belgilanadi. Yillik hisobot 15-maydan kechiktirilmay, Oliy Majlis ko„rib 

chiqishi uchun taqdim etiladi (13-modda).