Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта

8.4.  Tayanch iboralar 

 



 risk 



 ichki risklar 



 tashqi risklar 



 kredit riski 



 foyda olmaslik riski 



 foiz stavkalari o‘zgarishi riski 



 to‘lay olmaslik riski 



 kassa risklari 



 bozor stavkalari o‘zgarishi riski 



 valuta riski 



 hisob-kitob risklari 



 sof risklar 



 

sun’iy risklar 



 tizimli risklar 



 tizimsiz, nomuntazam risklar 



 ochiq risklar 



 yopiq risklar 



 balanslashmagan likvidlik riski 



 bankrotlik riski 



 

suiiste’mol riski 



 likvidlik riski 



 operatsion va texnologik risklar 

---

 

431 



 investitsiya riski 



 lizing operatsiyalari riski 



 faktoring operatsiyalari riski 



 bank portfeli riski 



 risk zonalari 

 



 innovatsiya riski 



 bank xavfsizligi riski 



 risk darajasi 



 risk koeffitsiyenti 



 risklarni boshqarish 



 riskni qoplash 



 muvozanatlanmagan likvidlik riski 

 

8.5.  Test topshiriqlari va masalalar 

 

1.  Risk deganda: 

a) «tavakkal qilmoq» tushuniladi; 

b) «xavfli ishga qo‘l urmoq» tushuniladi; 

c) «xavf ostida qolmoq» tushuniladi; 

d) a + b + c. 

 

2.  Qamrab  olish  darajasiga  qarab  risklar  quyidagi  turlarga 

bo„linadi: 

a) retrospektiv risklar; 

b) makrodarajadagi risklar; 

c) joriy risklar; 

d) istiqbolli risklar. 

 

3.  Ta‟sir  qilish  vaqtiga  qarab  risklar  quyidagi  turlarga 

bo„linadi:  

a) mikrodarajadagi risklar; 

b) mezodarajadagi risklar; 

c) retrospektiv risklar; 

d) megodarajadagi risklar. 

 

4.  Passiv  operatsiyalar  bo„yicha  risklar  quyidagi  turlarga 

bo„linadi: 

a) diversifikatsiya riski; 

b) kredit riski; 

c) bankrotlik riski; 

d) innovatsiya riski. 

 

5.  Aktiv  operatsiyalar  bo„yicha  risklar  quyidagi  turlarga 

bo„linadi: 

a) inflatsiya riski; 

b) kassa riski; 

c) kliring riski; 

d) foiz riski. 

---

 

432 

 

6.  Passiv  operatsiyalar  bo„yicha  risklar  quyidagi  turlarga 

bo„linadi: 

a) bozor riski; 

b) foyda olmaslik riski; 

c) bank xavfsizligi riski; 

d) depozitlar riski. 

 

7.  Aktiv  operatsiyalar  bo„yicha  risklar  quyidagi  turlarga 

bo„linadi: 

a) valuta riski; 

b) faktoring riski; 

c) investitsiya riski; 

d) a + b + c. 

 

8.  Vujudga  kelish  sohasi  bo„yicha  risklar  quyidagi  turlarga 

bo„linadi: 

a) ichki va tashqi risklar; 

b) jamg‘armalar riski; 

c) barter riski; 

d) foyda ololmaslik riski. 

 

9.  Balansdan  tashqari  operatsiyalar  bo„yicha  risklar  quyidagi 

turlarga bo„linadi: 

a) operatsion va texnologik risklar; 

b)  suiiste’mol  riski  yoki  iqtisodiy  bilim  va  tashkilotchilik  darajasi 

riski; 

c) lizing operatsiyalari riski; 

d) foiz stavkalarining o‘zgarishi riski. 

 

10.  Moliyaviy  xizmatlarni  amalga  oshirish  bo„yicha  risklar 

quyidagi turlarga bo„linadi: 

a) bank portfeli riski; 

b) bankrotlik riski; 

c) innovatsiya riski; 

d) inflatsiya riski. 

 

11.  Sof risklar: 

a)  ko‘pincha  obyektiv  xarakterga  ega  bo‘ladi  va  salbiy  («–»  yoki 

«0») natijaga erishish ehtimolini bildiradi; 

b)  ko‘pincha  subyektiv  xarakterga  ega  bo‘lib,  nafaqat  salbiy,  shu 

bilan bir qatorda ijobiy natijaga erishish ehtimolini bildiradi; 

---

 

433 

c) ko‘pincha sun’iy bo‘ladi; 

d)  bozor  konyunkturasini  yaxshi  o‘rganmaslik  oqibatida  vujudga 

keladi. 

 

12.  Quyida  qayd  qilingan  risklarning  qaysi  bir  turi  to„lovga 

noqobillik riski turiga taalluqli? 

a) kredit riski; 

b) valuta riski; 

c) foiz riski; 

d) a + b + c. 

 

13.  Balanslashmagan likvidlik riski ko„pincha: 

a) mijoz tanlashda yanglishish natijasida vujudga keladi; 

b)  bank  boshqaruvi  va  xodimlar  malakasining  sayozligi  natijasida 

vujudga keladi; 

c) 

risklarni  tartibga 

solishda 

qo‘llaniladigan 

usullarning 

takomillashmaganligi natijasida vujudga keladi; 

d) noto‘g‘ri javob yo‘q. 

 

14.  Chet el tijorat banklari risklarni besh toifaga, ya‟ni A, B, V, 

G va D toifalarga ajratadi. Unda «A» toifa: 

a) yuqori darajadagi risk hisoblanadi; 

b) past darajadagi risk hisoblanadi; 

c) o‘rtacha darajadagi risk hisoblanadi; 

d) nomaqbul risk hisoblanadi. 

 

15.  Ichki risklar: 

a) makro muhit darajasida yuzaga keladi; 

b) bank faoliyati bilan bevosita bog‘liq bo‘lmaydi; 

c) bevosita bank faoliyati natijasida vujudga keladi; 

d) a + b. 

 

16.  Kredit riski: 

a)  mijoz  tomonidan  asosiy  qarz  summasini  va  kredit  bo‘yicha 

foizlarni to‘lay olmaslik ehtimoli bo‘lganda yuzaga keladi; 

b)  bankning  kelishilgan  shartnoma  bo‘yicha  mijozning  talabiga 

binoan hisob-kitoblarni o‘z vaqtida o‘tkaza olmasligi sharoitida yuzaga 

keladi; 

c)  bank  kassasi  orqali  o‘tuvchi  naqd  pullarni  saqlanish  bilan 

bog‘liq xavfli holatlar natijasida yuzaga keladi; 

d) bozor narxlari nomaqbul o‘zgarishi oqibatida ehtimolli zarar 

---

 

434 

ko‘rilishi tufayli ro‘y beradi.