Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта

 

10-jadval. 

Tijorat banklarning aktivi va uning turi 

 

№ 

Aktivlar 

% 

1.   

Kassadagi naqd va unga tenglashtirilgan pullar 

0,2 - 12,9 

2.   

Kreditlar (ssudalar) 

19,9 - 83,2 

3.   

Investitsiya va qimmatli qog„ozlar 

2,1 - 23,9 

4.   

Boshqa turli aktivlar 

0,2 - 7,8 

 

Jami aktivlar 

100 

 



 

 ikkinchi  o„rinda  investitsiya  va  qimmatli  qog„ozlar  bilan  bo„la-

digan operatsiyalar tashkil qiladi – 2,1 foizdan to 23,9 foizgacha; 



 

 uchinchi o„rinda kassadagi naqd pullar – 0,2 dan 12,9 foizgacha; 



 

 boshqa  turli  aktivlar,  ya‟ni  asosiy  fondlarga  qo„yilmalardan 

tortib,  to  bankning  turli  hisob  operatsiyalarigacha  –  0.2  foizdan  to  7,8 

foizgachani tashkil qiladi. 

[81]. Balans aktivlari risk darajasi bo„yicha 0, 20, 50, 100 foizli to„rt 

guruhga  bo„linadi.  Har  xil  toifali  aktivlar  nisbiy  tavakkal-chiligi  o„z 

---

 

119 

zimmasiga majburiyatlarni qabul qilgan shaxs turi va garov yoki kafolat 

tavsifiga  bog„liq.  Masalan,  naqd  pul  0  foizli  tavakkalchilik  darajasiga 

ega bo„lsa, tijorat kreditlari 100 foizli tavakkalchilik toifasiga kiradi. Bu 

tijorat  kreditlari  kapitalining  muayyan  summasi  bilan  to„liq  ta‟min-

langan bo„lishi kerakligini anglatadi. 

Tavakkalchilikni  hisobga  olgan  holdagi  aktivlar  summasi  har  bir 

aktiv  balans  summasini  unga  tegishli  tavakkalchilik  miqdoriga  ko„pay-

tirish  va  tavakkalchilik  bo„yicha  aniqlangan  aktivlar  yig„indisi  orqali 

topiladi.  Quyida  bank  aktivlari  toifalarining  ta‟rifi  keltirilgan  (11-

jadval). 

Tavakkalchilik  darajasi  hisobga  olingan aktivlar  summasi hisob-ki-

tob qilinganda balansdan tashqari barcha vositalar hisobga olinadi. Ichki 

bozorda  tuzilgan  forvard,  svop  bitimlari,  sotib  olingan  opsionlar  va 

shunga o„xshash boshqa (derivativ) vositalar bundan mustasno.