Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта таълим вазирлиги

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

53 
 
 
Назорат учун саволлар: 
1. 
Бинонинг жисмоний емирилиши нима ва у қандай омилларга боғлиқ? 
2. 
Жисмоний емирилишнинг келиб чиқиш сабаблари ва турлари. 
3. 
Қайта тикланадиган ва тикланмайдиган жисмоний емирилиш ва уни келтириб 
чиқарадиган сабалари. 
4. 
Жисмоний емирилишни аниқлаш усуллари ? 
5. 
Маънавий емирилиш нима ва у нималарга боғлиқ ? 
6. 
Ёғоч конструкцияларининг емирилишига олиб келадиган сабаблар ? 
7. 
Ёғоч конструкцияларининг емирилишини олдини олиш чора тадбирлари. 
8. 
Металл конструкцияларининг емирилиши ва уни олдини олиш чора тадбирлари. 
9. 
Бетоннинг қандай емирилиш турлари мавжуд ва у нималарга боғлиқ ? 
10. Темирбетонда тўртинчи тур коррозиянинг пайдо бўлиш сабаблари. 
11. Бинонинг меъѐрий хизмат даври қандай белгиланади ? 
12. Бинонинг ҳақиқий хизмат даври қандай аниқланади ?
13. Бинонинг маънавий емирилишининг биринчи ва иккинчи шакллари ва уни келтириб 
чиқарувчи сабаблар ? 

---

54 
III-БОБ. БИНО КОНСТРУКЦИЯЛАРИДА ШИКАСТЛАНИШ ВА АВАРИЯ 
ҲОЛАТЛАРИНИНГ ПАЙДО БЎЛИШИ САБАБЛАРИ
 
3.1. Бинога салбий таъсир кўрсатувчи омиллар 
Биноларнинг меъѐрий хизмат даврларининг ҳақиқий хизмат даврларига 
мос келмаслиги уларнинг эксплуатацион ишончлилиги масалаларини чуқурроқ 
ўрганишни талаб қилади. Бунинг учун бино конструкциясига салбий таъсир 
кўрсатувчи омилларни ўрганиш зарурдир.
Бу соҳада ўрганилган ишларнинг таҳлили, қурилиш конструкцияларида 
[17] дефектлар, шикастланиш ва деформация ҳолатларининг пайдо бўлишига 
сабаб бўлувчи лойиҳалаш, қурилиш ва эксплуатация жараѐнида йўл 
қўйиладиган хатоликлар, бундан ташқари табиий ва техноген омилларнинг 
таъсирлари натижаси эканлигини кўрсатади ва уларни шартли равишда А ва Б 
гуруҳ омилларга ажратиш мумкин.