Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта таълим вазирлиги тошкент ирригация ва қишлоқ ХЎжалигини механизациялаш муҳандислари институти

Tavakkalning yo‘l qo‘ysa bo’ladigan fikr yuritish usuli

xavfsizlik texnikasi, mutlaq xavfsizlikni yaratib berishga asoslangan. Ammo bunday holatni (ya’ni, T=0) yaratib berish haqiqatda mumkin emas. Shuning uchun yo‘l qo‘ysa bo‘ladigan (YQB) «Т» ning fikr yuritish usuli qabul qilinadi. «Т» o‘z ichiga texnik, ijtimoiy, iqtisodiy va siyosiy jarayonlami oladi. «Т» da ayrim murosalarga borishga to‘g‘ri keladi. Aniqki, texnik tizirrming xavfsizligini ko‘tarish uchun iqtisodiy imkoniyatlar cheksiz emas. Agar xavfsizlikka qancha ko‘p xarajat qilinsa, ijtimoiy sohalaiga shuncha kam xarajat qilishga to‘g‘ri keladi. Tavakkalning YQB mintaqasi shunday minimal chegaraki, unda ijtimoiy va texnik mablag'lar ma’lum mutanosiblikka ega (1 -rasm). Tavakkalni tanlashda buni hisobga olish kerak va jamiyat shu bilan qanoatlanishga majbur.

Jahonning ayrim mamlakatlarida, masalan, Gollandiyada tavakkalning YQB qiymati qonuniy asosda belgilangan. 0 ‘lim hodisalarining maksimal YQB darajasi bir yilda 10'6 deb olingan. Odatda, tavakkalning YQB mintaqasi 10'8 boisa, bu juda kichik qiymat hisoblanadi. Tavakkalning YQB mintaqasi tushunchalari bizda hali qabul qilinmagan va toliq amalga oshirilmagan. Bundan tashqari ayrim mutaxassislar bunga tanqidiy nazar bilan qaraydilar. Ularning fikricha, xavfsizlikni bunday baholash insonparvarlik nuqtayi nazaridan yiroqdir. Haqiqatda esa, hozirgi mavjud usullardan, tavakkalning YQB mintaqasi usuli 2—3 daraja jiddiy sanaladi.