Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги

Ўргатувчининг мумкин бўлган хатолари.
1. Машғулотлар ўтказиладиган жойда ўткир санчувчи жисмларнинг бўлиши, бундай ҳолда ит эмаклашдан бош тортади.
2. Итни барвақт эмаклашга ўргатиш, яъни ит ётгандан кейин тоқат қилиб қимирламай ётишни яхши ишлаб чиқмаслик. Бундай ҳолларда ит бир жойда ётмасдан, эмаклашга ҳаракат қилади.
5. Итни нарсани олиб келишга ўргатиш (апортировка) .
Итни апортировкага ўргатиш умумий дрессировканинг асосий усули бўлиб у махсус дрессировкага тайёрлаш босқичи бўлиб ҳисобланади. Ўргатувчининг бирламчи сигнали бўйича ит бош тортмасдан нарсаларни излаб топиб келтириб бериши лозим.
Шартли қўзғатувчилар: буйруқлар – “апорт”, “олиб кел”, “бер”, “изла” ва имо-ишора сифатида ўнг қўлни ташланган нарса тарафга йўналтириш.
Шартсиз қўзғатувчилар: апортировка буюми, ширинлик, силаш.
Итларда ҳаракат қилувчи нарсаларни ушлаб олиш туғма реакциясининг мавжудлиги апортировкани ишлаб чиқишнинг асоси бўлиб ҳисобланади. Бу реакция озуқа реакцияларининг бири бўлиб, у итлардаги қочиб кетадиган ҳайвонни қувиб ушлашга интилишнинг ифодаси бўлиб ҳисобланади. Итларни апортировкага ўргатишни бошлашдан олдин, у билан алоқани тиклаш ва “сайр қил”, “менга”, “ўтир” буйруқларига шартли рефлекслар ишлаб чиқилиши керак. Аппортировка машқи кейинчалик ўргатишнинг бутун даври мобайнида ҳам давом этилади.


Ўргатиш усули ва техникаси.
Итни апортировкага ўргатишдан олдин апортировка буюмини тайёрлаш керак. Уни узунлиги 20-25 см ва диаметри 6-7 см келадиган дарахт шоҳи ёки ёғочдан тайёрлаш мумкин. Унинг ўрта қисми 3-4 см гача йунилиб, гантель шакли берилади. Бундай буюмнинг ўрта қисмини ит яхши ушлайди. Иложи борича апортировка буюмларини темир ёки юмшоқ материаллардан ясамаслик керак, чунки биринчиси жағларга оғриқ келтирса, иккинчисини ит тишлари билан йиртиб ташлайди. Итнинг ўзига хос хусусиятларини, яъни апортировка буюмига жавоб бериш даражасини эътиборга олиб, ҳар хил ўргатиш усулларини қўллаш мумкин.

33 - расм. Итда апортировка буюмини олишга қизиқишни