Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги андижон машинасозлик институти

Иш вақти заҳираси – ишлар бошланишининг эрта ва кеч муддати оралиғида ѐтган, ишлар 
бажарилиши кечиктирилиши мумкин бўлган вақт. 
Ишларнинг эрта бошланиши графики – лойиҳа бажарилишидаги барча ишлар 
бошланиши эрта муддат билан акс эттирилган график.
 
 
Ишларнинг кеч бошланиши графики – лойиҳа бажарилишидаги барча ишлар 
бошланиши энг кеч бўлган муддат билан, шу билан бирга бутун лойиҳа бажарилиши 
ишларига зарари тегмайдиган ҳолда акс эттирилган график. Ушбу график ѐрдамида 
материаллар сотиб олиниши, ишчи кучи ишлатилиши ва бошқа ҳаражатлар қилинишининг 
максимал кечиктирилиши мумкин бўлган муддат аниқланиб ва бундай муддат ушбу 
ресурсларни самаралироқ ишлатилиши учун фойдаланилади. 
―Вақт - ҳаражатлар‖ турли моделлар – бу CПМ методига бўлган қўшимчалардир. Булар 
минимал ҳаражатлар графикларини яратиш учун ишлатилади, бундан ташқари ишлар 
бажарилишига ажратиладиган вақт ва лойиҳа муддати камайганидаги ҳаражатлар ошиши 
орасида муроса топиш учун ҳам фойдаланилади. Булар кўп ҳолларда лойиҳани 
қисқартириш моделлари деб юритилади. 
Жараѐн – ташкилот томонидан амалга ошириладиган фаолиятнинг малум бир қисмики, 
бунда ишлаб чиқаришнинг киритилувчи омиллари (―кириш‖) тугалланган маҳсулотга 
(―чиқиш‖) айлантирилади. Бу билан корхона ўз қийматини ишлаб чиқаришнинг 
киритилувчи омилларига нисбатан баландроқ бўлишини таминлайди. 
Цикл вақти – бу малум бир жараѐнда кетма кет ишланадиган ―бирликлар‖ чиқиши 
орасидаги ўртача вақт. Бу атамага кўпгина ҳолларда малум бир такрорланувчи ишнинг 
боши ва оҳири орасидаги ўртача вақт деб тавсиф берилади. 
Ишлатилиш коэффициенти – бу малум бир ресурснинг фактик ишлатилиш вақтининг 
унинг ишлатилиши мумкин бўлган вақтга нисбати. 
Йиғилиб қолиш – алоҳида босқичлар орасида олдинги босқич натижаларининг (―чиқиш‖) 
тўпланиб қолиши. Бунинг сабаби шуки олдинги босқич натижалари кейинг босқичга, ушбу 
босқич ҳаддан ташқари юкланганлиги сабабли, ўтмайди. Йиғилиб қолиш – олдинги 
босқичнинг ўтказиш имконияти кейингисига нисбатан кўпроқ бўлган ҳолда ўринли.