Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги андижон машинасозлик институти

Амортизация воситалари - корхона асосий фондларини саклаш ва янгилаш учун маҳсус 
ажратилувчи молиявий воситалар. 
Амортизация фонди - асосий фондларни оддий ва кенгайтирилган тарзда такрор ишлаб 
чиқаришга мулжалланган пул маблаглари. 
Асосий ишлаб чиқариш фондлари – маҳсулот ишлаб чиқаришда фойдаланилувчи меҳнат 

---

286 
воситалари (бинолар, иншоотлар, курилма ва асбоб-ускуналар, траноспорт воситалари ва 
хоказо). Улар ўзок муддат хизмат кўрсатиб, ишлаб чиқариш жараѐнида ўзининг натурал 
шаклини саклаб колади ҳамда ўз қийматини эскириш мобайнида аста-секинлик билан тайѐр 
маҳсулотга ўтказади. Капитал қўйилмалар ҳисобига тулдирилади. 
Асосий фондларнинг эскириши – асосий фондларнинг (бинолар, курилмалар ва бошқа 
меҳнат воситаларининг) аста-секинлик билан фойдали хусусиятларини йукотиши. Асосий 
ишлаб чиқариш фондлари эскиришининг жисмоний ва маънавий турлари мавжуд. 
Баланс - бирон-бир ҳолатнинг алохида томонларини таккослаш ва солиштириш йўли билан 
тавсифланувчи кўрсаткичлар тизими. 
Баланс фойдаси - корхонанинг балансида акс эттирилувчи фаолиятнинг барча турларидан 
олинувчи умумий фойда микдори. 
Банкротлик - касодга учраш, корхонанинг (ташкилот, банк) ўз мажбуриятлари бўйича 
тўловларни маблаглар йуклиги туфайли амалга оширмаслигини англатувчи тушунча. 
қоидага кура, корхонани ѐпиш ѐки мажбуран тугатиш ҳамда мол-мулкини карзларни тулаш 
учун сотиб юборишга олиб келади. 
Башорат қилиш - келажакда руй бериши мумкин бўлган турли ходиса ва жараѐнларни 
статистиқ, ижтимоий, иқтисодий ва бошқа турдаги тадкикотлар ѐрдамида илмий 
асосланган ҳолда аввалдан айтиб бериш. 
Бизнес - бозор иқтисодиѐти шароитларида субъектнинг маълум бир маҳсулот ѐки хизмат 
турини яратиш ва сотиш йўли билан фойда олишга мулжалланган иқтисодий фаолияти. 
Бизнес-режа - корхона фаолияти дастури, кутилаѐтган ҳаражат ва даромадлар ҳисобини 
ўз ичига олувчи компания фаолиятининг муайян мақсадларига эришиш учун муайян чора-
тадбирлар режаси. Маркетинг тадкикотлари асосида ишлаб чикилади.  
Векселғ - кимматбаҳо когоз тури, белгиланган тартибда ѐзма шаклдаги карз мажбурияти, 
ўз эгасига (векселғ олувчига) векселғ берувчидан кўрсатилган пул микдорини белгиланган 
муддатда гап-сўзсиз туланишини талаб қилиш хуқуқини беради. 
Венчур фирма – тижорат билан шуғулланувчи илмий-техник фирма, янги технологиялар ва 
маҳсулотларни даромадларни аввалдан белгиламаган ҳолда ишлаб чиқиш ва қўллаш билан 
шуғулланади (таваккалчиликка асосланган капитал қўйилмаси). 
Дивиденд - акциядорлик жамияти фойдасининг бир қисми, ҳар йили соликларни тулаш, 
ишлаб чиқаришни кенгайтириш, захираларни тулдириш, облигациялар бўйича фоизлар 
тулаш ва директорларни мукофотлашдан сунг акциядорлар ўртасида тақсимланади.