Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсустаълим вазирлиги тошкент тўҚимачилик ва

Манделл Флемингнинг очиқ иқтисодиёт модели

Ички мувозанат- инфляция жараёнлари мавжуд бўлмаган ( ёки унинг барқарор паст даражасидаги) тўлиқ бандлик шароитида талаб ва таклифнинг баланслашганлигидир.
Қисқа муддатли даврда ички мувозанат муаммоси, биринчи навбатда, бюджет-солиқ ва пул- кредит сиёсати воситасида ялпи талабни тартибга солиш орқали таъминланади.
Ташқи мувозанат қайд қилинган, ёки сузиб юрувчи валюта курси шароитида тўлов балансининг нолга тенг қолдиғини таъминлаб турилишни англатади
Ички ва ташқи мувозанатни таъминлаш муаммоси товар, пул ва валюта бозорларининг амал қилишига таълуқлидир.
Очиқ иқтисодиётда иқтисодий сиёсат таҳлили Манделл-Флеминг моделига асосланган ҳолда амалга оширилади. Бу модел қисқа муддатда иқтисодиётни мувозанатлаштиришни ифодалайди ва кичик очиқ иқтисодиёт учун IS-LM моделининг модификация қилинган шакли ҳисобланади. Манделл-Флеминг модели кичик очиқ иқтисодиёт модели бўлиб қайд қилинган ва сузиб юрувчи валюта курслари шароитида иқтисодий сиёсатнинг турлди кўринишларини амалга
ошириш натижаларини баҳолаш мақсадида қўлланилади.
Манделл-Флеминг модели миллий иқтисодиётнинг жаҳон бозоридаги ҳиссаси кичик ва шу сабабли уни ривожлантиришнинг асосий параметрлари жаҳон бозори томонидан, яъни ташқаридан белгилаб берилади деган шартга асосланади.
Бу модел ХХ асрнинг 60-йилларида ишлаб чиқилган бўлиб баҳоларнинг барқарорлигини кўзда тутади ва ялпи даромаднинг тебранишлари сабабларини тушунтириб беради.
Бу моделга кўра иқтисодиётнинг амал қилиши валюталарнинг алмашинув курси тизимига боғлиқ..
Манделл-Флеминг модели учта тенгламани ўз ичига олади:
^{4) Y+C(Y-T)+I(r)+G+X}n^{(e), IS;}

5. 
   M/P=L(r,Y),LM;
   
6. 
   r = r*
   

Моделни тасвирлаш учун иккита график тузиш таклиф этилади.
Биринчи график Манделл-Флемингнинг Y-r моделини, иккинчи график эса Y-e моделини акс эттиради.
Ҳар бир графикда ўзгарувчи миқдорлардан биттаси константа деб олинади ва таҳлил икки ўзгарувчининг алоқадорлиги бўйича ўтказилади.Манделл-Флемингнинг Y-r моделитасвирланган график икки хусусиятга эга.

3. 
   IS эгри чизиғининг ҳолати алмашинув курсининг даражасига боғлиқ. Алмашинув курсининг кўтарилиши эгри чизиқни чапга силжитади.
   
4. 
   Барча уч эгри чизиқ бир нуқтада кесишади. Бундай вазиятда икки вариант юзага келади:
   

1. 
   Алмашинув курси жуда паст бўлганлиги сабабли IS ва LM эгри чизиқлари жаҳон фоиз ставкасидан юқорида кесишади. Бундай вазият чет эллик инвесторларни мазкур мамлакат иқтисодиётига капитал киритишга рағбатлантиради. Натижада мамлакатнинг валютаси курси кўтарилади ва IS эгри чизиғи пастга силжийди.
   
2. 
   IS ва LM эгри чизиқлари ички фоиз ставкаси жаҳон фоиз ставкасидан паст бўлган нуқтада кесишади. Бундай вазиятда мазкур мамлакат инвесторлари капиталларини хорижга олиб чиқиб кетишдан манфаатдор бўлишади. Натижада миллий валютанинг алмашинув курси пасаяди ва IS эгри чизиғи юқорига силжийди.
   

Шундай қилиб мувозанат LM эгри чизиғининг горизонтал линия билан кесишиш нуқтасида жаҳон фоиз ставкаси даражасида ўрнатилади.
Манделл-Флемингнинг Y-e модели тасвирланган графикдаа икки тнглама тасвирланади:

^{1) Y=C(Y-T)+I(r*) +G+X}n^{(e), IS;}