Њзбекистон республикаси олий ва њрта махсус


Prognozda ekstrapolyatsiya usullaridan foydalanish



Download 0,89 Mb.
bet53/65
Sana16.04.2022
Hajmi0,89 Mb.
#557703
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   65
Bog'liq
10.Matematik-modellashtirish-2013-oquv-qollanma-N.Rozmetova-R.Fayziyev-va-bosh

Prognozda ekstrapolyatsiya usullaridan foydalanish


O„rtacha absolyut o„sish bo„yicha ekstrapolyatsiya. Prognoz iqtisodiy rivojlanish variantlarini avvalgi rivojlanish omillari va yo„nalishlari prognoz qilinish davrida ham saqlanib koladi degan gipoteza kelib chiqib aniqlaydi. Bunday gipoteza qilishga iqtisodiy holat va jarayonlarning yetarlicha inertligi holat va jarayonlarning yetarlicha inertligi sabab bo„ladi.
Dinamik qatorlarning ekstrapolyatsiyasi asosida prognoz qilish har qanday statistik prognozlashlar singari erishilishi lozim bo„lgan aniq maqsadga yo„naltirilgan yoki intervalli bo„lishi mumkin.
Ekstrapolyatsiyani umumiy holda quyidagi funksiya qiymatini aniqlash deb qarash mumkin.

yt l
f (yi , l, aj )

bu yerda yt l - dinamik qatorning prognoz qilinadigan qiymati;


l - oldindan aytilishi lozim bo„lgan davr;
yi - ekstrapolyatsiyaga asos qilib olingan qatorlar darajasi;
aj - trend tenglamalari parametrlari.
Bir o„lchamli dinamik qatorlar ekstrapolyatsiyalashning eng oddiy usuli shu qatorlarning o„rta xarakteristikasini qo„llash hisoblanadi:
- o„rtacha darajalar, o„rta absolyut o„sish va o„sishning o„rtacha tezligi.
Katorlarning o„rta darajasi asosida ijtimoiy-iqtisodiy holatlarni ekstrapolyatsiyalashda prognoz qilinuvchi daraja qatorlar darajasining o„rta qiymatiga teng bo„ladi:

y

y
'
t l
Bu holda ekstrapolyatsiya prognostik aniq bahoni beradi. Shunga qaramasdan berilgan baholarning amaldagi ma‟lumotlar qiymatlari bilan aniq to„g„ri kelishi kamdan-kam hollarda bo„ladi. Shuning uchun prognoz natijalari ma‟lum intervalda berilishi kerak va bu interval

bo„yicha aniqlanadi.


yt l tS y

Bunda t- Styudentning t mezoni qiymati




S
S y - o„rtacha kvadrat xatolik va u S y
yordamida aniqlanadi.

O„rtacha absolyut o„sish bo„yicha ekstrapolyatsiya. Agar rivojlanish yo„nalishi chiziqli deb qabul qilinsa, ekstrapolyatsiya o„rtacha absolyut o„sish bo„yicha amalga oshiriladi.







2
кол
  2
1

2
2
i
n


кол
bu yerda 2 - dispersiya qoldig„i.

t l
i - ning boshlang„ich va oxirgi qiymatlari oralig„idagi o„sish miqdori. Bizni qiziqtirgan y' ning prognoz qiymatlarini topish uchun absolyut o„sish
 ni aniqlash lozim. Keyin yi ning ekstrapolyatsiyalashga asos qilib olingan dinamik qator darajalarini aniqlab olib ekstrapolyatsiya formulasini quyidagicha yozamiz.
yt l yi  t ,
t - oldindan aniqlanish davri.
O„rta o„sish tezligi bo„yicha ekstrapolyatsiya dinamik qatorlar ko„rsatkichni egri chiziq yo„nalishida bo„ladi degan xulosaga asoslanadi. Bunda prognoz qilinadigan qator quyidagicha aniqlanadi:
y'y T t
t l i p


T p - o„rta geometrik formula yordamida hisoblangan o„sishning o„rtacha tezligi.
Тrendlarning ekstrapolyatsiyalashning uchala usullari ham oddiy usullardir.

Download 0,89 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   65




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish