mavjud emas. Buning asosiy sababi – taklif qilingan mehnatga layoqatli aholisi
sonining unga talab miqdoriga nisbatan tez o’sishi.
Iqtisodiyotning barcha sektorlaridagi tarkibiy o’zgarishlar
hozirgi
sharoitda mehnat bozorida ishchi kuchiga talab taklifning yangi harakatini
belgilovchi eng muhim iqtisodiy shartlardan hisoblanadi.
Bular sanoat va
xizmat ko’rsatish tarmoqlarida yangi ish joylarini yaratishni va hududlarni
ijtimoiy – iqtisodiy rivojlanishda sifat o’zgarishlarini asoslab beradi.
Bunday
sharoitlarda bir tomondan mehnat bozorining yangi infrastrukturasini ko’p sonli
mehnat talab qiladigan tarmoqlari va ishlab chiqarish bo’g’inlarini qamrab olsa,
boshqa tomondan iqtisodiyotning an’anaviy sktorlarida bozor munosabatlarini
vujudga keltiradi va rivojlanadi.
Mehnat bozori ko’p sektorli tuzilishga ega bo’lib, ishchi kuchini ishlab
Меќнат биржасининг вазифалари
Меќнат бозори тœ
ђрисида маълумот йиђиш, таќлил šилиш,
уни ќолатини œ
ргатиш
Аќолини иш билан таъминлаш ва šайта тайёрлаш
Бандлик дастурини тайёрлаш ва уни тадбиš этишда
иштирок этиш
Меќнат šонунларига риоя этишни назорат šилиш
Ишсизларни рœ
йхатга олиш ва уларга ёрдам бериш
Меќнат бозорида давлат
сиёсати
Кадрларни
ишга
жойлаштириш,
тайёрлаш ва šайта
тайёрлаш
Меќнат
бозорини
ривожлантириш ва
ќуšуšий
Ижтимоий кœ
плаб
šувватлаш
chiqarishga ta’siri, ular harakatlanishi va munosabatini namoyon qiladi.
Mehnat bozorini shakllantirishda mehnat munosabatlari alohida
ahamiyat kasb etadi. Hozirgi vaqt sharoit tarmoqlar bo’yicha
bandlik bir xil
taqsimlanmaganligini ko’rsatadi. Bozor iqtisodiyoti sharoitidagi eng asosiy
vazifa tarmoqlar bo’yicha mehnatni samarali ta’minlanishi uchun sharoit yaratib
berish.
Mehnat bozori bozor
iktisodiyotini tarkibiy kismi, bunda ish beruvchilar va
yollanma ishchilar kizikishlari mos kelib, uzaro kelishuv asosida ish yuritadilar.
Mehnat bozorini tarkibiy kismi:
Mehnatga taklif yig’indisi tushunchasida iktisodiy
aktiv aholi yollanma
ish kuchi sifatida shakllanadi.
Mehnatga talab yig’indisi – yollanma ish kuchiga umumiy extiyoj deb
tushuniladi. Buni tashkil etuvchilar mehnat bozori yig’indisini tashkil etadilar.
Mehnatga taklif yig’indisini shuningdek barcha mehnatga layokatli
axolining barcha kategoriyalari – ayollar,
erkaklar, yoshlar va nafaqaxo’rlar
tashkil etadi deb izoxlasak buladi. Mehnatga talab yig’indisini – iktisodiyotda
mavjud bulgan ish joylari soni va uni strukturasini tashkil etuvchi mexanizm
deb karash mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: