Œзбекистон республикаси олий ва œрта махсус

V. 2 Ìehnatni tashkil etishning moddiy va ma’naviy rag’batlantirish 
 
Ìehnatni moddiy va ma’naviy rag’batlantirish – mehnatni ilmiy tashkil 
etishning muhim asosi hisoblanadi. U ish sifatini yaõshilash va mehnat 
unumdorligini oshirishni ta’minlash bilan birga ishchilarning ayniqsa 
yoshlarning malakasi va kasb maõoratini oshirishga olib keladi. Shuning 
uchun moddiy va ma’naviy ragbatlantirishning tashkil etilishini taõlil qilishda va 
uni takomillashtirishning tashkiliy va teõnik tadbirlarini ishlab chiqishda avval 
mehnatga hak to’lash va rag’batlantirish tizimi hamda ma’naviy 
rag’batlantirishni yaõshi yo’lga qo’yilganligini va undan oqilona 
foydalanilayotganligini va niõoyat, mehnatni moddiy va ma’naviy
rag’batlantirishning eng ilg’or shakli va tizimlarini joriy qilish tadbirlarini qo’llash 
zarurligiga muõim e’tibor berish maqsadga muvofik hisoblanadi. 
Mehnatni moddiy rag’batlantirish insonni ham jismoniy, ham aqliy 
jihatdan rivojlanishi uchun muhim omil hisoblanadi. Êorõonadagi ishchilarni 
moddiy jihatdan rag’batlantirish – mukofot õolatida, qimmatbaho sovg’alar 
bilan mukofotlash, yoki õizmat ko’rsatgan ishchi, õizmat ko’rsatgan geolog 

---

sifatida namoyon bo’lishi mumkin. Bu rag’batlantirish qiymat ko’rinishida 
shakllanadi.
Ìa’naviy rag’batlantirish tizimi ishchi va õodiimlarning mehnat jarayonida 
tashabbus va faoliyatini o’stirishda, mehnatda yuqoriroq ko’rsatgichlarga 
erishishlarida muõim rag’batlantiruvchi rol uynaydi. Ìa’naviy rag’batlantirish 
tadbirlariga: tashakkur e’lon qilish, faõriy yorliklar bilan mukofotlash, nomini 
hurmat daftari va hurmat taõtasiga yozib qo’yish, orden, medal va znachoklar 
berish bilan tugallanadi. Ìehnatni moddiy va ma’naviy rag’batlantirish mehnat 
jamoasidagi har bir mehnatkash uchun taalluqli bo’lishi kerak. Bu erda 
ishchining kam oylik va yuqori oylik olishlari e’tiborga olinmay, balki ularni 
mehnati baholanishi kerak. Ìoddiy va ma’naviy rag’batlantirish doimo bir-birini 
to’ldirib boradi.