Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Ўзбекистои Ресиубликаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги

ТАМ АКИ ЧЕКИШ НИНГ ХОМ ИЛАДОРЛИК ВА ХОМИЛАГА
ЗАРАРЛИ ТАЪСИРИ
Маълумотларга кўра, АҚШ да чекувчи аёлларнинг кўпайиб бориши 
кўпчиликни ташвишга салмокда, бу ўринда айниқса, ҳомиладор аёллар 
масаласи ташвишли хол бўлиб қолмокда (туғриқ ёшидагиларда 18-34 ёш). 
Чекиш 
ҳомиладорликнинг 
кечишини 
ёмонлаштиради. 
Папирўс 
тутунидаги зарарли моддаларнинг-нарсаларнинг ҳаво орқали ва унинг 
ҳомилага ўтиш механизмини қуйидагича тушунтириш мумкин:
1. Никотин қон томирларни қисқартириб ҳомилага керак бўлган 
кислород миқцорини ҳамда керакли озиқа моддаларни камайтиради.
2. Тамаки таркибидаги ис гази (СО) қондаги эритроцитлардаги 
гемоглобин билан бирикиб, кислород хажмини камайтириб, зарарли 
таъсир этади.
3. Полициклик ароматик карбон сув эса йўлдош ва ҳомиладаги 
экзоген (ички) органик бирикмаларнинг метаболизмини ўзгартириб 
юборади.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Чекиш нинг 
асорати. 
Чекишнинг 
ҳомиладордаги 
асоратлари 
натижасида бевақт бола ташлашлик кўпаяди. Ҳомиладорликнинг 37- 
ҳафтасигача бўлган даврда туғишлик 14%ни ташкил Қилади.
Айниқса ҳомиладорликнинг биринчи «уч ойлиги»да бола ташлаб 
қўйишлик, кокаин истеъмол қилганларнинг 3%ида ҳомиладорликнинг 
тўхтатиши ва ўлик туғилиши, 25% ида муддатидан олдин туғиб қўйишлик 
хавфи кабилар. Булардан ташқари, тиришишлик, аритмия тутқаноқ 
тутиши, шикастланиш, қайсики баъзан ўлим билан тугаши мумкин.
Бошқа салбий оқибатларни қуйидагича изоҳлаш мумкин:
1. 
Ҳомиладорликдаги 
асоратлар: 
муддатдан 
илгари 
туғиб 
қўйишлик, йўлдошнинг ажралиши, онадаги пайдо бўлган тутқанок 
тутиши натижасида аритмия ва хомиладаги тепишишлар натижасида 
ҳомиланинг зарарланиши.
2. 
К окаиннинг хомилага таъсири: а) ҳомиланинг ўсишдан 
қолиши; б) чақалоқнинг кичик масса билан туғилиши ва калла суяги 
айланасининг кичиклиги, в) сийдик-таносил аъзоларида тугма нуқсонлар, 
г) марказий асаб тизимида етишмовчиликлар, д) асаб тизимидаги 
камчиликлар, е) сўзлашнинг бузилиши, ё) диққат жалб этишликдаги 
етишмаслик. 
Булардан ташқари 
яна 
қуйидаги 
салбий таъсирлар 
аниқланган: бош миянинг айрим жойларида қон қуйилиши (инсульт), 
тератоген таъсир, ҳомила тузилишидаги айрим нуқсонлар ва бошқалар.
Ҳомиладаги оқибати. Ҳомиладорлик даврида чекишлик, унинг 
таркибидаги 
зарарли 
моддаларнинг 
салбий 
таъсири 
натижасида 
қуйидагилардан иборат:
1. Чақалоқ массасининг кичкиналиги унинг яшаш қобилиятини 
биринчи йилидаёқ умри қисқа бўлишига сабаб бўлади.
2. Никотин йўлдош ворсинкаларида атрофик ва гиповоскуляр 
ҳолатлар 
келтириб 
чиқариб 
бачадон-йўлдош 
қон 
айланишини 
ёмонлаштириб, ҳомила ривожланишини, ўсишни секинлаштиради.
3. Никотин кўкрак сутида ҳам узоқроқ сақлангани туфайли 
чақалоқни ҳам заҳарлаб қўйиши мумкин.
4. Ҳомиладорнинг организмдаги тиоционат ҳомиланинг ўсишини 
секинлаштиради.
5. Цианид ва унинг асосий метаболити гипотензия чақиради, 
цитохромаларни фаолсизлантиради. В
|2
витаминининг метаболизмига 
қарши таъсир этади, нервларда дегенератив ўзгаришлар келтириб 
чиқаради, қалқонсимон без фаолиятини издан чиқаради.
6. Ҳомиладорликнинг 
организмдаги 
тиоционатнинг 
миқцор 
даражаси 
чекилган 
сигаретанинг 
сонига тўгри 
пропорционалдир. 
Тиоционатнинг қондаги миқдорининг ярмини камайиш вақти 14 соат 
ҳисобланади. Демак, ушбу моддалар қонда узоқ вақт сақланганда ўзининг 
салбий таъсирини кўрсатади.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

7. Пассив ҳолда чекишликнинг ҳам ўзига хос зарарли оқибатлари 
борлиги аникланган.
8. Тамаки тутунини чақалоққа салбий таъсир этиши натижасида 
нафас йўллари инфекциясининг келиб чиқишига сабаб бўлади ва ўпкага 
ҳам салбий таъсир этади.
Хулоса шуки, ҳомиладорликда ва ундан кейин ҳам чеккан аёл 
нафақат ўзига, аввало ҳомилага ва сўнгра чақалоққа зиён келтиради.