Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон миллий университети

5-мавзу. Тупроқ организмларнинг экологик тарқалишида
эдафик омиллар роли.
Tупроқда тирик организмларнинг ривожланиш, уларнинг тақсимланиши, тупроқ тузилиши, аэрацияси, тузлиги, водород иони, калций каби эдафик омиллар роли. Тупроқ аэрацияси, тупроқ тузлилигининг ўсимликларга таъсири, Тупроқ шўрлиги бўйича ўсимлик ва ҳайвонларнинг экологик гуруҳлари, релефнинг тупроқ экологик ҳолатига таъсири.
6-мавзу. Тупроқда учрайдиган организмларнинг
асосий таркиби
Микрофлора, тупроқ сувўтлари, тyпpoқ бактериялари, тупроқ замбуруғлари, микрофауна. Содда ҳайвонлар, нематодлар, уларнинг миқдори ва экологик гуруҳлари, тyпроқ каналари ва оёқдумлилар, макрофауна, унинг сони, миқдори ва уларнинг экологик роли. Бегона ўтлар ва уларнинг экологик гуруҳлари, Бегона ўтлар ва уларнинг экологик гуруҳлари.
7-мавзу. Тупроқ таркиби организмларининг
экологик гуруҳлари
Tyпpoқ эритмасининг организмларга экологик таъсири. Тупроқ органикаси ва ўсимликлариинг экологик гуруҳлари. Тупроқ хайвонларининг экологик гуруҳлари.
8-мавзу. Тупроқлар структураси. Тупроқ структурасининг йўқотилиши ва тикланиши
Тупроқ структурасининг агрономик аҳамияти ва уларнинг кўриниши, сувга чидамли ва чидамсиз структуралар, структура ҳосил бўлиши, йўқотилиши ва тикланиши. Структура пайдо бўлиш жараёнлари. Омиллар. Тупроқ структурасининг агрономик жиҳатдан аҳамияти. Тупроқ структурасининг сув-ҳаво ва озуқа режимига таъсири. Сунъий структура ҳосил қилувчи моддалар. Агрономик жиҳатдан аҳамиятли структураларни ҳосил қилиш ва сақлаш чоралари. Тупроқнинг физик ва физик-механик хоссалари тупроқни механик таркиби, структура, гумус, алмашинувчи катионларининг таркиби ва бошқаларнинг таъсири. Ўсимликнинг ўсиши, ривожланишига, ҳосилдорлигига тупроқни физик-механик хоссаларининг
таъсири ва яхшилаш чоралари.
9-мавзу. Тупроқларнинг сув хоссалари
Тупроқнинг сув хоссалари (сув-физик, гидрофизик). Тупроқнинг сув баланси. Тупроқнинг сув сув хоссалари формалари. Кимёвий бириккан сув. Гигроскопик сув. Тупроқнинг сув ўтказувчанлиги ва сув кўтарувчанлиги, максимал гигроскопик намлик ва тупроқнинг сўлиш намлиги. Тупроқнинг нам сиғими. Тупроқнинг дала нам сиғими чегараси. Тупроқнниг сув-физик хосаларининг деҳқончилик маданияти таъсирида ўзгариши.