Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси

4. Бегона ўтларни ўрганиш ва улардан гербарийлар
тайёрлаш.

Талабалар қишлоқ хўжалик экинлари орасида ўсадиган бегона ўтлар билан танишадилар. Экинлар ичида тарқалган бегона ўтларни кўриб қайси турга мансублиги аниқланади. Гербарийлардан фойдаланиб номаълум ёввойи ўсимликлар тури аниқланади. Бегона ўтлардан гербарийлар тайёрлаб уларнинг морфологик тузилиши ўрганилади.

5. Бегона ўтларга қарши агротехник, кимёвий кураш чоралари
билан танишиш. Қўлланилаётган гербицидларни солиш
меъёрини ва ишчи эритма концентрациясини
ҳисоблаш.

Талабалар бегона ўтларга қарши агротехник ва кимёвий кураш чоралари билан танишадилар.

Агротехник талаблар: шамол тезлиги 4-5 м/сек ва ундан ортиқ бўлганда, ҳаво ҳарорати юқорилигида гербицидни пуркаш тавсия этилмайди; суюқ ишчи эритма таркиби бир хил бўлиши лозим, ҳамда унинг концентрацияси ҳисобланган меъёрдан катта фарқ қилмаслиги керак. Гербицидлар билан ишлаганда сепилмай қолган жойлар бўлмаслиги лозим.
Масалан, ғўза униб чиққунча қўлланиладиган гербицидларнинг меъёри гектарига қуйидагича: тупроқнинг механик таркиби енгил, қатор ораси 60 см бўлганда которан гектарига 1,3 кг, оғир механик таркибли тупроқда эса 1,7 кг, қатор ораси 90 см бўлганда эса юқоридагиларга мувофиқ 0,9 ва 1,2 кг бўлади.
Гербициднинг сепиш меъёри қуйидаги формула билан аниқланади:

С = (Д х 100) / В ,

бу ерда:

С - гербициднинг солиш меъёри, кг; Д - таъсир этувчи модданинг миқдори, кг; В - таъсир этувчи модда миқдори, фоиз.

Препарат хусусиятига кўра гербицид самарадорлиги ишлагандан маълум вақт ўтгандан кейин 1 м² ли ёғоч рамка ёрдамида аниқланади. Далага гербицид сепилгунча ва сепилгандан сўнг рамка ичидаги бегона ўтлар миқдори саналади.

Қуйидаги формула орқали гербициднинг самарадорлиги ҳисобланади:

К = (А - В х 100) / А ,

бу ерда:

К - гербицид самарадорлиги, фоиз; А - сепилгунга қадар бегона ўтлар сони, дона/м^2; В - сепилгандан кейин бегона ўтлар сони, дона/м^2.