Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚНИ

ЗАМОНАВИЙПЕДАГОГИК МАХОРАТНИ ТИББИЁТ 
ОЛИЙГОХИ ТАЛАБАЛАРИ УЧУН ЗАРУРИЯТИ 
З.Н. Шерова, Т.Л. Хасаншина, К.Х.Шоабидова 
Тошкент Педиатрия Тиббиёт Институти 
Хаммамизга маълумки, бугунги кунга келиб тиббий олийгохларида 
хам 
ўқитишнинг 
ноанъанавий 
усулларидан 
яъни 
педагогик 
технологиялардан фойдаланиб дарс ўтиш юқори ва самарали натижалар 
бериб келмоқда. Тиббий таълимда хам педагогик технология атамаси 
таълим жараёнида ўзига хос белги ва хусуиятларга эга бўлган тизимли 
ёндашувга асосланади ва бу таълим жараёни инновацион ёндашув 
демакдир. Янги педагогик технологияларни ташкил этишда жаҳон 
педагогикаси амалиётида қўлланадиган бир қанча илғор услуб ва усуллар 
фойланилмоқда.
Янги замонавий педагогик технология ўқувчига таълим жараёнинг 
фаол иштирокчиси вазифасини берса, ўқитувчига эса шу жараённинг 
ташкилотчиси, бошқарувчиси сифатида қарашни вазифа қилиб юклайди. 
Дарсда вақтида талаба фаол иштирокчи яъни бажарувчи шахс бўлиб, 
амалий машғулотлар жараёнидан эгаллаган барча билим ва 

---

698 
кўникмаларини хотирада сақлайди, сўнгра уни хар қандай янги тақоза 
қилинадиган шароитларда қўллайди. Янги педагогик технологиянинг 
моҳияти шундаки талабаларни фақатгина мустақил фикрлашга ўргатиб 
қолмай балки, юқори билим олишга, қизиқишини ошириб ўқишга ва 
билимларини тўлиқ ўзлаштиришга эришиш, талабаларнинг ўз фикрини
мустақил баён этишга имконият яратади. 
Замонаий педагогик технологиялар жараёни асосида дарс ўтишнинг 
энг асосий талаблардан бири, талабаларнинг олган билим ва 
кўникмаларини кейинчалик ҳаётий тажрибаларида фойдаланиши яъни 
қўллаши учун, аввал ўзлаштирган билимларига таянган холда ва 
қизиқишлари асосида билим бериш кўзда тутилади. 
Замонавий педагогик махоратнитиббиёт олигох талабалари учун зарурияти 
шундаки, келажакда махоратли шифокор бўлишлари учун талабаларнинг 
қобилиятларини ривожлантиришда жуда катта ёрдам беради. Чунки 
педагогик технологиялар талабаларда хозиржавобликни тарбиялайди, 
уларнинг тезкор хулосалар чиқаришга ундайди, ижодий салохиятини ва 
интеллектуал қобилиятларини ривожлантиришга, хамкорликда ишлашга 
ёрдам беради. Бундан ташқари булғуси шифокорларни ташаббускор 
бўлишга, ўз ишининг фидойиси бўлишга ундайди.
Таълим тизимини ислоҳ қилиш барча педагогларнинг асосий мақсади 
экан, илғор педагогик технологияларни амалий машғулотларда жорий этиб 
бориш, давр талабидир. Шунинг учун замонавий педагогик 
технологияларни тиббиёт олийгох талабларига улардан бир нечтасини 
қўллашни мисол келтириб чиқамиз. Масалан тиббиёт олиғохларида 
амалий режа асосида ўтказиладиган амалий машғулотларнинг бир 
қанчасида ақлий хужум интерфаол усулидан қўлланилади. Ақлий ҳужум 
(Brainstorming) – талабаларни ҳозиржавоблик (оғзаки, ёзма) ҳиссини 
ривожлантиришга йўналтирадиган бу усул жамоа орасида муайян 
топшириқларни бажараётган ва хар бир талабанинг ўқитувчи томонидан 
шахсий фикрларини рўёбга чиқаришга кўмаклашишга хизмат қилади. Бу 
технологияда ўқитувчи томонидан умумий савол ўртага ташланиб, хар бир 
талабани берилган жавоблардан энг туғриси танланади. 
Занжир машқи (Chain Drill) - дарсда жавоб берилиши керак бўлган
мавзуни талабалар қисмларга бўлиб, амалий машғулотларга оид кичик
мавзуни навбатма-навбат талабалар жавоб беришади. Талабаларни 
навбатма-навбат жавоб бериб бўлишгандан кейин мавзу яхлит бир 
кўринишда умумлаштирилади. 
Мустақил 
иш 
- 
талабарнинг 
ижодий 
қобилиятларини 
ривожлантиришга қаратилган. Дарс жараёнида мустақил назорат 
китобчасиданн хар бир талабаларга мавзу танлаб берилади, талабалар 

---

699 
дарсдан ташқари мавзу буйича назарий билимларига, интернет 
маълумотларига таянган холда презентация тайёрлашади. Талабаларни 
жорий бахолананиши билан бирга тайёрлаган мустақил ишларини жамоа 
ўртасида тақдим этилади. Белгиланган бахо асосида мустақил иш 
бахоланади. Шу турдаги педагогик технологиялардан фойдаланиб амалий 
машғулотлари олиб бориш бўлажак шифокорларни фаолликка чақиради, 
ташаббускорликка, 
ижодкорликка, 
ўз 
устида 
кўпроқ 
ишлашга, 
маъсулиятни чуқур хис этитган холда иш олиб боришга ундайди. Булар эса 
уларда келиб чиққан ташкилотчилик, коммуникатив, дидактик, нутқ ва 
бошқа қатор қобилиятлари ривожланиши учун ёрдам беради.
Хулоса қилиб айтганда. Янги педагогик технологияларни таълим 
жараёнига олиб кириш давр талабидир. Бу иш эса ўқитувчининг 
махоратига боғлиқ. Ўқитувчи кучли ижодкор бўлиши, янги педагогик 
технологияларни хилма-хил услубларини, усулларни яратиб бориши, 
уларни таълим жараёнида қўллаб бориши лозим.