Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси

Тўртта бозор сегментида товарни жойлаштиришнинг икки ўлчамли тизими.

Шундай қилиб, горизонтал бўйича – товарнинг тармоқ сегментида рақобатбардошлиги, ундаги фирма позициясининг сифати: чап томонда етакчи контрагент билан таққослаганда энг яхшидан ўнг томонда жуда ёмонгача. Вертикал бўйича – истеъмолчи-тармоқнинг истиқболлилиги (ўсиш ва пасайиш тенденциялари): пастда салбийдан юққорида жуда истиқболлигача. Оқибатда маконнинг юқори чап қисми фирма учун жуда қулай, пастки ўнг томон эса, аксинча, ўта ноқулай ҳисобланади.
Фирма бозорнинг барча қизиқтирган сегментларидаги вазиятни таҳлил қилиш асосида 2-расмда кўрсатилган қуйидаги стратегик қарорлар қабул қилиши мумкин.
1. А сегментида қулай конъюнктурани ҳисобга олиб, сотув ҳажми ва товар сотиш тармоғини кескин ошириш билан шуғулланиш.
2. Б сегменти унчалик истиқболли эмас, бироқ бу ерда фирма учун сотув ҳажмидаги даромад энг катталиги сабабли яхши позиция мавжуд. Шу сабабли, уни кенгайтирмасдан туриб фирма ўз ҳолатини сақлаб қолиши ва асосий эътиборни рақобатбардошлик омилларини ҳимоя қилишга қаратиши лозим. Айнан шу ерда «фирма товари» стратегиясини амалга ошириш мумкин.
3. В сегментида унинг истиқболли эканлиги ва товар ҳолатининг ёмонлигини ҳисобга олиб, асосий эътиборни товар сифатини ва унинг харидорлар нигоҳидаги имиджини яхшилашга қаратиш лозим.
4. Г сегменти энг истиқболсиз ва ушбу сегментнинг сотув ва даромад ҳажмидаги улуши жуда кичик саналади. Эҳтимол, яхшиси аста-секинлик билан бозордан чиқиб кетиш ва бўшаган ресурсларни, масалан, А сегментга ўтказиш мақсадга мувофиқ.




ўртачадан юқори









А

В





Бозор жалб этувчанлиги



Б



Г



ўртачадан паст



яхшироқ

ёмонроқ

Фирманинг бозор сегментида асосий рақобатчига нисбатан позицияси