Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети педагогика ва психология кафедраси

Умумпедагогик
тамойиллар

• 
  илмийлик;
  
• 
  изчиллик;
  
• 
  системалилик;
  
• 
  ижтимоий-ғоявийлик;
  
• 
  кўргазмалилик;
  
• 
  таълим-тарбия бирлиги;
  
• 
  назариянинг амалиёт билан боғлиқлиги;
  
• 
  инсонпарварлик;
  
• 
  таълим-тарбиянинг ўқувчилар ёш психологик хусусиятларига мослиги;
  
• 
  бола шахсини ҳурмат қилиш;
  
• 
  педагогик ҳамкорлик;
  
• 
  коммуникативлик;
  
• 
  фанлараро алоқадорлик;
  
• 
  интерфаол шакл, метод яхлитлиги, устуворлиги.
  

Хусусий тамойиллар

• 
  ижодкорлик, ташаббускорлик;
  
• 
  таълим-тарбия жараёнига дастурий муносабат;
  
• 
  ўвув-тарбия жараёнини олдиндан лойиҳалаш;
  
• 
  узвийлик ва узвийсизлик;
  
• 
  технологик ёндашувнинг устуворлиги;
  
• 
  субъект-субъект муносабатларнинг устунлиги;
  
• 
  илмий-техник ютуклар, илғор тажрибалар, педагогик ғоялар яхлитлиги;
  
• 
  қизиқарлилик, фаоллик;
  
• 
  натижанинг устуворлиги, кафолатлилиги;
  
• 
  мотивациянинг юқорилиги.
  

Таълим-тарбия жараёнида фойдаланиладиган тамойиллар лойиҳалаштирилган дарс мавзусининг характери, ўқувчи шахси ҳамда синф жамоасининг ўқув фанга бўлган қизиқиши, қобилияти, эҳтиёжи, дунёқараши, психологик хусусиятлари, мотивацияси, фаоллиги ва бошқа хусусиятларига қараб танланади. Бир ўқув-тарбиявий машғулот жараёнида бир неча тамойиллардан фойдаланилади.
Педагог олимларнинг таснифига кўра педагогик технологияларни мазмун, моҳият, йўналишига қараб 12 та турга ажратилади.⁵

1. 
   Қўлланиш даражаси бўйича (умумий педагогик; хусусий предметли; локалли, модулли, тор педагогик).
   
2. 
   Фалсафий асос бўйича (материализм, идеализм, диалектик, метафизик, инсонпарвар, ноинсонпарвар, антропософия, теософия, прагматизм, экзистенциализм, сионизм).
   
3. 
   Руҳий ривожланишнинг етакчи омиллари бўйича (биогенли, социогенли, психогенли, идеалистик).
   
4. 
   Ўзлаштириш концепцияси бўйича (ассоцатив-рефлекторли, ривожлантирувчи, бихевиористик, гештальттехнология, суггестив, нейролингивистик).
   
5. 
   Шахс тузилмасига йўналтирилганлик бўйича (информацион, операцион, ҳаяжонли-аҳлоқий, ўз-ўзини ривожлантирувчи, эвристик ва амалий).
   
6. 
   Мазмкнли ва тузилиш характери бўйича (таълимий ва тарбиявий, дунёвий вадиний, умумтаълим ва касбга йўналтирилган, гуманитар ва технокартик, турлича соҳавий технологиялар, хусусий предметли ҳамда монотехнологиялар ва политехнологиялар).
   
7. 
   Ташкилий шакллар бўйича (синф-дарс, муқобилли, академик, якка тартибли, гуруҳли, жамоа бўлиб ўқиш усуллари, табақалаштирилган таълим).
   
8. 
   Билиш фаолиятини ташкил этиш ва бошқариш тури бўйича (маърузали классик ўқитиш; аудиовизуал техник воситалар ёрдамида ўқиш; “маслаҳатчи тизим”; китоб ёрдамида ўқитиш; “репетитор” тизими; “дастурли таълим” В.П.Беспалько).
   
9. 
   Болага ёндашиш бўйича (авторитар, дидактоцентрик, шахсга йўналган технологилар, ҳамкорлик технологияси, эркин тарбиялаш технологияси, эзотерик технологиялар).
   
10. 
    Устувор методлар бўйича (репродуктив, тушунтириш-кўрсатиш, ривожлантирувчи таълим, муаммоли таълим, ижодий; дастурли таълим, диалогли, ўйинли таълим, ўз-ўзини ўқитиш таълими, билан ишлаш информацион таълим).
    
11. 
    Мавжуд анъанавий тизимларни янгилаш йўналишлари бўйича (муносабатларни инсонпарварлаштириш ва демократлаштириш асосида; болалар фаолиятини фаоллаштириш ва жадаллаштириш асосида; ташкиллаштириш ва бошқариш самарадорлиги асосида; ўқув материалларини методик ва дидактик реконструкциялаш асосида; табиатан монандлик, муқобиллик технологиялари; муаллифлик мактабининг ягона технологияси).
    
12. 
    Таҳсил олувчилар тоифаси бўйича (оммавий технология, олға одимловчи таълим, тўлдирвчи; ўзлаштирмовчилар билан ишлаш технологиялари, иқтидорлилар билан ишлаш технологиялари).