Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон алоқа ва ахборотлаштириш

мумкин. Кодлашга саноқлар ўртасидаги фарқ дучор қилинадиган
узатиш тизимини рақамли фарқланувчи тизим дейилади.
Саноқлар ўртасидаги фарқлар диапазони саноқларнинг ўзидан
кичик бўлганлиги сабабли, фарқ катталигини кодлаш учун
дискретлаш частотасида, худди одатдаги ИКМ даги дискретлаш
частотасида бўлганидек, кам разрядлар талаб қилинади. Рақамли
сигналнинг бундай шаклланиши уни узатиш учун зарур бўлган
частоталар полосасининг кичрайишига олиб келади.
Рақамли сигналнинг шаклланишида квантлаш ва кодлашга
икки ёнма-ён жойлашган саноқлар ўртасидаги фарқ сигнали дучор
қилинадиган рақамли сигналнинг шаклланиш усулини дифференциал
импульс-кодли модуляция-ДИКМ дейилади.
Рақамли сигнални ДИКМ асосида шакллантирувчи
қурилмалар тўпламини ДИКМ-кодер деб аталади, тескари
ўзгартиришларни бажарувчи курилмаларни эса ДИКМ-декодер деб
аталади. ДИКМ-кодер ва ДИКМ-декодер биргаликда ДИКМ-
кодекни ташкил қилади.
Олдинги кириш саногини бевосита аналог хотирада эсда
сақлаш ва фарқни олиш учун аналог айириш қурилмасидан
фойдаланиш ДИКМ-кодек учун ёнма-ён жойлашган саноқлар
фарқини олишнинг оддий усули ҳисобланади, кейин бу фарқ
узатиш учун квантланади ва кодланади. Қабул қилишнинг охирида
қабул қилинган рақамлар кетма-кетлик дастлаб декодерланади,
натижада саналаётган лаҳзада сигналнинг квантланган ўсишла-
рининг кетма-кетлиги тикланади, сўнгра интегратор ёрдамида
кетма-кет қўшиш орқали улар сигналнинг вақт бўйича ажратилган
бўлакларини квантланган кетма-кетлигига ва ундан кейин
бошлангич аналог сигналига ўзгаради.
ДИКМ-кодекнинг бундай ишлашининг тузилиш схемаси 3.9-
расмда кўрсатилган. Бу ерда қуйидаги белгилашлар қабул