Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси



Download 1,24 Mb.
Pdf ko'rish
bet72/108
Sana22.02.2022
Hajmi1,24 Mb.
#102480
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   108
Bog'liq
ilmij tadqiqot asoslari

ёки максимум белгилайди. 
Ўлчаш (ёки кузатиш) натижаларини график тасвирлаш учун кўпгина 
координаталар тўғри бурчакли системасидан фойдаланилади. X ўқ бўйлаб 
фактор қийматлари х
1
, х
2
, ..., х
n
, Y ўқ бўйлаб эса унга мос жараён чиқиш 
параметри чиқиш қийматлари у
1
, у
2
, ..., у
n
 (4.0 – расм) қўйилади. 
Агар х
1
, у
1
, х
2
, у
2;
 ...; х
n
, у
n
 нуқталар кесмалар билан бирлаштирилса, бунда 
синиқ эгри 1 ҳосил бўлади, у эксперимент маълумотлари бўйича у=f(х) 
функция ўзгаришини тавсифлайди. Бу синиқ эгрини барча эксперимент 
нуқталари яқинидан ўтувчи бир текисдаги эгри аппрокслайди. 
Баъзан 1 ... 2 графада нуқталар эгридан кескин узоқлашади. Бу ҳолда 


98
аввал ҳодисанинг физик моҳияти таҳлил қилинади. Агар у=f(х) 
функциясининг бундай кескин сакраши учун асос бўлмаса, бунда четга 
чиқишни қўпол хато ёки адашиш дейиш мумкин. 
у= f(х) экспериментал функцияси график тасвирига координата тўрини 
танлаш жиддий таъсир этади. Улар бир текис ёки бир текисмас бўлиши мумкин. 
Бир текис координата тўрлари ордината ва абсциссалари бир текис шкалага 
эга. 
4.01 – расм. Боғлиқлик график тасвир y=f(x): 1 – бевосита ўлчамлар натижаси 
бўйича эгри чизиқ; 2 – аппроксловчи бир маромдаги эгри чизиқ 
Бир текисмас координат тўрларидан энг кўп тарқалгани ярим 
логарифмик (4.02 – расм, а), логарифмик (4.02 – расм, б), эҳтимолийлардир. 
Улардан турли сабабларга кўра фойдаланилади. Хусусан, ярим логарифмик, 
логарифмик координата тўрларидан, одатда, факторлар ва (ёки) чиқиш 
параметрлари ўзгариш интервали катта бўлганда фойдаланилади. Бундан 
ташқари улар кўплаб эгри чизиқли функцияларни тўғрилайди. 
Графикларни чизишда қўйидаги амалий мулоҳазаларга амал қилиш 
лозим: 


99
координата тўри ва график масштабни тўғри танлаш керак.
Масштаб қанча катта бўлса, графикдан олинадиган қиймат аниқлиги 
шунча юқори бўлади. Бироқ, графиклар, қоидага кўра, 200x150 мм ҳажмдан ошиб 
кетмаслиги керак; 
координата ўқлари бўйича масштабни график тор ёки кенг бўлиб 
қолмайдиган қилиб танлаш керак; 
графикни миллиметрли қоюзга чизиш мақсадга мувофиқ. 

Download 1,24 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   108




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish