Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси қурилиш вазирлиги

Ўзбекистонда корхоналарнинг мулкчилик
шакллари бўйича таркиби
7,0
20,8
0,9
14,8
56,1
0,4
Давлат мулки
Хусусий корхоналар 
Фермер ва дехкон хўжаликлари
Акционерлик жамиятлари
Хорижий инвестицияли корхоналар 
Бошкалар

---

165 
мулкчиликда давлат секторининг салмоғи анча юқори бўлган мамлакатларда 
бу мулкнинг маълум қисмини давлат тасарруфидан чиқариш ва 
хусусийлаштиришни тақозо қилади. Хусусийлаштиришнинг усуллари ҳам 
турли-туман бўлиб, уларни 3 гуруҳга ажратиш мумкин: 1) давлат мулкини 
бепул бўлиб бериш орқали хусусийлаштириш; 2) давлат мулкини сотиш 
орқали хусусийлаштириш; 3) давлат мулкини бепул бўлиб бериш ҳамда 
сотишни уйғунлаштириш орқали хусусийлаштириш. 
Давлат мулкини бошқа турдаги мулк шаклларига ўтказиш ва уларни 
ривожлантириш орқали мамлакатимизда мулкдорлар синфи шаклланди. 
Хусусий мулк давлат томонидан ҳимоя қилинади ва мулкдор ўз мулкидан 
оқилона фойдаланиш орқали ўзи учун даромад ёки наф олади. 
Мулкдорлар синфи юзага келиши натижасида мамлакатимизда 
ижтимоий табақалашув юз берди. Албатта бу бозор иқтисодиётининг оддий 
натижаси – мулкдан самарали фойдаланган инсоннинг даромади ошади ва 
аксинча. Президентимиз Ш.М.Мирзиёев томонидан олиб борилаётган 
мулкчилик бўйича сиёсати ҳам мулкдан тўғри ва оқилона фойдаланишга 
ҳамда аҳоли даромадини оширишга қаратилган. Хусусийлаштирилган, лекин 
бугунги кунда норентабелли корхоналарни тугатиш ва уларнинг ўрнига 
рақобатбардош маҳсулот ишлаб чиқарадиган тадбиркорлик фаолиятини 
йўлга қўйиш ҳозирги вақтда энг долзарб вазифа ҳисобланади. 
 
Фойдаланилган адабиётлар: 
1.
Каримов И.А. Ватан саждагоҳ каби муқаддасдир. - Т.: 
Ўзбекистон, 1996, 202-б.
2.
Каримов И.А. Жаҳон молиявий-иқтисодий инқирози, Ўзбекистон 
шароитида уни бартараф этишнинг йўллари ва чоралари. – Т.: Ўзбекистон, 
2009, 40-41-б. 
3.
Ўзбекистон Республикасининг Қонуни. Давлат тасарруфидан 
чиқариш 
ва 
хусусийлаштириш 
тўғрисида/Ўзбекистон 
Республикаси: 
қонунлар ва фармонлар. – Т.: Ўзбекистон, 1992, 65-б.