Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги заҳириддин муҳаммад бобур номидаги

Самарқанд шаҳар маиший чиқинди турлари (% ҳисобида) 
 
Чиқинди маҳсулотлар турлари 
% ҳисобида 
Коғоз чиқиндилар 
18.9 % 
Озиқ-овқат чиқиндилар 
38.4 % 
Дарахт чиқиндилар 
4.9 % 
Метал чиқиндилар 
3.4 % 
Газлама чиқиндилар 
3.9 % 
Резина ва тери чиқиндилар 
0.8 % 
Ойна чиқиндилар 
3.7 % 
Тошлар чиқиндилар 
8.9 % 
Бошқа турдаги чиқиндилар 
17.1 % 
Жами: 
100 % 
Манба: Самарқанд шаҳар экология бошқармаси маълумотлари 
Самарқанд шаҳри ва туманларда ҳар йили катта миқдордагичиқиндилар 
тўпланмокда. Улар турларга ажратилмайди ва кўп холларда чиқиндихоналарда ёқиб 
юборилади ёки кўмиб ташланади. Ҳар икки ҳолатда ҳам атмосфера ҳавоси, тупроқ, ер 
ости сувлари ифлосланишига катта таъсир кўрсатади бу эса биосферада салбий 
ўзгаришларни келиб чиқишига сабаб бўлмоқда. 
Ривожланган хорижиймамлакатларда чиқиндилар турларга ажратилади ва улар 
турларичиқиндихоналарда 
қимматли 
товар 
сифатида 
сақланади. 
Йирик 
ва 
уртакатталикдаги шахарларда чиқиндиларниқайта ишлайдиганкорхоналар мавжуд бўлиб, 
улар 
керакли 
хом 
ашёни 
чиқиндихоналардан 
олиб 
кетишади. 
Ёқиб 
юбориладиганчиқиндилар ҳам махсус печларда куйдирилади ва атмосферагачиқадиган 
зарарли газлар мумкин қадар камайтирилади. Органик чиқиндилардан биогаз олишяхши 
йўлга қўйилган. 
Самарқандда ва республикамизнингшаҳар ва шаҳарчаларида чиқиндиларни 
саралаш, тўплаш ва зарарсизлантириш ва улардан иккиламчи хом ашё олиш масалаларини 
хал қилишнинг вақти келди. 
Энг аввалоаҳоли ўртасидачиқиндиларни тўплаш саралаш уларни махсус жойларга 
йиғиш турларга ажратиш бўйича кўникмаларни шакллантириш лозим. Бунинг учун 
оммавий ахборот воситалари, таълим муассасаларида тушунтириш - тарғибот ишларини 
амалга ошириш орқали аҳолини экологик саводхонлигини ошириш мумкин[3]. 

---

119