Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги якубов Кутфидин Аслиевич, Мирзаев Абдиалим Боймуродович,Бўриев

Босим–ростлашқурилмалари капитал таъмирлаш ишларини олиб бориш 
муддатлари ва тавсифлари 
Бажариладиган ишларни 
номлари 
Таъмирлаш тавсифи 
Бир йил 
мобайнида 
Тоза сув ҳовузи: 
ер ости темирбетон ишлари Конструкциялар таъмири 
8 
ғиштли 
темирбетон 
ёпилмали
Конструкциялар таъмири 
5 
металли ёпилмалар 
Конструкциялар таъмири 
3 
Сув босим минораси: 
ғишт ва темирбетонли: 
Минора биносининг таъмири
8 
Сиғим таъмири 
3 
ички қувур ва арматуралар таъмири 
5 
Металл: 
Сиғим таъмири 
3 
ички қувурва арматуралар таъмири 
5 
Ёғоч: 
Минора биносини таъмири 
5 
Сиғим таъмирлаш 
3 
Ички қувур ва арматуралар таъмири 
5 
Люклар, сув қувурлари, арматура, ўтиш жойлари, кириш эшиклари, 
шамоллатиш 
устунлари 
ёки 
универсал 
филтр-ютгичлар 
созлигини 
текширишнинг даврийлиги махаллий йўриқнома билан аниқланади. 
Сиғимларни 1-3 йилда бир марта чўкинди (қум,лойқа)лардан тозалаш зарур. 
Сув сифатининг физикавий-кимёвий ва бактериологик кўрсаткичлари 
ёмонлашганда тозалаш ва ювиш ишлари кўпроқ ўтказилади. Сиғимни тозалаш 
қуйидаги кетма-кетликда бажарилади: унинг тубидан чўкинди олинади, девор 
ва устун юзаларини металл шеткалар билан шиллиққават тўлиқ йўқолгунича 
тозаланади ва уларни брандспойт суви билан яхшилаб ювиб ташланади, кейин 

---

124 
бутун юза брандспойтдан ювиб чиқилади. Нурли люклар иш вақтида ёпиқ 
ҳолатда бўлади ва ишлар суний ёритиш шароитида олиб борилади. 
Таъмирлаш ёки тозалаш ишлари тугалланганидан кейин албатта хлорли сув 
билан дезинфекция қилинади: 

катта хажмдаги сиғимлар учун –суғориш усули билан фаол хлор нисбати 
200 – 250 мг/л(сиғимнинг ички юзасининг 1 м ига 6 соат контактдан 
кейин 0,3 – 0,5 мг/л ҳисобидан); 

кичик хажмли сиғимлар учун – ҳажмий усулда фаол хлор улуши 75 –100 
мг/л 5-6 соат контактдан кейин. Дезинфекция ишлари ўтказилганидан 5-6 
соат ўтганидан кейин сиғимқувурлари суви билан ювилади. 
Сиғим ишга туширилиши учун камида иккита қониқарли бактериологик 
тахлиллар олинганидан сўнг рухсат берилади, бу тахлиллар сувни тўлиқ 
алмаштирилиши ва намуналар олиниши оралиғида олинади. Ҳар икки йилда 
бир марта сиғимнинг герметиклиги, унинг ҳажми аниқланиб текширилади. 
Сиғимни таъмирлаш ёки тозалаш ишларини олиб бораётган ишчилар махсус 
кийимда (резина этиклар, тоза махсус кийим)бўлишлари шарт. Сиғимда ишлар 
ўтказилиши вақтида унга кириш жойига хлорли сув эритмаси идиши резина 
этикларини ювиш учун ўрнатилади. Сиғимга олиб кириладиган асбоб-
ускуналар, супурги, шетка ва бошқа анжомтар 1% ли хлор эритмаси билан 
хлорланиши зарур. 
Сув босимли минораларини фойдаланишдақуйидаги қоидаларга риоя 
этиш зарур:

минора атрофидаги 50 м радиусдаги ҳудудни тозаликда сақлаш зарур;

ҳудуд тўсилиши ва ободонлаштирилиши лозим; хамма чиқиш ва кириш 
жойлари пломбаланган ҳолатда бўлиши зарур;

ҳар йили қишки мавсумдан олдин тўсиндаги қувурлар иссиқлик ҳимояси 
текширилиши лозим;

металл баклар камида 3 йилда бир бўялиши зарур. 
Тозалаш ва таъмирлаш бўйича бажарилган ишлар далолатнома билан 
расмийлаштирилади, унда сиғим тўсгичларидан мўхр олиниши вақти, иш 

---

125 
бошланиши ва тугаши вақти, иш бажаришга масъул ва ижрочи шахслар қайд 
этилади. Сиғимларда, юқорида келтирилган ишлардан ташқари, ишчи 
ходимлар қуйидагиларни бажаришлари ҳам лозим: 

келаётган ва чиқаётган сувнинг сифат кўрсатгичларини назорат қилиши; 

сиғимдаги сувнинг сатҳини назорат қилиши; 

ҳимоя-ростлаш арматураси, сув қувури, люклар, шамоллатиш устунлари, 
кириш эшикларини созлигини текшириши; 

сиғим ичига девор ва ораёпмалар орқали сув оқиб киришини бартараф 
этиш бўйича чораларни кўриши; 

санитария-ҳимоялаш минтақасидан ташқарида жойлашган сиғим ва 
миноралар ҳолатини назорат қилиши ва қўриқлаш талабларини амалга 
ошириши зарур. 
Сув-босим минораларидан фойдаланишда қуйидаги қоидаларга риоя 
қилиш керак. Сув-босим минораси атрофида 50м радиусда жойни тоза сақлаш 
керак, бу ерлар металл тўрлар ёки панжаралар ёрдамида ўраб олиниши ва 
ободонлаштирилиши керак.