Њзбекистон республикаси олий ва њрта махсус таълим вазирлиги

3.Turli toifadagi mehmonlarni hoxishlari va extiyojlari
Ovqatlanishni tashkil qilishning maxsus shakllari jumlasiga mehmonxona majmualarining restoran va kafelarida xizmat ko‘rsatish kiradi. Ular quyidagi ovqatlanish tizimini tavsiya etadi:
- To‘la pansion- uch mahal ovqatlanish: nonushta, tushlik va kechki ovqat - Full Vreakfast (FV); (pansion -oziq-ovqat, kiyim-kechak bilan to‘la ta'minlash degan ma'noda ishlatiladi).
- Yarim pansion - ikki mahal ovqatlanish: nonushta, tushlik yoki kechki ovqat. Half Vreakfast (NV);
- Bir marta ovqatlanish (faqat nonushta) - Bed and Vreakfast (VV). Bu ovqatlanish tizimida hammasi oziq-ovqat bahosiga qo‘shiladi. Mehmonxonada yashovchi turistlar uchun kundalik res-toran xizmati nonushtadan boshlanadi. Mehmonxonada yashovchi turistlar kayfiyati ertalabki ovqatga bog‘liq, shuning uchun restoran rahbarlari ertalabki xizmatga katta e'tibor beradilar. Ertalabki nonushta turlari mehmonlarning tarkibi-ga bog‘liq. Nonushta turlari:
- Kontinental nonushta - bu inglizcha so‘zdan kelib chiqqan bo‘lib, Yevopada ko‘p yil-lardan buyon qo‘llaniladi. Bu nonushtaga kofe, choy, issiq shokolad, qand, qaymoq (sut), limon, povidlo, jem, asal va non mahsulotlari kiradi, ko‘p hollarda nonushta baho-si mehmonxonada yashash bahosiga qo‘shib yuboriladi.
- Mufassallashgan nonushta, bunda taomnomada turli xil taomlar belgilanadi: sabzavot va meva sharbatlari, go‘sht, pishloq, kolbasa, tuxum, tvorog, sut va hokazolar.
Ofitsiantlar orqali ayrim buyurtma taomlar ham tayyor-latish mumkin.
- Ingliz nonushtasi. Bu klassik usuldagi nonushta hisoblanadi. Ertalabki choy, kofe to‘g‘ridan-to‘g‘ri meh-monxonaga keltiriladi. Ichimliklarga qo‘shimcha qand, non, saryog‘, jem, asal, qiyom beriladi. Ixcham nonushta deb ataladigan (zpop 'geakGaz!) ertalabki ovqat tizimiga dud-langan cho‘chqa go‘shti bilan qavurilgan tuxum, nonga qo‘shib qovurilgan tuxum, baliqli taomlar, suli shavlasi yoki sut, qand qo‘shilgan sho‘rva. Qo‘shimcha ovqat berilganda ofi-siant ular uchun anjomlar keltiradi.
- Amerikancha nonushta. Muz solingan oddiy suv, meva sharbati, kompot, yangi uzilgan mevalar (olxo‘ri, shafto-li, tarvuz), go‘sht, pirog va hokazolar.
- Shampan vinosi bilan nonushta. Soat 10 dan 11,30 gacha davom etadi. Kofe, choy, shampan vinosi, vino, sovuq gazaklar, issiq ovqat, sho‘rva, salatlar, desert beriladi. Bu nonushta bufet xizmatchilari tomonidan tavsiya etila-di. Mehmonlardan birontasining tug‘ilgan kuni yoki tan-tanalarida shampan vinolari keltiriladi.
- Kechikkan nonushta. Soat 10.00 dan 14.00 oralarida bo‘ladi. Issiq va sovuq ichimliklar, bulochkalar, yog‘, jem, kolbasa, pishloq, sho‘rva, issiq go‘shtli ovqat, desertlar beriladi. Bu nonushta tushlik ovqat o‘rniga ham o‘tishi mumkin. Tushlik tushunchasi Yevropa mamlakatlarida lanch (shpsp) deb yuritiladi. Bunda birinchi taom berilmaydi. Qo‘shimcha taomlar ham tortilmaydi. Haqiqiy tushlik Yevropa tushunchasi bo‘yicha (sIppeg) taomlarga boy, bizning- cha kechki ovqatga to‘g‘ri keladi. Bunda gazak, sho‘rva, baliqli taomlar, maxsus bosh taom, sabzavot taomtri, yengil desert beriladi. Maxsus taom - bizningcha ikkinchi issiq ovqatdir. Birinchi suyuq ovqat ko‘pincha berilmaydi. Nonushta, tushlik, kechki ovqat tashkil qilishda quyi-dagi xizmat usullari qo‘llaniladi:
- a-lya kart (a 1a saye) - mehmonlar taomnomadan xoh-lagan ovqat, ichimliklarini tanlab oladilar, buyurtma oshxonaga beriladi, tezlik bilan buyurtma bajarishga kirishiladi, ofitsiant kerakli anjomlar keltiradi;