Ўзбeкистон рeспубликаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

Бўлмачалараро тўсиқ нуқсонлари. 
Бўлмачалараро тўсиқ нуқсонлари (БАТН) – бу иккита бўлмачалар 
орасида ғайритабиий боғланиш билан ифодаланадиган нуқсонлар. 
Эмбрионал генезга кўра, бирламчи, иккиламчи нуқсонлар ва бўлмачалараро 
тўсиқнинг умуман йўқлиги ажратилади. БАТНнинг тарқалиши 5 дан 20% 
гача, аѐлларда кўпроқ учрайди. 
Бирламчи 
БАТН 
бирламчи 
бўлмачалараро 
тўсиқнинг 
ривожланмаганлиги ва бўлмачалар орасидаги бирламчи боғланиш сақланиб 
қолиши (нотўлиқ атриовентрикуляр коммуникация – БАТН + митрал 
клапаннинг олдинги табақасининг ѐрилиши) натижасида юзага келади. Ушбу 
нуқсон, одатда ўлчами бўйича катта, тўсиқнинг пастки қисмида жойлашади. 

---

421 
Иккиламчи БАТН иккиламчи бўлмачалараро тўсиқ (БАТ)нинг 
ривожланмаганлиги сабабли (овал тешик ўрнида) ҳосил бўлади. Нуқсон 
ўлчамлари жуда катта доираларда ўзгаради: диаметри 2–5 дан 20–30 мм гача. 
Кўпгина ҳолларда, нуқсон БАТнинг марказида, камроқ – юқори ва жуда 
камдан–кам ҳолларда – тўсиқнинг орқа ва олд қисмида жойлашади. 
БАТнинг бўлмаслиги (умумий бўлмача) сабаблари бўлиб бирламчи ва 
иккиламчи БАТнинг тўлиқ ривожланмаганлиги ѐки бутунлай йўқлиги ҳамда 
майдони бўйича бутун МППга тенг бўлган катта нуқсон мавжудлиги 
ҳисобланади. 
Очиқ овал тешик – овал ойнанинг табақаси ривожланмай қолганлиги 
билан боғлиқ бўлмачалараро коммуникация варианти. Ушбу нуқсон ЮТНга 
тегишли эмас, лекин ЮРКА гуруҳига киради. Ушбу аномалияда 
гемодинамик бузилишлар кузатилмайди ва жарроҳлик коррекцияси талаб 
этилмайди. 
БАТНда гемодинамик бузилишлар чап ва ўнг бўлмачалар орасида 
мусбат босим градиенти натижасида чап бўлмачадан ўнг бўлмачага қоннинг 
артерио–веноз чиқарилиши билан боғлиқ. Маълумки, юракнинг ўнг 
бўлимидаги босим тизимли қон босимидан 4 баравар паст. Бироқ, янги 
туғилган чақалоқларда ва болаларда ҳаѐтнинг биринчи ойларида ўпка 
артериясида босим нисбатан юқори бўлиб, қон айланишининг катта 
доирасидаги босимга яқинлашади, шунинг учун артериовеноз чиқариш унча 
катта эмас ва сезиларли гемодинамик бузилишлар йўқ. 
Ушбу юрак етишмовчилигида чақалоқларда ва ѐш болаларда ўпка 
гипертензияси камдан–кам ривожланади (1,8%). Аммо, ѐш ўтиши билан ЎГ 
ривожланиш хавфи ортади.