¤збекистон республикаси олий ва ¤рта махсус таълим вазирлиги

6.5. ШУЛЬТ ЖАДВАЛИ БЎЙИЧА СОНЛАРНИ ИЗЛАШ

Бу методика диққатнинг кўчиш ва бўлиниш хусусиятларини, сенсомотор реакциялар тезлигини ўрганиш учун фойдаланилади. Синалувчиларга 1 дан 25 гача сонлар ихтиёрий жойлаштирилган 5 та жадвал кетма – кет кўрсатилади (3-илова).

У сонларни тартиб билан излаб кўрсатиши ва овоз чиқариб айтиши керак. Ҳар бир топшириқни бажариш вақти тадқиқот қарорига ёзиб борилади (5-жадвал).
Синалувчи фаолиятини миқдорий баҳолашдан ташқари сенсомотор реакциялар тезлигининг сифатий таҳлили ҳам амалга оширилади. «Топшириқни бажариш ҳусусиятлари» бўлимига синалувчи ўзини қандай тутганлиги, вербал ва эмоционал реакциялари ёзиб борилади. 6-7 ёшли болалар учун 1 жадвални 1-1,5 дақиқа қараш меъёрий ҳисобланади, ўртача ўқувчилар учун 45 сониядан 1 дақиқагача меъёр ҳисобланади. Катта боғча давридаги болалар ва 1-2 синф ўқувчилари баъзи сонларни чалкаштириб юборадилар. 10-12 ёшли болалар учун сенсомотор реакциялар тезлиги ошиши, ҳаракатларнинг автоматлашуви характерлидир.
5-жадвал.
Шульт жадвалидан фойдаланишда тадқиқот қарори

№ жадвал	Топшириқни бажариш хусусиятлари	Вақт (сония)

Ҳар бир топшириқни бажариш хусусиятларига ҳамда 5 та жадвал бўйича олинган натижаларни таҳлил қилиб, тадқиқотчи нерв жараёнлари ўсишини, жисмоний ва руҳий зерикиш ҳодисасини аниқлайди. Масалан, агар ҳар бир кейинги топшириқ бажариш вақти ошиб борса, тез чарчаш, ихтиёрий диққат даражасининг сусайганлигидан далолат беради. Бу методикадан фойдаланиш болаларнинг диққати хусусиятларини тажрибада ўрганиш имконини беради.