Ўзбекистон Республикаси Олий ва њрта махсус таълим вазирлиги

1.Mustaqil ta’lim ish rejasi

№	Mavzu	Soat
	1-semestr
	Individual topshiriq hisobotini shakllantirish	2
1	Kiberxavfsizlikga oid milliy va xorijiy me’yoriy-huquqiy hujjatlar tahlili.	6
2	Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari xavfsizligiga bo‘ladigan tahdidlar taxlili.	6
3	Zararkunanda dasturlarning turlari.	6
4	Kompyuter viruslari va virusdan himoyalanish usullari.	6
5	Xorijiy davlatlarning elektron raqamli imzo algoritmlari tahlili.	6
6	Identifikatsiyava autentifikatsiya tushunchasi va vazifalari.	6
7	Tarmoqlararo ekran texnologiyasi.	6
	1-MT
8	Himoyalangan virtual xususiy tarmoqlar(VPN).	6
9	Axborot tizimlari va resurslaridan ruxsatsiz foydalanishlarni aniqlash uslubiyati.	6
10	Simsiz aloqa tizimlarida axborot resurslarini himoyalash.	6
11	Axborotni ruxsatsiz foydalanishlardan himoyalash.	6
12	Xavf – xatarlarni baholash va tahlili.	6
13	Ijtimoiy injeneriyada xujumlar tahlili.	6
14	Kiberjinoyat va kiberhuquq.	6
	2-MT
	Test savollari bilan ishlash	4
	Jami 1-semestr	90

Izoh. Ushbu mavzular guruh jurnalida qayd etib boriladi.

Mavzular bo‘yicha qo‘llaniluvchi didaktiv va texnik vositalar bevosita institut Kutubxonasida mavjud bo‘lib, unda “Kiberxavfsizlik asoslari” fanidan tayyorlanilgan elektron darslikdan foydalanish tavsiya etiladi.
Mustaqil ta’lim ish kundaligi titul varag‘i quyidagi ko‘rinishda bo‘ladi:



O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASIAXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI


MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI

"Axborot xavfsizligi" kafedrasi

Tasdiqlayman
____________

“ “_______ 202_ yil

Mustaqil ta’lim ish kundaligi


Fan_________ Kiberxavfsizlik asoslari _____________________


Guruh ____________________________
Talaba ___________________________
Rahbar
___________________________


Samarqand-202_ y.

2.Mustaqil ta’lim ish kundaligi

№	Mavzu	Soat	Mustaqil ish shakli	Mashg`ulot turi bo`yicha	Qabul qilgan o`qituvchi F.I.SH	Sana	Imzo	Bajarildi ha// yo’q
	1-semestr
	Individual topshiriq hisobotini shakllantirish	2	Jadval bo‘yicha	Nazariy
1	Kiberxavfsizlikga oid milliy va xorijiy me’yoriy-huquqiy hujjatlar tahlili.	6	Ma`ruza mashg`ulotlariga tayyorgarlik ko`rish	Nazariy
2	Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari xavfsizligiga bo‘ladigan tahdidlar taxlili.	6	-//--	Nazariy
3	Zararkunanda dasturlarning turlari.	6	--//--	Amaliy
4	Kompyuter viruslari va virusdan himoyalanish usullari.	6	--//--	Amaliy
5	Xorijiy davlatlarning elektron raqamli imzo algoritmlari tahlili.	6	--//--	Nazariy
6	Identifikatsiyava autentifikatsiya tushunchasi va vazifalari.	6	--//--	Amaliy
7	Tarmoqlararo ekran texnologiyasi.	6	--//--	Nazariy
	Test savollari bilan ishlash	2	Oraliq nazoratga tayyorgarlik ko‘rish	Nazariy
8	Himoyalangan virtual xususiy tarmoqlar(VPN).	6	Ma`ruza mashg`ulotlariga tayyorgarlik ko`rish	Nazariy
9	Axborot tizimlari va resurslaridan ruxsatsiz foydalanishlarni aniqlash uslubiyati.	6	--//--	Amaliy
10	Simsiz aloqa tizimlarida axborot resurslarini himoyalash.	6	--//--	Amaliy
11	Axborotni ruxsatsiz foydalanishlardan himoyalash.	6	--//--	Amaliy
12	Xavf – xatarlarni baholash va tahlili.	6	--//--	Amaliy
13	Ijtimoiy injeneriyada xujumlar tahlili.	6	--//--	Amaliy
14	Kiberjinoyat va kiberhuquq.	6	--//--	Nazariy
	Test savollari bilan ishlash	2	Oraliq nazoratga tayyorgarlik ko‘rish	Nazariy
	Jami	90

3.Maslahat o`tkazilganligini qayd qilish jadvali

№	Maslahat mazmuni	Sana	O`qituvchi F.I.Sh.	Imzo
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.

Izoh:

4.Mustaqil ta’lim ishlarini bajarish uchun tavsiyalar

1-semestr
Mavzu. Individual topshiriq hisobotini shakllantirish
Hajmi: 1 soat
Maqsadi:Talaba bevosita maxsus jadvaldagi ro`yxatdan o`zi tanlagan mavzu bo`yicha ped.texnologiya bilan ishlab, o`z fikr-mulohazalarini yorita olishi.
Ishni rasmiylashtirish tartibi:

• 
  Titul varaqasi
  
• 
  Mavzu
  
• 
  Reja
  
• 
  Asosiy qism
  
• 
  Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati
  
• 
  Foydalanilgan internet manbalari
  
• 
  Bajarilgan ishning elektron varianti
  
• 
  Ishni jildlash
  
• 
  Ish hajmi kamida 10 bet, 14 punktli shrift va 1,5 intervalda bo`lishi lozim
  
• 
  Ilovada taqdimot uchun tayyorlanilgan slaydlarni kiritish lozim.
  

Mavzu bo`yicha qo`llaniluvchi didaktiv va texnik vositalar: Kompyuter, kompakt-disk.
Tavsiya etilgan adabiyotlar: [1-12] va Internet manbalari
1-Mavzu. Kiberxavfsizlikga oid milliy va xorijiy me’yoriy-huquqiy hujjatlar tahlili.
Hajmi: 6 soat
Maqsadi:Ma`ruza mashg‘ulotiga tayyorgarlik ko‘rish.
Vazifasi: Axborot xavfsizligi tushunchasini bilib olish, Qonun va qarorlarning mamlakatimizning zamon taraqqiyotidagi ahamiyatini o‘rganish.
Topshiriq:
1. «Axborot erkinligi prinsiplari va kafolatlari» O‘zbekiston Respublikasining qonuni. Toshkent shahri, 2003 yil, 6 fevral.
2. EHM va ma’lumotlar bazasi uchun dasturlarni huquqiy muhofazalash haqidagi» O‘zbekiston Respublikasining qonuni. Toshkent shahri, 1994 yil, may.
3. «Elektron hisoblash mashinalari uchun yaratilgan dasturlar va ma’lumotlar bazalarining huquqiy ximoyasi to'g'risida». O'zbekiston Respublikasining konuni. 1994 yil 5 may. Toshkent.
4. «Xududiy axborotlash markazlarida, bosh axborotlash markazlarida axborotni muxofaza etish hamda axborot but saklanishi uchun mansabdor shaxslar javobgarligi koidalari». O'zbekiston Respublikasi markaziy banki, № 10, 1996 yil 30 aprel.
5. “Axborot texnologiyasi. Xavfsizlikni ta’minlash usullari. Axborot texnologiyalari xavfsizligini baholash metodologiyasi”. O‘zbekiston Davlat standarti. O’zDSt ISO/IEC 18045:2008.
6. Ochiq kalitlar infratuzilmasiga qo‘yiladigan talablar. O‘zbekiston Respulikasi maxsus texnik reglament. Toshkent. 2013.
7. “Axborot texnologiyasi. Xavfsizlikni ta’minlash usullari. Axborot xavfsizligini boshqarish tizimlari. Sharh va lug‘at.”. O‘zbekiston Davlat standarti. O’zDSt ISO/IEC 27000:2014.
8. “Axborot texnologiyasi. Xavfsizlikni ta’minlash usullari. Axborot xavfsizligini boshqarish tizimimimg samaradorligini o‘lchash.”. O‘zbekiston Davlat standarti. O’zDSt ISO/IEC 27004:2009.
9. “Axborot texnologiyasi. Xavfsizlikni ta’minlash usullari. Elektron imzolar qo‘llanishini ta’minlash uchun IUT xizmatlari spesifikatsiyasi.”. O‘zbekiston Davlat standarti. O’zDSt ISO/IEC 15945:2002.
10. Elektron raqamli imzolar kalitlarini ro‘xatdan o‘tkazish markazlri faoliyatini yanada tartibga solishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida. O‘zbekiston Respulikasi VM qarori. Toshkent. 2015 yil 15 iyul. № 90-son.
11. “Axborot texnologiyasi. Datamarkazlarga qo‘yiladigan talablar. Infratuzilma va axborot xavfsizligini”. O‘zbekiston Davlat standarti. O’zDSt ISO/IEC 2875:2014.
Tavsiya etilgan adabiyotlar: Elektron darslik.
2-Mavzu. Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari xavfsizligiga bo‘ladigan tahdidlar.
Hajmi: 6 soat
Maqsadi:Ma`ruza mashg`ulotiga tayyorgarlik ko`rish.
Topshiriq:
1.Axbotot tizimining zaif bo‘g‘inlari.
2.Ma’lumotlar bazasini xavfsizligini ta’minlashdagi tahdidlar.
3.AKT sohasining rivojlanishida dasturlash tillari roli.
4.O‘zbekistonda axborot xavfsizligi chora–tadbirlari haqida.
Tavsiya etilgan adabiyotlar: Elektron darslik


3-Mavzu. Zararkunanda dasturlarning turlari.
Hajmi: 6 soat
Maqsadi:Ma`ruza mashg`ulotlariga tayyorgarlik ko`rish.
Topshiriq:
1.Troyan viruslar
2.Zararsiz viruslar
3.Tarmoq viruslari
4.Rezident viruslar
5. Zamonaviy viruslar tahlili
Tavsiya etilgan adabiyotlar: Elektron darslik


4-Mavzu. Kompyuter viruslari va virusdan himoyalanish usullari.
Hajmi: 6 soat
Maqsadi:Ma`ruza mashg`ulotlariga tayyorgarlik ko‘rish.
Topshiriq:
1. Korxonalarga axborotiy xavf tug‘diradigan viruslar haqida ma’lumot to‘plash
2.Korxonalarga texnikaviy xavf tug‘diradigan viruslar haqida ma’lumot to‘plash
3.Korxonalarda viruslardan himoyalanish siyosati
Tavsiya etilgan adabiyotlar: Elektron darslik


5-Mavzu. Xorijiy davlatlarda elektron raqamli imzo algoritmlari tahlili.
Hajmi: 6 soat
Maqsadi:Ma`ruza mashg`ulotiga tayyorgarlik ko‘rish.
Topshiriq:
1. Elektron raqamli imzoning mohiyati
2. Elektron raqamli imzoni yaratishda algoritmlar tahlili
3. Elektron raqamli imzoni yaratishda amaliy misollar
Tavsiya etilgan adabiyotlar: Elektron darslik


6-Mavzu. Identifikatsiya va autentifikatsiya tushunchasi va vazifalari.
Hajmi: 6 soat
Maqsadi:Ma`ruza mashg‘ulotiga tayyorgarlik ko‘rish.
Topshiriq:
1. Identifikatsiya usullari tahlil
2. Identifikatsiyaning axborot xavfsizligida ahamiyati
3. Identifikatsiyaga amaliy misollar tahlili
4. Autentifikatsiya usullari tahlil
5. Autentifikatsiyaning axborot xavfsizligida ahamiyati
6. Autentifikatsiyaga amaliy misollar tahlili
Tavsiya etilgan adabiyotlar: [1-12]


7-Mavzu. Tarmoqlararo ekran texnologiyasi.
Hajmi: 3 soat
Maqsadi:Amaliy mashg`ulotga tayyorgarlik ko`rish.
Topshiriq:
1. Tarmoqlararo ekran dasturlari tasnifi.
2.Tarmoq skanerlari haqida.
3.Protokollar uchun sniff (sniffer) dasturlari haqida.
4.Tarmoqdagi voqealar bayonnomasi.
5.Tarmoqda yopiq kanallarni tashkil qilish yo‘llari.
Tavsiya etilgan adabiyotlar:[ 1-12]


8-Mavzu. Himoyalangan virtual xususiy tarmoqlar (VPN).
Hajmi: 6 soat
Maqsadi:Amaliy mashg`ulotga tayyorgarlik ko`rish.
Topshiriq:
1.Operatsion tizim muhitida mavjud dasturlar bilan tanishish va ularning qo‘shimcha imkoniyatlarini o‘rganish
2.Intranet VPN haqida
3.Extranet VPN haqida
4.Internet VPN haqida
5. VPN aniq bir dasturining tahlili
Tavsiya etilgan adabiyotlar: [1-12]


9-Mavzu. Axborot tizimlari va resurslaridan ruxsatsiz foydalanishlarni aniqlash uslubiyati.
Hajmi: 6 soat
Maqsadi:Amaliy mashg`ulotga tayyorgarlik ko`rish.
Topshiriq:
1. Komputerning amaliy dasturlari tarkibi bilan tanishish va ular bilan ishlashni o‘rganish.
2. Axborot tuzimlariga ruxsatsiz kirishlarning sabablari.
3. Axborot tuzimlariga ruxsatsiz kirishlarning yo‘llari.
4. Axborot tuzimlariga ruxsatsiz kirishlarning oqibatlari.
Tavsiya etilgan adabiyotlar: [1-12]


10-Mavzu. Simsiz aloqa tizimlarida axborot resurslarini himoyalash.
Hajmi: 6 soat
Maqsadi:Amaliy mashg`ulotga tayyorgarlik ko`rish.
Topshiriq:
1. Simsiz aloqa tizimlarini yaratish tamoyillari
2. Simsiz aloqa tizimlariga nisbatan tahdidlar tahlili
3. Simsiz aloqa tizimlariga nisbatan tahdidlar tahlili
4. Simsiz aloqa tizimlarida bilvosita tahdidlar tahlili
5 MAC-manzillar va xavfsizlik.
Tavsiya etilgan adabiyotlar: [1-12]


11-Mavzu. Axborotni ruxsatsiz foydalanishlardan himoyalash.
Hajmi: 6 soat
Maqsadi:Amaliy mashg`ulotga tayyorgarlik ko`rish.
Topshiriq:
1. Axborotni ruxsatsiz foydalanishlarning tashkiliy himoyasi.
2. Axborotni ruxsatsiz foydalanishlarning texnikaviy himoyasi.
3. Axborotni ruxsatsiz foydalanishlarning dasturiy himoyasi.
4. Axborotni ruxsatsiz foydalanishlarning kriptogafik himoyasi.
Tavsiya etilgan adabiyotlar: [1-12]


12-Mavzu. Xavf – xatarlarni baholash va tahlili.
Hajmi: 6 soat
Maqsadi: Xavf-xatarlarni baholash modeli va ularni tahlili haqida ma’lumotga ega bo’lish.
Topshiriq:
1. Xavf-xatarni baholash modeli.
2. Elektromagnit nurlanish qurilmalarida mavjud xavf-xatarlar.
3. Akustika kanallari orqali ruxsatsiz ma’lumotlarni tarqalishi.
4.Optik kanallarda mavjud xavf-xatarlar haqida.
5.Baholash va tahlilni o‘tkazish algoritmi haqida.
Tavsiya etilgan adabiyotlar: [1-12]


13-Mavzu. Ijtimoiy injeneriyada xujumlar tahlili.
Hajmi: 6 soat
Maqsadi:Amaliy mashg`ulot rejasiga kiritilmagan foydalanuvchi funksiyasini yaratish.
Topshiriq:
1. Ijtimoiy injeneriya asoslari haqida.
2.Xavfsizlikning psixologik jihatlari.
3. Ijtimoiy injeneriyaning asosiy turlari
Tavsiya etilgan adabiyotlar: [1-12]


14-Mavzu. Kiberjinoyat va kiberhuquq.
Hajmi: 6 soat
Maqsadi:Ma`ruza mashg‘ulotiga tayyorgarlik ko`rish.
Topshiriq:
1. Avtomatlashtirilgan bank tizimida axborotni muhofaza qilish to`q`risida. O‘zbekiston Respublikasining qonuni. Toshkent shahri, "O`zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to`plami", 2006 yil, 14-son, 112-modda.
2. O‘zbekiston respublikasida axborotni kriptografik muhofaza qilishni tashkil etish chora-tadbirlari to‘g‘risida. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Qarori. 03.04.2007 y. N PQ-614.
3. “Axborot texnologiyasi. Axborotlarni kriptografik muxofazasi. Ma’lumotlarni shifrlash algoritmi”. O‘zbekiston Davlat standarti. O’zDSt 1105:2009.
4. “Axborot texnologiyasi. Xavfsizlikni ta’minlash usullari. Axborot xavfsizligini boshqarish tizimini joriy etish bo‘yicha qo‘llanma”. O‘zbekiston Davlat standarti. O’zDSt ISO/IEC 27003:2014.
Tavsiya etilgan adabiyotlar: Elektron darslik


Mavzu. Test savollari bilan ishlash
Hajmi: 4 soat
Maqsadi:Yakuniy baholashga tayyorgarlik ko`rish
Topshiriq:
1. Moodle tizimidan elektron darsligini ochish
2. Test bandiga kirish
3. O`tilgan mavzular doirasida test jarayonini boshlash
Tavsiya etilgan adabiyotlar: moodle.samtuit.uz
5.Mustaqil ta’lim ishini baholash tartibi

№	Bajarilgan ishlar	Maksimal ball	Ball
1	Kundalik bo‘yicha barcha bandlarning bajarilganligi	5
2	Bajarilgan ishning elektron variantining mavjudligi	5
3	Maslahatlarga qatnashganligi	5
4	Pedagogik texnologiyaning mavjudligi	5
5	Ishning jildlanganligi	5
6	Taqdimot faylida multimedia obyektlarining mavjudligi	5
7	Taqdimot faylining dizayni	5
8	Internetdan ma`lumotlar to‘planganligi	5
9	Kamida 10 ta test savollarining mavjudligi	5
10	Mavzularni yorita olish qobiliyati	5
11	Mavzu bo‘yicha berilgan savollarga javoblar	5
12	Taqdimot jarayonida talabaning faolligi	5
13	https://www.ctf.uz portalidan “ Kiberxavfsizlik asoslari” masalalari bilan ishlash	5
14	https://www.youtube.com portalidan “Axborot xavfsizligi” video kurslari bilan ishlash	5
15	http://moodle.samtuit.uz portalidan “ Kiberxavfsizlik asoslari” o‘quv kursi bilan ishlash	5
16	http://moodle.samtuit.uz portalidan “ Kiberxavfsizlik asoslari” fani testlari bilan ishlash	5
17	http://citforum.ru portalidan “Axborot xavfsizligi” o‘quv kursi bilan ishlash	5
18	http://coder.uz/ portalidagi o‘quv kursi sertifikati mavjudligi	5
19	https://www.intuit.ru portalidan “Axborot xavfsizligi” o‘quv kursi sertifikati mavjudligi	5
20	Scopus xalqaro ilmiy-texnik ma’lumotlar bazasidan “Kiberxavfsizlik asoslari” ga doir maqolalar annotatsiyalari	5
	Jami:	100

“Talaba mustaqil ishini tashkil etish, nazorat qilish va baholash tartibi to‘g‘risidagi” nizomga binoan talabaning mustaqil ishini (MT-mustaqil ta’lim) baholash 100 foizlik tizim bo‘yicha olinib, keyinchalik uni bevosita ballga aylantirish tavsiya etiladi. Reja asosida bajarilgan ishlarning mantiqiy xulosasi sifatida taqdimot hisoblanadi, shu bois taqdim etilgan natijalar bo‘yicha quyidagi jadval asosida talabaning bilimi baholanadi (Izoh. Kafedrada qabul qilingan «Baholash mezoniga» asosan bu yerda mustaqil ish uchun jami 10 ball ajratiladi. Shundan 5 ball 1-MT nazoratiga va 5 ball 2-MT nazoratiga qo‘shiladi):

6. Mavzu doirasida bajariladigan ishlar

№	Bajariladigan ish Mavzu	Sharh	Taqdimot	Test	Web-sayt	Adabiyotlar	Pedagogik texnologiyalar
1	2	3	4	5	6	7	8
1	Kiberxavfsizlikga oid milliy va xorijiy me’yoriy-huquqiy hujjatlar tahlili.
2	Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari xavfsizligiga bo‘ladigan tahdidlar taxlili.
3	Zararkunanda dasturlarning turlari.
4	Kompyuter viruslari va virusdan himoyalanish usullari.
5	Xorijiy davlatlarning elektron raqamli imzo algoritmlari tahlili.
6	Identifikatsiya va autentifikatsiya tushunchasi va vazifalari.
7	Tarmoqlararo ekran texnologiyasi.
8	Himoyalangan virtual xususiy tarmoqlar(VPN).
9	Axborot tizimlari va resurslaridan ruxsatsiz foydalanishlarni aniqlash uslubiyati.
10	Simsiz aloqa tizimlarida axborot resurslarini himoyalash.
11	Axborotni ruxsatsiz foydalanishlardan himoyalash.
12	Xavf – xatarlarni baholash va tahlili.
13	Ijtimoiy injeneriyada xujumlar tahlili.
14	Kiberjinoyat va kiberhuquq.

Mavzu doirasida bajariladigan ish turlari mazmuni quyidagicha bo‘ladi:
“Sharh” – bunda tanlangan mavzu bo‘yicha asosiy tushunchlarni yoritish;
“Taqdimot” - bunda tanlangan mavzuni yoritishga qaratilgan taqdimot faylini ishlab chiqish;
“Test” – bunda tanlangan mavzu kamida 10 ta test savol-javoblarini tuzish;
“Web-sayt” – bunda tanlangan mavzuga qaratilgan veb-saytlar haqida ma’lumotlar to‘plash;
“Adabiyotlar” – bunda tanlangan mavzu bo‘yicha kutubxonada mavjud ilmiy jurnallar va kitoblarni o‘rganib chiqish;
“Pedagogik texnologiyalar” – bunda tanlangan mavzu bo‘yicha pedexnologiyalar usullaridan biriga asosan ishlanma yaratish.

7. Zamonaviy pedagogik texnologiyalar

Mavzu bo‘yicha yaratishda zamonaviy pedagogik texnologiyalarni qo‘llash uchun tavsiya etiladigan usullar:

№	Pedagogik texnologiya
1.	Aqliy hujum
2.	Tanishuv
3.	Intervyu
4.	Blits-so‘rov
5	Bahs-munozara
6	Insert
7.	Iyerarxiya
8.	Talaba
9.	Charxpalak
10.	FSMU

“Aqliy hujum” - aytilayotgan barcha g‘oyalar bir–biriga nisbatan muhimlikda tengdir; -kiritilayotgan g‘oyalar tanqid qilinmasligi kerak;g‘oyani taqdim etayotgan paytda so‘zlovchining gapini bo‘lmaslik;so‘zlovchiga nisbatan baholovchi komponent mavjud emas; olg‘a surilgan g‘oyalar baholanmaydi va tanqid ostiga olinmaydi; ish sifatiga emas, soniga qaratiladi, g‘oyalar qancha ko‘p bo‘lsa shuncha yaxshi; istalgan g‘oyalarni mumkin qadar kengaytirish va rivojlantirishga harakat qilinadi; muammo yechimidan uzoq g‘oyalar ham qo‘llab-quvvatlanadi; barcha g‘oyalar yoki ularning asosiy mag‘zi (farazlari) qayd etish yo‘li bilan yozib olinadi; «xujum»ni o‘tkazish vaqti aniqlanadi va unga rioya qilinishi shart; beriladigan savollarga qisqacha (asoslanmagan) javoblar berish ko‘zda tutilishi kerak.
«Tanishuv» - jamoa ishtirokchilarini bir-biri bilan tanishtirish, ijodiy muhitni yuzaga keltirish,talabalarning shaxsiy sifatlarini ochish, auditoriyada ishlash uchun qulay sharoitni vujudga keltirish
«Intervyu» - talabani savolni to‘g‘ri tuzish, savol bera olish, savolga to‘g‘ri davob berish, boshqalarni tinglay olish madaniyatiga o‘rgatishga qaratilgan.
«Blits-so‘rov» - talabalarni harakatlar ketma-ketligini to‘g’ri tashkil etishga, mantiqiy fikrlashga, ma’lumotlarning keraklisini tanlab olishni, o‘zgalar fikrini hurmat qilish va ularga o‘z fikrini o‘tkaza olish hamda o‘z faoliyati, kunini rejalashtira olishni o‘rgatishga qaratilgan.
«Bahs-munozara» - oydin bo‘lmagan fikrlarni oydinlashtirish, aniq bo‘lmagan dalillarni asoslash, shuningdek, haqiqatni to‘laqonli anglashga yordam beradi. Bashs-munozarani tashkil etish ma’lum qoidalarga asoslanishi zarur. Chunonchi, o‘zgalarning fikrini diqqat bilan tinglay olish, o‘z fikrini ilgari surishda ishonchli dalillardan foydalanish.
“Insert” – avvalgi bilimlarni faollashtirish, matn bilan ishlash jarayonida ta’lim oluvchiga o‘zining mustaqil faol kuzatish imkonini ta’minlovchi kuchli, o‘zlashtirishning vazifalarini yechish va o‘quv materialini mustahkamlash, kitob bilan ishlashning malakalarini rivojlantirish o‘qitish usulidir.
«Iyerarxiya» - oddiydan murakkabga, murakkabdan oddiyga o‘tish usullarini qo‘llash orqali talabalarni mantiqiy, tanqidiy va ijodiy fikrlashga o‘rgatishga qaratilgan.
«Talaba» - talabalar bilan yakkama-yakka holda ishlash o‘qituvchi va talaba o‘rtasidagi to‘siqni yo‘q qilish, hamkorlikda ishlash yo‘llarini o‘rgatishga qaratilgan.
«Charxpalak» - talabalarni o‘tilgan mavzularni yod olishga, berilgan savollarga to‘g‘ri javob berishga va o‘z-o‘zini baholashga o‘rgatishga qaratilgan.
«FSMU» - talabalarni fikrni bayon etishni, fikr bayoniga sabab ko‘rsatishni, sababni asoslovchi misol ko‘rsatishni va fikrni umumlashtirishni o‘rgatishga qaratilgan.

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI


MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI
"Axborot xavfsizligi" kafedrasi


Mustaqil ta’lim ish hisoboti
Fan___________“Kiberxavfsizlik asoslari”___________________
Guruh ____________________________
Talaba ___________________________
Rahbar
___________________________


Samarqand-202_ y.

8.Mustaqil ta’lim ishi hisobotining to‘plamiy tarkibi:

9.Variantlarni tanlash sxemasi

Quyidagi qiymatlar hisoblansin va jadvalga qo‘yib aniq variantlar tanlansin:
GR = (Guruh_raqami + Talabaning_jurnaldagi_raqami) mod 13
TR(Mavzu_raqami) = 1 + (Mavzu_raqami + GR* GR* GR + Pasportning_ oxirgi 2 raqami ) mod (Topshiriqlar_soni)
RD(Mavzu_raqami) = 3 + (Mavzu_raqami + GR+ Pasportning_ oxirgi 2 raqami ) mod 6
OR(Mavzu_raqami) = 1 + (Mavzu_raqami + GR*GR + Pasportning_ oxirgi 2 raqami ) mod 10
(Izoh: MS Excel dasturida mod amali ОСТАТ funksiyasi orqali bajariladi.)

Mavzu raqami	Topshiriqlar soni	Mavzu topshiriq raqami	Bajariladigan ish raqami	Pedagogik texnologiya
1	11	TR(1)	RD(1)	OR(1)
2	4	TR(2)	RD(2)	OR(2)
3	5	TR(3)	RD(3)	OR(3)
4	3	TR(4)	RD(4)	OR(4)
5	3	TR(5)	RD(5)	OR(5)
6	6	TR(6)	RD(6)	OR(6)
7	5	TR(7)	RD(7)	OR(7)
8	5	TR(8)	RD(8)	OR(8)
9	4	TR(9)	RD(9)	OR(9)
10	5	TR(10)	RD(10)	OR(10)
11	4	TR(11)	RD(11)	OR(11)
12	5	TR(12)	RD(12)	OR(12)
13	3	TR(13)	RD(13)	OR(13)
14	4	TR(14)	RD(14)	OR(14)

Keltirilgan jadval MS Excel dasturida shakllantirilsin va natijalar 9-bandga binoan hisobotga kiritilsin.
(bu yerda, Topshiriqlar soni – mavzuda keltirilgan topshiriqlar soni, TR(i) – i-mavzuda keltirilgan topshiriq raqami, RD(i) – 6-paragrafda bajariladigan ish tartib raqami, OR(i) – 7-paragrafda keltirilgan pedagogik texnologiya raqami, faqatgina RD(i)=8 bo‘lganda variant bajariladi. )
Ushbu jadval asosida Individual topshiriq jadvali shallanadi, masalan, agar talabaning pasport nomerining oxirgi 2 raqami 12 ga teng bo‘lsin, Guruh raqami 313 va akademik jurnaldagi nomeri 14 bo‘lsin. Unda mavzu doirasida bajariladigan ishlar individual topshirig‘i quyidagi jadvalda keltirilgan (har bir talaba ushbu jadvalni hisobotda keltiradi !):

№	Bajariladigan ish Mavzu	Sharh	Taqdimot	Test	Web-sayt	Adabiyotlar	Pedagogik texnologiyalar
1	2	3	4	5	6	7	8
1	Kiberxavfsizlikga oid milliy va xorijiy me’yoriy-huquqiy hujjatlar tahlili.				11
2	Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari xavfsizligiga bo‘ladigan tahdidlar tahlili.					3
3	Zararkunanda dasturlarning turlari.						4(10)
4	Kompyuter viruslari va virusdan himoyalanish usullari.	1
5	Xorijiy davlatlarning elektron raqamli imzo algoritmlari tahlili.		2
6	Identifikatsiyava autentifikatsiya tushunchasi va vazifalari.			3
7	Tarmoqlararo ekran texnologiyasi.				3
8	Himoyalangan virtual xususiy tarmoqlar(VPN).					4
9	Axborot tizimlari va resurslaridan ruxsatsiz foydalanishlarni aniqlash uslubiyati.						2(6)
10	Simsiz aloqa tizimlarida axborot resurslarini himoyalash.	1
11	Axborotni ruxsatsiz foydalanishlardan himoyalash.		4
12	Xavf – xatarlarni baholash va tahlili.			3
13	Ijtimoiy injeneriyada xujumlar tahlili.				1
14	Kiberjinoyat va kiberhuquq.					3

Ushbu jadvalga izoh berib o‘tamiz. Bu yerda, masalan 2-mavzuda “Adabiyotlar” bandida 3 soni turibdi. Demak, keltirilgan 2-mavzuning rejasidagi topshiriqlarning 3-bandi tanladi, bu yerda, “3.AKT sohasining rivojlanishida dasturlash tillari roli”. Talaba ushbu mavzuga doir “Adabiyotlar” tahlilini keltiradi. Endi, 3-mavzuda “Pedagogik texnologiyalar” bandida 4(10) sonlari turibdi. Demak, keltirilgan 3-mavzuning rejasidagi topshiriqlarning 4-bandi tanladi, bu yerda, “4.Rezident viruslar”. Talaba ushbu mavzuga doir “Pedagogik texnologiyalar” ro‘yxatidan “10. FSMU” usulini tanlaydi va “4.Rezident viruslar” mavzusiga pedtexnologiya ishlab chiqadi.

10.Foydalanish uchun adabiyotlar ro‘yxati

1. 
   «Axborotlashtirish to‘g‘risida».O‘zbekiston Respublikasining qonuni. Toshkent shahri, 2003 yil 11 dekabr.
   
2. 
   Zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini yanada joriy etish va rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Qarori, 2012-yil 21-mart, PP-1730.
   
3. 
   O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining «Oliy ta’lim tizimini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi PQ-2909-sonli Qarori, 2017 yil 20 aprel//O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2017 y.
   
4. 
   Talaba mustaqil ishini tashkil etish to‘g‘risida. O‘zR OO‘MTVning 2009 yil 21-fevraldagi 286 - sonli buyrug‘i.
   
5. 
   Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universitetida kadrlar tayyorlash tizimini tubdan takomillashtirish va samaradorligini oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarori. Toshkent sh., 2018 yil 24 iyul, 569-son.
   
6. 
   Cybersecurity Curricula 2017 – Curriculum Guide lines for Post-Secondary Degree Programs in Cybersecurity (ACM, IEEE-CS, AIS SIGSEC, IFIP WG 11.8) (Crosscuttingconcepts)
   
7. 
   Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarining jorim etilishini
   

nazorat kilish, ularni ximoya qilish tizimini takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining qarori. Toshkent sh., 2018 yil 21 noyabr, PK-4024.

8. 
   O‘zR OO‘MTVning 2005-yil 21-fevraldagi 34-sonli «Talaba mustaqil ishini tashkil etish to‘g‘risida»gi buyruq bilan tasdiqlangan namunaviy nizom.
   
9. 
   ISO/IEC 27000 Information technology. Security techniques. Information security management systems. Overview and vocabulary.
   
10. 
    Ғаниев С. К., Каримов М. М., Ташев К. А. “Ахборот хавфсизлиги”, “Фан ва технологиялар”нашриёти, Тошкент 2016
    
11. 
    MarkStamp. Information security. Principles and Practice. Second edition. A John Wiley&Sons, Inc., publication. Printed in the United States of America. 2011y. 584p.
    
12. 
    Шангин В.Ф. «Информационная безопасность компьютерных систем и сетей», Учебное пособие. Издательский Дом "ФОРУМ"ИНФРА-М.: 2018 г.
    

13. Akbarov D.Ye. Axborot xavfsizligini ta’minlashning kriptografik usullari va ularning kullanilishi.- Toshkent, «O‘zbekiston markasi» nashriyoti, 2009-432 bet.
14. Ishmuxamedov R., Abduqodirov A., Pardaev A. Ta’limda innovatsion texnologiyalar (ta’lim muassasalari pedagog-o’qituvchilari uchun amaliy tavsiyalar)-T.: Iste’dod, 2008.-2008 – 180 b.
15. Aripov A.N., Mirzaxidov X.M., Shermatov Sh.X., Saidxodjayev S.R., Hasanov P.F., Amirov D.M., Bakirov O.A. Axborot – kommunikatsiya texnologiyalari. Izohli lug‘at. Toshkent-2004.-499 bet.

12.Internet manbalari

1. 
   http://www.gov.uz/- O‘zbekiston Respublikasi hukumat portali.
   
2. 
   http://www.edu.uz/- O‘zbekiston Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi.
   
3. 
   http://www.ziyonet.uz- Axborot ta’lim portali.
   
4. 
   http://www.lex.uz/- O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi.
   
5. 
   http://www.ima.uz/- O‘zbekiston Respublikasi Intellektual mulk agentligi.
   
6. 
   http://www.nuu.uz/- Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy universiteti.
   
7. 
   http://www.tuit.uz/- Toshkent axborot texnologiyalari universiteti.
   
8. 
   http://www.samtuit.uz/- Toshkent axborot texnologiyalari universiteti Samarqand filiali.
   
9. 
   http:// www.freesoft.ru /- Bepul dasturiy ta`minotlar.
   
10. 
    http://www.uzinfocom.uz/- Kompyuter va axborot texnologiyalarini rivojlantirish va joriy etish markazi
    
11. 
    http://www.infocom.uz/- Infocom ilmiy elektron jurnal.
    
12. 
    http://www.iqtisodiyot.uz/- “Iqtisodiyot va innovatsion texnologiyalar” ilmiy elektron jurnal.
    
13. 
    http:// www.uza.uz /- O‘zbekiston milliy axborot agentligi.
    
14. 
    http://wikipedia.org - Erkin entsiklopediya
    
15. 
    http://www.citforum.ru - Axborot texnologiyalar bo‘yicha axborot sayti.