Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ҳузуридаги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини қайта тайёрлаш вауларнинг

 
-
холислик.
 
Жамиятнининг ривожланиб бориши билан ҳисоб тизими ҳам такомиллашиб, фан 
сифатида юзага кела бошлаган. Ҳозирги кунга келиб, ҳисобнинг уч туридан жойдаланилади: 
1. Оператив (Тезкор) ҳисоб. 
2. Статистик ҳисоб. 
3. Бухгалтерия ҳисоби.
 
 
1-чизма. Ўзбекистон Республикасининг ҳисоб тизими. 
Юқорида кетирилган чизмадан кўриниб турибдики, санаб ўтилган ҳисоб турларининг 
бирлиги Ўзбекистон Республикасининг ҳисоб тизимини ташкил қилади. Лекин улар 
вазифалари, ташкил қилишнинг усул-услубиѐти каби белгилари билан бир-биридан фарқ ҳам 
қилади.
 
Бухгалтерия ҳисоби
— ички бошқариш ва ташқи истеъмолчиларнинг мақсадлари 
учун жорий ва якуний ахборотни олиш билан корхоналар, ташкилотлар ҳамда 
Ўзбекистон Республикасининг ҳисоб тизими
Статистик 
ҳисоб 
Оператив 
(тезкор) ҳисоб 
Молиявий
ҳисоби 
Бошқарув 
ҳисоби 
Бухгалтерия ҳисоби 

---

15 
муассасаларнинг хўжалик фаолияти устидан узлуксиз ва ўзаро боғлиқ бўлган кузатиш ва 
назорат қилиш тизимидан иборат. 
Ҳисоб турларида қўлланиладиган ўлчов бирликлари. 
Шуни таъкидлаш лозимки, 
халқаро стандартларга жавоб берадиган ва бозор иқтисодиѐти хусусиятларига мос келадиган 
ҳисобнинг янги тизимини ишлаб чиқишда олим ва амалиѐтчилар ривожланган 
мамлакатларда бу соҳада яратилган янгиликларга кўркўрона ѐндошаѐтганлари йўқ. Хорижий 
мамлакатларининг амалиѐтини ўрганиш, уларни чуқур ва ҳар томонлама таҳлил қилиш 
Ўзбекистон Республикасида ҳисоб тизимининг такомиллаштириш имкониятини беради. 
Хозирда республикамиз ҳисоб тизимида қуйидаги ўлчов бирликларидан фойлаланилади: 
– натура ўлчови бирлиги; 
– вақт (меҳнат) ўлчов бирлиги; 
– пул ўлчов бирлиги. 
Ҳисоб сиѐсати. 
Бухгалтерия хисобини такомиллаштиришнинг асосий хусусияти 
шундаки, давлат томонидан хисоб ишларини ташкил килишга доир хужжатларда 
бухгалтерия ишларини уюштиришнинг асосий услубий принциплари билан биргаликда 
субъектга хисоб юритишда у ѐки бу сиѐсатни, бухгалтерия хисобининг шаклини, хисоб 
ахборотини ишлаш технологиясини, бухгалтерия ишларини ташкил килиш усулларини 
танлаш хукуклари берилган. Шу муносабат билан кейинги йилларда ватанимиздаги хисоб 
назарияси ва амалиѐтида субъектнинг хисоб сиѐсати деган тушунча пайдо булиб, у 
замонавий шароитдаги бухгалтерия хисобининг ривожланиш йуналишини акс эттиради. 
Хисоб сиѐсатини бухгалтерия хисобини юритиш субъектнинг маблагларини хисобот 
йилида бахолашнинг услубий коидаларининг йигиндиси деб таърифлаш мумкин.