Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент кимѐ-технология институти

сардоба (обдон) – пишиқ ғиштдан қурилган гумбазли ҳовуз; сувхона. 
саффорийлар – Саффорийлар давлатида ҳукмронлик қилган сулола. 
Саффорийлар номи унинг асосчиси Ёқуб ибн Лайс ал-Саффор номидан 
олинган. 
салжуқийлар – XI-XIV аср бошида Яқин ва Ўрта Шарқдаги бир неча 
давлатларда ҳукмронлик қилган сулола. Сулола номи кўчманчи турк-ўғуз 
қабиласи бошлиғи Салжуқ номидан олинган. 
соҳиби шуҳрат – ҳарбий вазир 

---

41 
сулола – бир уруғдан ѐки авлоддан тарқалган подшоҳлар ѐки хонлар насли. 
Масалан, сомонийлар, аҳамонийлар, ғазнавийлар ва ҳ.к.
такин – вилоят ноиблари 
―тамғачхон‖ – хонлар хони 
таштдор – султоннинг ювинишида зарур бўлган ашѐ ва нарсаларни сақловчи 
шахс.
тоҳирийлар – Тоҳирийлар давлатини бошқарган сулола. Асосчиси – Тоҳир 
ибн Ҳусайн. 
устоздор – барча хўжалик ишлари: отхона, ошхона, новвой, сарой 
хизматкорлари устидан идора ишларини амалга оширган сарой аъѐни.
ушур – ҳосилнинг 1/10 ҳисобидаги солиғи 
хирож - ҳосилнинг 1/3 ҳисобидаги солиғи 
шайхулислом – дин ва илм пешвоси 
шаҳристон – ўрта асрларда Шарқдаги шаҳарларнинг маркази, яъни мудофаа 
девори билан мустаҳкамланган шаҳарнинг асосий қисми. Шаҳристонда сарой, 
жоме масжиди, ѐпиқ ѐки очиқ бозор, бош майдон – регистон, муҳим маъмурий 
бинолар, ҳукмдор ва унинг яқинларини қўрғонлари, шунингдек, оддий аҳоли 
хонадонлари ва бошқалар бўлган. 
хатиб – дин пешвоси 
элоқхон – элнинг оқ хони; юртнинг кичик ҳукмдори, вилоят ҳокими. 
―қорахон‖ – улуғ хон 
ғозийлар – кўчманчилар ҳужумига қарши кўнгиллилардан тузилган қуролли 
махсус гуруҳ, адолат курашчилари 
ҳожиб – ҳарбий бошлиқ 
ҳожиб ул-ҳужоб - қўмондон