Ўзбекистон Республикаси олий ва ўрта махсус талим вазирлиги Тошкент архитектура қурилиш институти

берилади 
 
ёки манзили кўрсатилади 
 
ёки мўлжал
кўрсатилади 
Манзил 
Мўлжал 
Тузулмага кирмайдиган 
объэктнинг баёни 
ёки тузулмага 
кирмайдиган манзил 
ёки тузулмага кирувчи 
манзил
Объектнинг жойланиши 
Объэктнинг манзил 
рақами 
Объэкт бўлагининг
манзил рақами 
Манзилни аниқлаш 
Манзилий 
муносабат  
Почта индикси 
ЎзР минтақаси  
Туман  
Шаҳар  
Топографик 
жойлашиши 
Топографик 
жойлашишини 
тури 
Манзилгоҳ  
Манзилгоҳ тури 
Аниқланган 
топографик 
жойланиши 
Аниқланган 
топографик 
жойлашув тури 
Географик 
жойлашув  
Географик 
жойлашув тури 
Объект рақами 
Объэктнинг 
рақамлаш тури 
Корпус 
иморат 
Иморат қисми 
 
Объект қисмининг 
рақами 
Объект қисмининг 
рақамининг тури 
+ 
+ 
+ 
1-
расм. Объектнинг жойлашувини аниқловчи модель. 

---

- 107 - 
Шаҳарсозлик кадастрини юритишнинг мазкур уч тамойилини амалга 
ошириш учун, биринчи навбатда кадастрга оид қуйидаги сўз матнлари ва 
уларнинг мазмуни ва моҳиятларини ишлаб чиқиш керак. 
а) Мақсадли (соҳага оид) кадастрлар; 
б) Кўп мақсадли ҳудудий кадастрлар; 
в) Давлат кадастри; 
г) Минтақавий кадастр; 
д) Шаҳарсозлик кадастри. 

---

- 108 - 
Хорижий мамлакатларнинг тадқиқотчи олимлари шаҳарсозлик кадастрини 
барпо этиш ва юритиш борасида қуйидаги икки концепцияга амал қилишни 
тавсия этадилар. Улардан биринчиси, ер-хусусий мулк бўлган ҳол. Бунда, 
шаҳарсозлик кадастрининг вазифаси ерга бўлган мулкий ҳуқуқни ҳимоя 
қилиш ва уни баҳолаб солиқ идораларининг талабаларини бажариш бўлса, 
иккинчи концепция-бу ерни ижарага бериш ҳолати. Бунда нафақат ер 
участкасининг майдони, балки ундан олинадиган фойда ҳам солиққа 
тортилади. 
.
2-
расм. Маълумотлар сақлаш схемаси. 
Рақамли модель. Махсус компьютерда-тизимнинг маълумотлар 
серверида сақланади.
Мазкур концепциялар асосида иқтисодий ечим ётади. 
Россия федерациясининг «Шаҳарсозлик асослари» қонунида «Ҳудудий 
кадастр» бўлими мавжуд. Ўзининг мазмуни бўйича бу бўлим «Шаҳарсозлик 
Мижоз тизими