Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети ж. Ж. Жалолов, И. А. Ахмедов, С. Н. Абдураҳимов

Капиталлар ва кредитлар ҳаракати баланси халқаро капитал ва кредит шаклида валюта маблағлари келиши ва чиқиб кетишининг нисбатини акс эттиради. Капиталнинг ҳаракати тадбиркорлик ва ссуда инвестициялари шакли­да юз бериши мумкин. У резидентлар ҳамда норезидентларнинг чет эл ва мамлакатнинг молиявий активлари облигациялар, корхоналарга қарашли акциялар, бошқа қарз мажбуриятлари, шу жумладан кредитлар ва қарзларни олиш-сотиш жараёнида амалга оширилади. Мам­лакат маълум вақт давомида ишлаб чиқарганига қараганда кўпроқ товарлар ва хизматларни истеъмол қилса, унда чет эл давлат ва хусусий қарзлари ҳамда кредитлари, чет эл капиталининг бошқа оқимлари истеъмолнинг кундалик ишлаб чиқаришдан ортиқ бўлишини, яъни манфий соф экспортни пул билан таъминлашга ёрдам бериши кузатилади.

Асосий таянч тушунчалар
Ташқи иқтисодий фаолият - мамлакат юридик ва жисмоний шахсларининг хорижий давлатларнинг юридик ва жисмоний шахслари, шунингдек, халкаро ташкилотлар билан ўзаро фойдали иқтисодий алоқаларни ўрнатиш ва ривожлантиришга қаратилган амалий ҳаракатлари мажмуаси тушунилади.


Халқаро меҳнат тақсимоти (ХМТ) - меҳнатнинг миқдори ва сифатидан келиб чиқиб, унинг мамлакатлар ўртасида маълум нисбатда иқтисодий нафни кўзлаган ҳолда тақсимланиши.


Протекционистик савдо - тариф ва нотариф усулларни қўллaш oрқaли ички бозорни чет рaқoбaтчиларидан ҳимоя қилишгa қaрaтилгaн давлат сиёсaти.


Эркин савдо - давлатни тaшқи савдо жaрaёнлaригa аралашувини камайиши, яъни тaшқи савдони эркин бозор талаби ва таклифига асосан ривожланиши.


Очиқ иқтисодиёт (open economy) - хорижий мамлакат­лар билан импорт, экспорт ва молиявий операциялар механизмлари билан боғланган миллий иқтисодиёт.


Бозор иқтисодиёти - товар-пул муносабатларига асосланган ва уларга хос иқтисодий қонунлар асосида амал қиладиган иқтисод.


Инвестиция (нем. investition, лот. investere — кийинтирмоқ) - ишлаб чиқаришни ривожлантириш мақсадида мамлакат ёки чет элларда иқтисодиётнинг турли тармоқларига узоқ муддатли капитал киргизиш.