Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент архитектура қурилиш институти

Горизонтал ва вертикал бурчак ўлчаш
Горизонтал бурчак ўлчаш моҳияти. Теодолитлар ва уларнинг асосий қисмлари. Саноқ олиш мосламалари. Теодолитлар классификацияси ва уларнинг техник тавсифлари. Техникавий теодолитларни тузилиши ва уларни текшириш. Горизонтал бурчак ўлчаш усуллари, бурчак ўлчаш аниклиги. Вертикал доира назарияси ва унинг тузилиши. Қиялик бурчакни ўлчашда юзага келадиган хатолик турлари, хотоларни аниқлаш ва таъсирини камайтириш усуллари. Замонавий электрон тахеометрлар.
Жойда масофа ўлчаш
Жойда масофа ўлчашнинг максад ва мохияти. Масофа ўлчашда қўлланадиган асбоб турлари, унинг аниқликлари ва ўлчаш услублари. Ўлчов воситаларини таккослаш, компораторлар. Лента ва рулетка ёрдамида масофа ўлчаш. Қияликда ўлчанган масофа горизонтал қуйилмасини аниклаш, ўлчаш натижаларига тузатмалар киритиш (компаратор тузатмаси).
Доимий бурчакли ва доимий базисли оптик дальномерлар билан масофа ўлчаш. Ипли дальномер коэфицентини аниклаш, ипли дальномер иш формуласи. Светодальномер ва радиодалномерларда масофа ўлчаш тушунчаси. Электрон дальномерлар ва улар хақида умумий маълумот. Замонавий электрон рулеткалар.
нивелирлаш моҳияти ва усуллари: геометрик, тригонометрик, барометрик, гидростатик ва автоматик нивелирлашлар.
Геометрик нивелирлашнинг моҳияти ва услублари. Нивелирлаш натижаларига ер эгрилиги ва рефракциянинг таъсири. Нивелир ва нивелирлаш рейкаларининг турлари ва уларни тузилиши. Нивелир ва нивелирлаш рейкаларини текшириш ва созлаш. Геометрик нивелирлаш аниқлиги ва нивелирлашда юзага келадиган хатоликлар.
III ва IV класс ҳамда техникавий нивелирлашда ишларни ташкил этиш: рекогносцировка қилиш; нивелирлаш йўлини марка ва реперларга боғлаш; дала ўлчашлари; ўлчаш журналини тўлдириш ва текшириш; пункт баландликлари ва нисбий баландлик жадвалини тузиш.
Дала ўлчашлари ва ўлчаш натижаларини математик ишлов.Нивелирлашйўллари ва тўрларини тенглаштириш. Ўлчаш ва ҳисоблаш натижаларига бахо бериш. Янги технологияларга асосланган нивелирлаш.
Тригонометрик нивелирлашнинг моҳияти ва унда қўлланадиган асбоблар. Тригонометрик нивелирлашнинг услублари ва асосий формулалари.
Техникавий нивелирлаш. Бўйлама техникавий нивелирлашда иш тартиби. нивелирлаш йўли: рекогносцировка килиш; дала ўлчашлари; ўлчаш журналини тўлдириш ва текшириш; Техникавий нивелирлаш йўлини марка ва реперларга боғлаш.
Бурилиш бурчакларини ўлчаш. Эгрилик элементлари. Магистрал томонларини ўлчаш. Пикетлар ва эгрилик нуқталарини режалаш. Магистрал бўйлаб жой кенглигини планга олиш. Пикетлаш журнали. Айланма эгриликни муфассал режалаш ва пикетларни эгриликга чиқариш.
Трасса пикетлари бўйича геометрик нивелирлаш, нивелирлаш натижаларини назорат қилиш усуллари. Жарлик ва дарёдан отметкаларни узатиш.Дала ўлчаш натижаларини қайта ишлаш. Трасса бўйлама қирқимини чизиш. Лойиха чизиғи отметкаларини ҳисоблаш. Майдон нивелирлашни бажариш усуллари, қўлланиш соҳаси ва иш таркиби. Квадратлар усулида майдонни нивелирлаш.
Топографик планга олиш усуллари. Жой контури ва предметларини планга олиш.План олиш нуқталари.План олишдаги таянч нуқталар зичлиги. Дала ва камерал ишлар, хисоб ва график ишлари. Тафсилот ва рельефни планга олиш усуллари: тўғри бурчакли координатлар (перпендикулярлар) усули, қутбий координатлар усули, бурчакли ва чизикли кесиштириш усуллари.