Ўзбекистон Республикаси Олий ва Ўрта махсус таълим вазирлиги Тошкент Архитектура қурилиш институти

8-илова


Мавзу бўйича биқлимларни мустахкамлаш учун саволлар
1.Атмосферада кечадиган физик-кимёвий жараёларни айтиб
беринг!
2. “Иссиқхона эффекти” нима?
3. “Иссиқхона эффекти” ни ҳосил қилувчи газлар қайсилар?
4. ФХУ нинг таъсири ва ишлатилиш соҳалари ҳақида нималарни
билиб олдингиз?
5. Озон қаватининг емирилишига қарши андай чоралар кўрилган?
6. Фотокимёвий смогни ҳосил қилувчи манбалар?
7. Фотокимёвий смогни оқибатлари?
8. Кислотали ёмғир қандай ҳосил бўлади?
9. Кислотали ёмғирдан ҳимояланиш услларини айтинг!
Mavzu 4. Havoni zararli birikmalardan tozalash uslubi.
Maruza 4
Havoni zararli birikmalardan tozalash uslubi.


Reja:
1. Umumiy malumotlar
2. Absorbsion uslub.
3. Аdsorbsion uslub.
4. Termik to’liq yondirish
5. Termokatalik uslublar.

Asosiy so’zlar; chang ifloslanishlar, gaz simon ifloslanishlar gazsimon sanoat chiqindilari, zaxarli elemetlar.

Ilova- 3

Umumiy malumotlar.

Havoni chang va gazsimon ifloslantiruvchilardan

Tozalash uslublari va tozalashning kerakli efekt berishi ularning birinchi navbatda sanitaria va texnologik talablarga va fizik himik hossalariga reagentlarning tarkibi va aktivligiga va uskunalarning konstruktiv yechimlariga qarab aniqlanadi. Chang va tuman ko’rinishidagi taksik elementlardan tashkil topgan sanoat gazsimon chiqindalari filtr yoki elektrofiltr mehanik chang ushlagichlarda tozalanadi.
Ingichka ayrazollar uchun mehanik chang ishlagichlardan tashqari adsorbsion tozalashdan yoki yoqishdan foydalaniladi. Gazsimon chiqindilarni chang yoki tumandan joylarda tozalash xar hil konstruksiali aparatlarda bajariladi va ularni to’rtta guruhga bo’lsak bo’ladi:

1. 
   Mehanik chang ushlagichlar.
   
2. 
   Nam chang ushlagichlar.
   
3. 
   Filtrlar.
   
4. 
   Elektro filtrlar.
   

Ilova-4
Absorbsion uslub.
Absorbsion bu gazsimon komponentlarni suyuq eritgichlar bilan eritish jarayoni.
Absorbsion tizimlar suvli va suvsizga bo’linadi. Absorbsi uchun suyuqlik bir marotaba foydalaniladi yoki uni regeneratsia qilinadi. Tashqi ko’rinishidan belgilanadi va absorbsionni uskunalarini tashqi tomondan ishlanganini bilish mumkin.
Absorbsion unimdor bo’lishi uchun suvdan foydalanilganda yaxshi suvda erishi zarur.

Adsorbsion uslub.

Havo baseynini ifloslanishdan himoyalashning ko’p tarqalgan usuli adsorbsion usuldir.
Amerika Qo’shma Shtatlari ( AQSH ) da o’ng mingdan ortiq adsorbsion tizimlari muvofaqiyatli ishlamoqda.
Aktiv ko’mir oksidlari va inpregnirovanni sorbent sanoat adsorbetlariga kiradi. Ohirgi yillarda sorbsion-aktiv materiallardan juda ham ko’paymoqda. Shulardan granulirovanni adsorbentlar juda kam miqdorda farq qiladi.
Ilova-5
Termik to’liq yondirish.
Har xil zararli moddalarlarni gazlardan termik oksidlanish yo’li bilan tozalash yondirilish bilan bajariladi. Termik tozalashda hosil bo’layotgan mahsulot harekteri inobatga olinishi maqsadga muvofiq. Yonishdan hosil bo’lgan mahsulotlar tarkibi bo’yicha tozalanayotgan gazlardan ham zaharliroq va kuchliroq bo’lishi mumkin. Bundan qo’shimcha tozalash kerak hamda qayta yoqish foyda beradi.
Termik tozalashda energiya ( yoqilg’i ) hamda tozalanayotgan gazning oldidan isitish harajatlari bo’ladi.
Ilova-6
Termokatalik uslub.
Katalitik uslub bilan oltingugurt va azot oksidlaridan xar hil organik birikmalardan uglerod mono oksidlaridan va boshqa zaxarli qo’shimchalardan tozalanadi. Katalik uslub zararli qo’shimchalarni zararsizga kam zararliga va foydaliga aylantiradi. Eng ko’p tarqalgan katalitik uslub bu uslub tozaligini tezlatadi.
Ilova-7
Mavzuni mustahkamlash uchun
savollar.
Absorbsionni uslub nimalarni o’z ichiga oladi?
Adsorbsionni uslub nimalarni o’z ichiga oladi?
Termokatalik uslub nimalardan tashkil topgan?