Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент автомобиль-йўллар институти

МАВЗУ БЎЙИЧА СЛАЙДЛАР 
 
 МАВЗУ: 
 
ТУШУНЧА ВА ҲУКМ 
 
РЕЖА: 
 
1.Тушунчанинг умумий тавсифи. 
2. Тушунчанинг мазмуни ва ҳажми, уларнинг ўзаро алоқаси. 
3. Тушунчаларнинг турлари. 
4. Хукумнин моҳияти ва тузилиши. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 

Абстракт яъни предметнинг белгилари ундан фикран 
ажратиб олиниб алоҳида акс этади. 
Масалан: “Инсон” конкрет тушунча. Гўзаллик ва
қаҳрамонлик абстракт тушунча 

Мазмуни бўйича тушунчалар 

Нисбатли ва нисбатдош тушунчалар. Нисбатли тушунчалар 
алоҳида мустақил мавжуд бўлган тушунчаларни акс эттиради. 
Масалан: Давлат

Нисбатдош тушунчалар зарурий равишда 1-1нинг 
мавжуд бўлишини тақозо қилади. 
Масалан: Ўқитувчи ва ўқувчи, “сабаб ва оқибат”
ТУШУНЧА 

Предмет ва ҳодисаларнинг умумий, муҳим белгиларини акс

эттирувчи тафаккур шаклидир. 

Тушунча ўзининг мазмуни ва ҳажмига эга 

Ҳажмига жиҳатидан
сиғишадиган ва сиғишмайдиган 
тушунчаларга ажралади. 

Мазмуни бўйича 

тушунчалар 

---

Ҳукм тузилишига кўра оддий ва мураккаб бўлади. 

Оддий ҳукм деб-таркибидан яна бир 
ҳукмни ажратиб бўлмайдиган 
мулоҳазага айтилади.
Мураккаб ҳукм деб- таркибидан 
2ни ѐки ундан ортиқ ҳукмни ажратиб 
олиш мумкин бўлган мулоҳазага 
айтилади.

Сиғишадиган тушунчалар ҳажми жиҳатидан 1-1га бутунлай